Page 195 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ BAL / 197

aç›k ça be lir til me li dir. S› ra s›y la, Kri kor
(1764-1831), kar de şi Se ne ke rim (1768-
1833), oğ lu Ga ra bet Ami ra (1800-1866),
üçün cü ku şak Ni go gos (1826-1858), Sar -
kis (1835-1899), Ha gop (1838-1875) ve Si -
mon (1846-1894) kar deş ler ile dör dün cü
ku şak, Ni go gos’un oğ lu Le von Bey is ter
mi mar, is ter mü te ah hit ol sun lar, kök lü
Os man l› mi mar l›k ge le ne ği ile Ba t› l› us -
lup la r› bir leş tir me ko nu sun da ce sa ret li
dav ran dı lar, ye ni de ne yim ler için is tek li
oldular. Ai le ye at fe di len önem li ya p› lar
ara s›n da, Ay na l› ka vak Kas r›, Se li mi ye
K›ş la s›, Da vut pa şa K›ş la s›, Top ha ne
Nus re ti ye Ca mi i, Or ta köy Ca mi i, Ih la -
mur Kas r›, Dol ma bah çe Sa ra y›, Gü müş -
su yu K›ş la s›, Dol ma bah çe Ca mi i, Bey ler -
Hagop Balyan (A. Kabacalı, Abdülhamid) be yi Sa ra y›, Ç› ra ğan Sa ra y› ve Ak sa ray
Per tev ni yal Va li de Ca mii bu lun mak ta d›r.
ri, Müs lü man hal ka gö re da ha ko lay ca Kay nak ça: Afi fe Ba tur, “Bal yan Ai le si”, DBİA, C.
be nim sediler. Di ğer yan dan, Er me ni kö - II, TET Ta rih Vak f›, ‹s tan bul, 1994; Sel man Can,
ken li ba kan la r›n, par la men to üye le ri nin “XIX. Yüz y›l Mi mar la r› ve Er me ni ler”, Türk
ve bü yü kel çi le rin bu lun du ğu, k› sa ca s› Dün ya s› Ta rih Kül tür Der gi si, S. 245, ‹s tan bul,
2007; Pars Tuğ la c›, Os man l› Mi mar l› ğ›’nda Ba -
isim le ri ni ön plan da tut ma la r› n› sağ la ya - t› l› laş ma Dö ne mi ve Bal yan Ai le si, ‹n k› lâp ve
cak önemli des tek çi le rin çok ol du ğu bir Aka Ya y›n la r›, ‹s tan bul, 1981; Şe ra fet tin Tu ran,
dö nem de, Er me ni kö ken li bir ai le nin, “Os man l› Teş ki la t›n da Has sa Mi mar la r›”, Ta rih
im ti yaz l› iş le re im za at ma s› da ga yet nor - Araş t›r ma la r› Der gi si, C. 1, S. 1, An ka ra, 1963.
mal di ve Bal yan is mi nin sü rek li li ği aç› - ÇAĞATAY SEÇKİN
s›n dan önem li bir şans t›. Ör ne ğin, Sar kis
Bal yan’a, 1878 y› l›n da Sul tan Ab dül ha mit BAL YAN, DRTAD
ta ra f›n dan, yan l›ş bir uy gu la may la “Ser - Et nog raf, din ada m› (Kay se ri/Ta las, 1850 -
mi mar-i Dev let” ün va n› ve ril me si, söz Ati na, 2 Tem muz 1923). Kü çük yaş ta ai le -
ko nu su des tek çi le rin gü cü nün gö rül me si siy le ‹z mir’e ta ş›n d›. ‹l k öğ re ni min den
aç› s›n dan önem li dir. Çün kü, Sul tan II. son ra bir sü re ti ca ret le uğ raş t›. Ku düs Pat -
Mah mut’un fer ma n›y la, Has sa Mi mar lar ri ği Kay se ri li Ye sa yi’nin de des te ğiy le öğ -
Oca ğ›, 1831 y› l›n da ka pa t›ldı, do la y› s›y la re nim gör dü ve k› sa sü re de ra hip ola rak
bu un van da or ta dan kalk tı. Yi ne, fark l› Ku düs S›r pots Ha gop yants Ra hip ler Top -
dö nem ler de çe şit li suç la ma lar la kar ş› laş - lu lu ğu’na ka t›l d›. 1884-87 ara s›n da ma -
t›k la r›, hat ta sür gü ne gön de ril dik le ri bi - nas t›r baş ter cü man l› ğ› gö re vin de bu lun -
lin mek te dir. Bal yan lar, sa ray için de ki du. Ha zi ran 1887’de Kay se ri böl ge si ru ha -
güç le ri ni aç›k ça gös te re cek bir bi çim de, ni ön der li ği ne se çil di. 1 Ma y›s 1888’de
her de fa s›n da af fe dil di ve pres tij li ko - Kay se ri Surp Ga ra bed Ma nas t› r› Komp -
num la r› n› ko ru dular. lek si içe ri sin de bir okul te sis et ti. Üç yüz-
Tüm bun la r› ifa de eder ken, ai le nin or ta - den faz la me zun ver di. 1904’te kur du ğu
ya koy du ğu eser ler de ki -en az›n dan dö - okul için, ma nas t› r›n ku ze yin de bir bi na
ne min mi ma rî yak la ş›m la r› aç› s›n dan- in şa et tir di. Oku la bi ti şik bir kü tüp ha ne-
ba şa r› la r› göz ar d› edil me me li ve ken di - mü ze kur du ra rak 160 par ça yaz ma ve
le ri ne ait ol ma yan birçok ya p› n›n da Bal - 900 par ça ki tap ile çok sa y› da es ki eser
yan la r’a at fe dil miş ol ma s› ger çe ği ne rağ - top la d›. Ken di so rum lu lu ğu na ve ri len böl -
men XIX. yüz y›l ‹s tan bul’unun mi ma ri - ge de re form ha re ket le ri ne gi riş ti. 1910’da,
sin de ak la ge len ilk isim ler ol duk la r› ha ya t› n›n do ru ğun da ru ha ni ön der lik gö -