Page 304 - 2 Cilt

ESERİN ADI : GESİ SURP

STEPANOS
KİLİSESİ

İnceleme Tarihi : Temmuz 2006

Yeri : Gesi-Bahçeli Mahallesinde bulun-
maktadır.
Bugünkü durumu : Beden duvarları büyük
oranda sağlam olup, ana kubbesi yıkılmıştır. İç
mekandaki alçı süslemeler ve freskoların çoğu
harap durumdadır.

Tarihi : Yapının kitabesi yerinden sökül-
müştür. Kilisenin geçmişi 17. yüzyıla kadar
uzanmakta, 1886’da da son halini aldığı ileri
sürülmektedir.
Plan ve mimari özellikleri : Surp Stepanos
Kilisesi doğu-batı doğrultuda serbest haç plânlı
bir yapıdır. Yapının plânı dıştan okunabilmek-
tedir. Haçın merkezi kubbeyle örtülmüştür. An-
cak bu merkezi kubbe günümüze ulaşamamış,
yıkılmıştır. Kubbeye pandantifle geçilmiştir. (Şeyda Güngör Açıkgöz’den)
Pandantiflerin yüzeyine İncil yazarlarının resmi
yapılmıştır. Bu resimlerden apsis tarafındakiler
(güneydoğu ve güneybatıdaki pandantiflerin
üzerindekiler) yıpranmış olduklarından dökül-
müştür. Haçın kolları tonozla örtülüdür. Kili-
senin doğu cephesindeki apsisi içten ve dıştan
yarım daire şeklinde yapılmıştır. Yapının batı
taraftaki narteks bölümü iki katlı olarak düzen-
lenmiş olup üst örtüsü sivri tonozdur.
Kiliseye diğer cephelerden daha gösteriş-
li yapılmış olan batı cepheden girilmektedir.
Giriş cephesi duvar yüzeyinden çıkıntı yapmış üç pencere açıklığı görülmektedir. Dikdörtgen
plastırlar ve silmelerle, plastırların korint tarzı boyutlu pencereler yuvarlak kemerle bitirilmiş-
başlıklarıyla etkileyici bir görünüme sahiptir. tir. Pencerelerden ortadaki diğerlerinden daha
Bu cephe diğer cepheler gibi üçgen alınlıkla yüksek yapılmıştır. Bu pencerelerin altında
bitirilmiş olup, üçgen alınlığın içinde yonca yuvarlak bir kör kemer içinde iki dikdörtgen
biçiminde düzenlenmiş pencere açıklığı dik- boyutlu pencere daha bulunmaktaymış. Ancak
kati çeker. Batı cephe üçü yukarıda ikisi aşağı- bu pencereler kapatılmıştır. Narteksin kuzey
da toplam beş pencereyle boşaltılmıştır. Giriş cephesinde de ibadet mekanının çıkıntı yapan
kapısının üst kısmı yuvarlak kemerle çerçeve- köşesine açılmış bir kapı görülür. Ancak bu
lenmiş, yüzeye yüksek kabartma olarak S ve C kapı da, narteksin kuzey cephesinin üst bölü-
kıvrımlı, oval madalyonlar, üzüm salkımlı süs- münde batı tarafa açılan pencere gibi kapatıl-
leme yapılmıştır. Ancak bu süslemeler tahrip mıştır. Pencere ve kapı açıklıkarı ve düzenleme
edilerek kırılmış, süslemelerin altında var ol- bakımından güney cephenin kuzey cepheyle
duğu düşünülen kitabe de yerinden sökülmüş- simetrik olduğu görülmektedir. Yapının gü-
tür. Kilisenin kuzey cephesinde üst bölümde
neybatı köşesindeki tonoz kalıntısı burada bir
mekan olabileceğini düşündürmektedir. Apsis
768 Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri