Page 251 - 3 Cilt

ESERİN ADI : SOĞANLI ten kubbeli bölümün doğusunda beşik tonozlu

KUBBELİ KİLİSE apsis, kuzeyinde de paraklesion denilen ek hüc-
reler buraya eklenmiş ve böylece kendine özgü
bir plan tipi ortaya çıkmıştır. Göreme, Ürgüp ve
İnceleme Tarihi : Nisan 2007 Soğanlı çevresindeki kiliselerde görülen bodur
Yeri : Kayseri ili, Yeşilhisar ilçesi Soğanlı payelerle at nalı şeklindeki kemerler burada
Köyünde yer almaktadır. da aynen uygulanmıştır. Kilisenin doğu yönü-
Bugünkü durumu : Büyük oranda harap ne uzanan beşik tonozlu bölümün sonundaki
olup ziyaretçilere açıktır. apsis kayalar el vermediğinden dışanya çıkın-

Tarihi : Kilisenin inşaasının10. yy. da ol- tı yapamamıştır. Özelliğini bütünüyle yitirmiş
duğu ancak son şeklini 15. yy. aldığı ileri sü- olmasına karşılık günümüze gelebilen izlerden
rülmektedir. bu bölümlerin fresklerle kaplı olduğu anlaşıl-
maktadır.
Plan ve mimari özellikleri : Soğanlı kili-
seleri arasında en tanınmışı ve en görkemlisi Süslemesi : Kubbeli Kilisede ibadet yerini
vadinin kuzey yamacındaki Kubbeli Kilise- örten kubbeye Pantokrator İsa betimlemesi yer-
dir. Soğanlı Vadisi’ne hakim, tüf kayalıklarına leştirilmiştir. Bugün oldukça zor seçilebilen bu
oyulmuş, silindirik görünümdeki kilisenin yük- freskte Hz.İsa taht üzerinde, haç motifli bol bir
sekliği yaklaşık 50 m.yi bulmaktadır. Yedi katlı elbise giymiş olarak tasvir edilmiştir. Hz.İsa’nın
olduğu sanılan bu kilise, sanat tarihçileri tara- yüzü oldukça bozulmuş bu nedenle de kompo-
findan yeterince araştırılmamıştır. Günümüzde zisyon tam olarak seçilememektedir. Kubbe-
yalnızca depremlerden geriye kalan 2 kat üze- yi destekleyen kasnakta ise incil’den alınmış
rinde durulmuştur. Yuhannes ile ilgili konulara, şikayet ve vaaz
sahnelerine yer verilmiştir. Kilise duvarların-
Bu kilise X.yüzyılın başlarına tarihlendiril-
mektedir. Kilisenin alt katında krypta denilen daki fresklerden çoğu günümüze ulaşamamış-
bir bölüm bunun üzerine oturtulmuş olan yapı tır. Batı duvarındaki bezemelerden bazıları ile
pencereli, kasnağından sonra külah biçiminde doğudaki uzantılarda bir takım figürler dikkati
bir kubbe ile tamamlanmıştır. Doğal etkilerden çekmektedir. Burada Hz.Meryem’in Yusuf ile
epeyce yıpranmış olmasına karşılık, kubbe kas- birlikte Betlehem’e gidişi resmedilmiştir. Ayrı-
nağındaki bezemeler oldukça iyi bir durumda ca kuzey ve güney tonozlarında da Herodes’in
günümüze gelebilmiştir. Kilisenin doğu ve gü- verdiği ziyafet, mezar başında kadınlar, teb-
neye doğru uzanan bölümlerinin üzerinin çatı şir, çobanlar, üç müneccim, Yusuf un rüyası,
ile örtülü olduğu kalıntılardan anlaşılmaktadır. Mısır’a gidiş, Hz.İsa’nın doğumu, çocukların
Kappadokia Bölgesi’nde kayalara oyulmuş öldürülmesi, vaftiz gibi İncil’den alınma konu-
diğer kiliselerde görülen özellikler burada da lara yer verilmiştir.
karşımıza çıkmaktadır. Özellikle Orta Bizans Malzeme ve teknik : Yapı tüfle kaplı arazi-
mimarisinin sıkça uygulandığı bir plan şema- ye oyularak inşaa edilmiştir.
si olan “Kapalı Yunan Haçı” düzeni burada da Kitabesi : Yapının kitabesi yoktur.
uygulanmaya çalışılmış ancak, kayalık alanlar Tarihlendirme : 10-15. yüzyıllar arasında
el vermediği için de tam anlamıyla başarılı bir ek ve ilavelerle genişletilmiştir.
plan düzeni uygulanamamıştır, ibadet yerini ör-

Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri 1257