Page 211 - Kayseri İmari Ve Mekansal Gelişimi

Kayseri’nin İmarı ve Mekânsal Gelişimi 211

Çeşitli tarihi kaynaklar Kayseri’deki eğitim yapılarının yukarıda verilen
rakamlardan çok fazla olduğunu ortaya koymaktadır. 1891 – 1892 tarihli An-
kara Vilayet Salnamesinin Kayseri ile ilgili bölümünde il merkezinde 39, İnce-
su ve Develi’de 2’şer, Talas ve Erkilet’te birer medrese olduğu, Kayseri’de 58,
Develi’de 69, İncesu’da 28 mektep bulunduğu kaydedilmiştir. Bu okulların inşa-
sının daha çok halkın katkılarıyla olduğu da bu kayıtlardan anlaşılmaktadır.

İttihat ve Terakki yönetimi esnasında özellikle 1909 – 1911 yılları arasında
mutasarrıflık yapan Muammer Bey’in kişisel çabalarıyla Kayseri’de okullaşma
oranında ilerleme kaydedilmiştir. İttihat ve Terakki döneminde yapılan 37 mekte-
bin 29’u Muammer Bey döneminde eğitim ve öğretime açılmıştır.

Kayseri Lisesi
Kayseri’de Osmanlı döneminden günümüze ulaşabilmiş tek idadi bu gün
Kayseri Lisesi adıyla öğrenime devam eden Kayseri İdadisidir. Yapı, geçmiş yüz-
yıl içinde Ermeni konutlarının yoğun olduğu bir bölgede ve Surp Astvadzadzin
(Meryem ana) kilisesinin batısında, doğu–batı doğrultusunda dikdörtgen planda
inşa edilmiştir. Osmanlı arşivinde bulunan belgelerden Kayseri İdadisi’nin inşa-
sına Ankara Valisi Sırrı Paşa’nın emri ile 1884 yılında başlanmış olduğu öğrenil-
mektedir. 1899 yılında para olmadığından okulun inşası ertelenmiştir.
Yapının orijinal kitabesi yoktur. Ancak giriş revağı ana kemeri üzerinde
bulunan ve LİSE yazılı yazıtın yerinde var olduğu düşünülen kitabede okulun
1903–1904 yılında inşa edildiği öğrenilmektedir.
67
1904 yılında zemin katı inşa edilen okulun öğrenci sayısı zaman içinde ar-
tınca mekânlar yeterli olmadığından 1916 yılında birinci katı da inşa edilmiştir.
1927 yılında okulun iki katıda öğretime cevap veremeyince yakınında iki parça
bina satın alınıp eklenerek yemekhane, kütüphane ve müsamere salonu şeklinde
düzenlenip öğrenime devam etmiştir.
Tamamen kesme taş malzemeden inşa edilen okula kuzeydeki ana giriş ve
batıdaki bahçeye çıkış kapılarından ulaşılmaktadır. Alt ve üst katın mekân ve cep-
he düzenlemesi bakımından simetrik olarak tasarlanan okulun alt katında çeşitli
amaçlarla kullanılan, derslik, idari mekânlar, tuvaletler olmak üzere on üç oda
mevcuttur. Köşelerdeki mekânlardan kuzey doğu ve kuzey batıdakiler simetrik
plandadır. Okuldaki tüm mekânların üzeri ahşap kirişlerin taşıdığı düz damla ör-
tülmüştür. Kiremitli kırma çatı üst örtüyü tamamlamaktadır.

Yüzyılı aşan tarihi boyunca tarihi Kayseri Lisesi’nden iki Cumhurbaşkanı-
nın yanı sıra, birçok devlet adamı, bürokrat ve sanatçı yetişmiştir. Kurtuluş sava-

67 Mehmet Çayırdağ, “Kayseri’de II. Abdülhamit Dönemi Bina ve Kitabeleri”, Kayseri Tarihi Araştır-
maları, Kayseri-2001.