Page 28 - Kayseri Yeraltı Yapıları Envanteri Raporu

28 Kayseri Yeraltı Yapıları Envanteri Dördüncü Ara Rapor Çalışmaları 29
DÖRDÜNCÜ ARA RAPOR şahmEliK vadisi

ŞAHMELlK VADlSl YERALTl ŞEHRI No 1 ŞAHMELlK VADlSl YERALTl ŞEHRI No 2 ŞAHMELIK VADISI
Şahmel�k Köyü - Devel� - Kayser� Şahmel�k Köyü - Devel� - Kayser�
0
0
Alt 38 21'04.87" K, 35 41'44.67 D Al� Yamaç (Ağustos 2017)
Tünel
Al� Yamaç (Ağustos 2017)

eveli’ye bağlı Şahmelik’in 2 km kuzeyinde baş- çoğunlukla birbirlerine bağlıdır. Bu “Ana Giriş”in
Dlayan Şahmelik Vadisi yine kuzeye doğru 6 km dışında bu yeraltı şehrine doğu yönündeki bir başka
uzanmaktadır. Kayseri civarında rastlanan diğer dar kaya yerleşiminin arkasındaki farklı bir girişten de
vadilere nazaran oldukça geniş ve tarıma elverişli ulaşılabilmektedir. Garip olan; “Ana Giriş”in bu
bir yatağa sahip Şahmelik Vadisi’nin tüf kayalardan denli uzun ve savunulan bir tünele sahip olmasına
oluşmuş dik duvarlarında kaya yerleşimleri mev- karşın, doğudaki bu diğer girişin hiçbir savunması
Taş Kapı Üst Galer�
Tavan cuttur. Temel olarak iki farklı noktada gözlenen bu olmaması ve doğrudan iç odalara ulaşmasıdır. Buna
Çöküntüsü
Taş Kapı
yerleşimlerin ilki, vadinin başlangıcından yaklaşık karşılık; bu girişin üst kotunda bulunan bir diğer
3,5 km kadar sonra, vadinin doğu duvarında bulu- oda taş kapıyla korunmaktadır. Bahsi geçen bu üst
Üst Galer�
G�r�ş
Tıkalı Kol nan ve tarafımızdan “Doğu Kaya Yerleşimi” olarak oda tümüyle alüvyon doludur. Ana girişin batısında
isimlendirilen yoğun yerleşimdir. Bu yapılar bütü- yeraltı şehrinin üçüncü bir girişi daha mevcuttur.
G�r�ş
nünden 2 km kadar sonra, vadinin kuzeye doğru en Bu girişin başlangıcı zemini yine alüvyon dolu bir
Taş Kapı
Nm Nm uç noktasında ve batı duvarında bulunan diğer bir yerleşimdir. Bu odadan batıya doğru devam eden
kaya yerleşimi ise tarafımızdan “Batı Kaya Yerleşimi” tünel tıkalıdır. Doğu tüneli bir çatal yapıp iki farklı
G�r�ş
o'mag 0 5 10 20M o'mag 0 1 2 4M olarak isimlendirilmiştir. noktadan iç odalara ulaşmaktadır. Kuzey salonunda
zeminde duran büyük kapı taşı olasılıkla güney
Doğu Kaya Yerleşimi:
salonundaki operasyon odasından buraya taşınmış
Birbirine bağlı sayısız kaya yapısından oluşan bu olmalıdır. Yeraltı şehri, bu büyük salonların ardından
yapı kompleksi ilk inşa dönemlerinde bir yerleşke kuzeye doğru üç farklı odayla devam etmektedir.
ŞAHMELlK VADlSl BATl KAYA YERLEŞlMl
Şahmel�k Köyü - Devel� - Kayser� ise de geçen yüzyıllar içinde ve büyük olasılıkla terk Kuzeye doğru son odanın ardından 70 cm eninde
Al� Yamaç (Ağustos 2017)
edildikten sonra kısmen güvercinliklere dönüştü- bir tünel 43 m devam etmekte ve sonlanmaktadır.
rülmüştür. Bir kayalık duvara kazılmış ve tümü
birbiriyle bağlantılı birçok yerleşim biriminin yanı Şahmelik Yeraltı Şehri No 2:
sıra, aynı kayalığın doğusuna doğru uzanan vadide “Doğu Kaya Yerleşimi”ndeki vadinin içinde yer
de, tümü çökmüş ve tahrip olmuş, zemine oyma alan ve tümüyle çökmüş meskenlerden birinin
sayısız kaya yerleşimi mevcuttur. Büyük kısmı duvarındaki bir tünelle başlayan bu savunma yapısı
G�r�ş mesken veya ahır olan bu kaya oyma yapıların sadece Kayseri’nin değil, olasılıkla tüm Türkiye’nin
Merd�ven�
içinde iki adet yeraltı şehri mevcuttur. bir kapı taşına sahip en ufak savunma yapısı olma-
lıdır. Yapı, 11 m uzunluğundaki tünelin ardında
Şahmelik Yeraltı Şehri No 1:
birbirlerine paralel kazılmış iki odadan ibarettir.
“Doğu Kaya Yerleşimi”ndeki üç farklı kaya oyması Odalarda yeraltı silosu veya duvarlarda niş mevcut
yapıdan girişi olan bu yeraltı şehri, 468 m’lik toplam değildir. Tünelin odalara bağlandığı noktada bulu-
ölçüm uzunluğuyla ve iki farklı kotta yer alan 12 nan 1.15 m çapındaki kapı taşı, savunma yapısı ile
odasıyla bu projenin başından bu yana Kayseri’de aynı kayaçtan kazılmıştır.
Nm araştırdığımız en büyük yeraltı yapılarından biri-
dir. Kaya bloğunun ortasında bulunan büyük bir Batı Kaya Yerleşimi:
yerleşimden girilen ve bu savunma yapısının ana Tüm Şahmelik Vadisi’nin en etkileyici yapısı büyük
0 5 10M
girişi olduğunu düşündüğümüz tünel, bir kapı taşı olasılıkla ‘Batı Kaya Yerleşimi’ olarak isimlendir-
o'mag ile savunulmakta ve ilk odaya kadar 82 m devam diğimiz ve vadinin kuzeybatı duvarına kazılmış
Vadi duvarı -
Uçurum etmektedir. Bu noktadan sonra karşılaşılan odalar bu yapıdır. Kaya yerleşiminin girişi zeminden 7 m