Page 335 - 2 Cilt

ESERİN ADI : KAYSERİ

MERYEM ANA
KİLİSESİ

İnceleme Tarihi : Temmuz 2006
Yeri : Kayseri ili, Melikgazi ilçesi, Cumhu-
riyet Mahallesi, Kiçikapı Meydanında bulun-
maktadır.
Bugünkü durumu : Bugün sağlam du-
rumdaki yapı şu anda spor salonu olarak kulla-
nılmaktadır.
Tarihi : 1830-1875 yılları arasında ilave ve
onarımlarla yapının bugünkü şeklini almış ol- (Şeyda Güngör Açıkgöz’den)
duğu ileri sürülebilir.
Plan ve mimari özellikleri : Doğu-batı
doğrultuda üç nefli bazilikal plânda yapılan
kilisenin ne zaman kim tarafından yapıldığını
gösterir kitabesi yoktur. Yapıya girişi içeren
batı cephe diğer cephelerden daha itinalı olarak
tasarlanıp yapılmıştır. Batı cephede, dört sütu-
na oturan üç kemerin oluşturduğu giriş mekanı
dikkati çeker. Cephenin ortasındaki giriş bölü-
mü saçağa kadar devam ettirilmiş ve bir üçgen
alınlıkla bitirilmiştir. Alttaki kemerli bölümün
saçağı tüm kiliseyi dolaşacak bir silmeyle vur-
gulanmıştır. Üçgen alınlığın sınırladığı duvar
içinde bir sağır kemer çerçevesi dikkati çeker. gen biçimli ve üçgen alınlıklı yedi pencereyle
Burada üçlü kemer açıklığının her birine isabet boşaltılmıştır. Bu cephelerde, bema ile apsisin
edecek şekilde düzenlenmiş üç pencere gözle- birleştiği bölüme yüksek bir kasnak üzerine
nir. Yanlardaki pencereler dikdörtgen boyutlu inşa edilmiş kubbeyle aynı hizada olacak şekil-
ve üçgen alınlıklı iken ortadaki pencere daire- de yapılmış üçgen alınlıklar bulunur. Tıpkı batı
sel formdadır. Giriş kapısının iki yanında birer cephede olduğu gibi, üçgen alınlıklı yüzeylerde
pencere bulunurken, batı cephenin güney ve sivri kör kemerler dikkati çeker. Bu kör kemer-
kuzey köşelerinde iki katlı pencereler yer alır. lerin saçağa yakın bölümünde elips biçimli bi-
Alttaki dikdörtgen pencereler düz lentolu iken rer pencere yer alır.
üsttekiler üçgen alınlıklara sahiptir. Batı cephe- Kilisenin dörderden sekiz sütunla yan nef-
deki kapıdan kilisenin narteksine girilir. Nar- lerden ayrılan orta nefi diğerlerinden daha ge-
teks kuzey-güney doğrultuda dikdörtgen bir niştir. Nef ayrımları serbest ve duvara gömülü
mekandır. İki katlı olan bu mekanın güney ve sütunlara atılan kemerlerle sağlanmıştır. Orta
kuzey tarafları beşik tonozla, orta kısmı çapraz nefin aspisle birleşen doğu ucunda, pandan-
tonozla örtülmüştür. tifle geçilmiş ve üzerinde 12 pencere açıklığı
Yapının apsisinin bulunduğu doğu cephesi bulunan dairesel kasnağa oturan kubbe bulu-
sağır bırakılmıştır. Herhangi bir açıklığın bu- nur. Doğudaki apsis yarım daire şeklindedir.
lunmadığı bu cephedeki taşların üzerinde, ka- Yanlardaki kapılarla yan neflerin apsisine ge-
zıma yöntemiyle işlenmiş taşçı malzemesi ava- çilebilmektedir. Apsis nişini içerden bir silme
danlıklar betimlenmiştir. Bu taşlar, mezartaşı kuşağı dolaşmaktadır.
devşirilerek yapıda kullanılmıştır. Süslemesi : Kilisenin iç cepheleri sonradan
Kilisenin narteksi de dahil güney ve kuzey boyandığı için muhtemelen freskolar kapatıl-
cepheleri, tüm cepheyi yatay olarak ikiye bö- mıştır. Basit silmeler ve pencere sövelerindeki
len silme kuşağının üzerine açılmış dikdört- rozetler dışında kayda değer süsleme yoktur.

Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri 799