Page 202 - 3 Cilt

ESERİN ADI : ZİNCİDERE

VAFTİZCİ YAHYA
KİLİSESİ

İnceleme Tarihi :Temmuz 2006

Yeri : Kayseri ili, Talas ilçesi, Zincidere Ka-
sabasındaki askeri tugayın içinde bulunmakta-
dır.

Bugünkü durumu : Sağlam durumdaki
bina askeri tugay tarafından eğitim salonu ola-
rak kullanılmaktadır.

Tarihi : Yapıdaki en eski kitabe 1728 tarih-
lidir. Muhtelif zamanlarda eklemeler olmuştur. (Şeyda Güngör Açıkgöz’den)

Plan ve mimari özellikleri : Kilise doğu-
batı doğrultusunda dikdörtgen plânlıdır. Bazili- yem ve havariler resimlenmiştir. Kubbe önün-
kal planda inşa edilen kilise üç nefli olup do- deki tekne tonozun merkezinde sarı ve kahve-
ğusunda neflerin hizasında üç yarım yuvarlak rengi renkte rozet yer alır.
apsise sahiptir. Apsisler dıştan düz duvarla sı- Aziz İoannes Prodromos Manastırı’nın gü-
nırlandırılmıştır. Batıda kuzey-güney doğrul- neybatı köşesine 1840 yılında daha küçük bir
tuda dikdörtgen planlı narteks yer almaktadır. kilise olan Aziz Haralampos Kilisesi inşa edil-
Narteks dışta tek yüzlü çatı, içte beşik tonozla miştir. Bu kilise tek nefli olup bema, naostan
örtülüdür. 2 basamakla yükseltilmiştir. Apsis, içten yu-
Naosta neflerin ayırımı beşerden on ayakla varlak, dıştan düz duvarla sınırlandırılmıştır.
sağlanmıştır. Nef ayırımı, ayaklara kuzey-güney Kilisenin altında Aziz Panteleimon namına
ve doğu-batı doğrultuda atılmış kemerlerle sağ- yapılmış karanlık bir ayazma varmış. Bu yer
lanmıştır. Kilisenin örtü sistemi yan neflerde ve altı karanlık ayazmada mahallede sıhhat arayan
orta nefte tekne tonoz, apsis önünde kubbe, ap- hastaların ya da delilerin tedavisi yapılırmış.
sisler ise içte yarım kubbelidir. Kilisenin naosa Manastıra 1864 yılında Zincidereli Uzun
açılan üç girişi vardır. Biri eksende diğer ikisi Kosmo tarafından 13 m. yükseklikte, 78 cm.
kuzeybatı ve güneybatıdadır. Yapının kuzey ve genişlikte çan kulesi inşa edilmiştir. Kule üze-
güneyinde karşılıklı 2 kat pencere uygulaması rindeki çanın İzmir’den getirilmiş olduğu söy-
görülmektedir. Birbirine simetrik olarak yer- lenmektedir.
leştirilmiş toplam 12 pencere içten dışa doğru Zincidere manastırına 1882 yılında bir papaz
daralmakta olup dikdörtgen formlu ve yuvarlak mektebi yapılmıştır. Bu mektep, “Rodokanaki-
kemerlidir. Yapının doğu ve batısında karşılıklı os leratiki Sholi”, “Kappadokiki leratiki Sho-
üçer pencere vardır. Biri eksende diğer ikisi yan li” veya “Kata Kaserian leratiki Sholi” olarak
neflerde olan bu pencereler içten dışa doğru da- adlandırılmıştır. Bu mektebin kurulmasındaki
ralan yuvarlak kemerli açıklıklardır. Naosta ku- amaç vatana, millete ve devlete yararlı genç-
zey nef apsisinde iki niş, güney nef apsisinde tek ler yetiştirmek olmuştur. Papaz mektebi 1906
niş, orta eksendeki apsiste ise iki niş bulunmak- yılına kadar manastır binasının tamir olan da-
tadır. Doğuda birinci ayaklar hizasında beliren iresinde imiş. 1906 yılında üç katlı yeni bina
bema neflerden iki basamak yüksektir. yapılmış. Bu mektep öğretim derslerini üstlen-
Kilisede duvarlar ve direkler üzerinde Hz. miş ve Gymnasion değerinde bulunmuştur. Bu
İsa’nın hayatını konu alan resimler yer almak- mektep Anadolu Rum Ortodoks Hıristiyanları-
taymış. Fakat çoğu günümüze gelememiştir. na hizmet vermiştir.
Güney duvarında bitkisel bezeme bulunur. 1885 yılında “Kentrikan Kappadokikon Par-
Kubbede pantakrato İsa, kubbe eteğinde Mer- tenagogion (Kapadokya Merkez Kız Mektebi)

1208 Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri