Page 386 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ ÇİF / 387

mes cit k›s m›n dan ay r›l m›ş t›r. Ce na ze lik
bö lü mü ne ku zey cep he nin or ta s› na aç›l -
m›ş dik dört gen bi çim li ve düz at k› taş l›
bir ka p› dan gi ril mek te dir. Bu bö lü mün
üze ri kuzey-güney doğ rul tu da ya p› lan
be şik to noz la ör tül müş tür. ‹çin de me zar
ta ş› ve ya san du ka n›n bu lun ma d› ğ› me kâ -
n›n gü ney du va r›n da ori ji nal olup ol ma -
d› ğ› bi lin me yen bir maz gal pen ce re bu -
lun mak ta d›r.
Tür be nin mes cit bö lü mü ne ba t› cep he de
ta sar la nan ve ya p› ya gö re an›t sal öl çek te
dü zen len miş taç ka p› dan gi ril mek te dir.
Taç ka p› ya, bu gün y› k›l m›ş tek yön lü ve
ye di ba sa mak l› bir mer di ven le ç› k›l mak -
ta d›r. Taç ka p› k› r›k çiz gi sis te min den ge -
li şen 9 ve 12 kol lu y›l d›z kom po zis yo nun -
dan ç› ka r›l m›ş geo met rik süs le me li bir Çifte Kümbetʼin eski (A. Gabriel) ve yeni fotoğrafları
bor dür le çer çe ve len miş tir. Taç ka p› kav -
sa ra s› ye di s› ra mu kar nas l› d›r ve kav sa ra be yaz mer mer den beş sa t›r l›k ki ta be si ne
ke me ri nin üze ri yan ya na di zi len üç yap - gö re H 645 (M 1247-1248) y› l›n da in şa et -
rak l› pal met ka bart ma la r›y la süs len miş - ti ril miş tir. Ki ta be de gü nü müz Türk çe siy -
tir. Taç ka p› n›n ke me ri, kes me taş tan çift le “Bu ra s› Ey yub oğ lu Me lik Adil Be -
mer kez li siv ri ke mer şek lin de dir. Tür be - kir’in, (Al lah on la r›n ka bir le ri ni nur lu,
nin mes cit bö lü mü se kiz gen olup kö şe ler ruh la r› n› ve ko ku la r› n› te miz k›l s›n) me -
taş tan bi çim len di ril miş ve üzer le ri geo - li ke ler me li ke si, dün ya ve ahi re tin ha tu -
met rik be ze me ler le süs len miş za rif sü - nu, üs tün has let le rin sa hi bi, za ma n› n›n
tun ce ler le vur gu lan m›ş göv de, t›p k› ka - zü bey de si, dün ya da ka d›n la r›n efen di si,
ide de ol du ğu gi bi iki s› ra düz sil mey le üst ‹s lam’›n ve Müs lü man la r›n yüz ak›, din
ör tü den ay r›l m›ş t›r. Mes cit bö lü mü nün ve dün ya n›n ko ru yu cu su, tak va sa hi bi,
ay d›n lan ma s›, gü ney ba t›, ku zey ba t›, ku - gü zel ah lak l›, saa det li me li ke nin şe hit li -
zey do ğu ve gü ney do ğu cep he le ri ne aç› - ği dir. Bu nun ya p›l ma s› n› muh te rem k›z -
lan pen ce re ler le sağ lan m›ş t›r. Du var yü - la r› (Al lah on la r› emel le ri ne ulaş t›r s›n ve
zey le ri bir bi ri ni ka de me li ola rak ta kip hal le ri ni gü zel k›l s›n) H 645 y› l›n da em -
eden iki şer adet siv ri ke mer ler le ha re ket - ret ti.” şek lin de ki ifa de ler dik kat çe ker.
len di ril miş tir. Üst ör tü baş lan g› c› n›n al - Ki ta be de aç›k ola rak ken di si için tür be
t›n da ki ku şak ta Ba ka ra Su re si’nin ilk aye - ya p› lan ki şi nin ad› be lir til me se de bu ki -
ti ya z› l› d›r. şi nin Ey yu bi ler den Ebu be kir el-Adil’in
Mes cit me kâ n›n da en dik ka ti çe ken un - k› z› ve Alâ ed din Key ku bad’la 1227 y› l›n -
sur, gü ney du va r› or ta s› na ko num lan d› r› - da Ma lat ya’da ev le nen Ga zi ye Ha tun ol -
lan mih rap t›r. Mih rap ka de me li bir şe kil - du ğu ta ri hî kay nak lar dan öğ re nil mek te -
de iki bor dür le çer çe ve len miş tir. Bor dür - dir. Tür be nin Alâ ed din Key ku bad’›n Hu -
ler den be ze me li ve ge niş olan ikin ci ku - nat Ha tun’dan olan oğ lu Sul tan G› yâ sed -
şak ta, 11 ve 12 kol lu y›l d›z lar dan oluş muş din Key hüs rev’in ölü mün den he men
geo met rik kom po zis yon dik ka ti çe ker. son ra Ga zi ye Ha tun’un k›z la r› ta ra f›n dan
Ni şin iki ya n›n da ki zar baş l›k l› sü tun ce ler yap t› r›l m›ş ol ma s› dik kat çe ki ci dir. Ki ta -
ha rap du rum da d›r. Üç cep he li mih rap be de Ga zi ye Ha tun’un ad› n›n zik re dil -
ni şi, ye di s› ra mu kar nas kav sa ra ya sa hip - me miş ol ma s›, Sul tan Alâ ed din Key ku -
tir. Mes cit me kâ n›n da da her han gi bir bad’›n eş le rin den bi ri ol du ğu nun vur gu -
me zar ve ya san du ka yer al ma mak ta d›r. lan ma ma s› ve Or ta Çağ Kay se ri’sin de Çifte Kümbet planı
Tür be, taç ka p› ke me ri üze rin de yer alan şeh rin ol duk ça d› ş› na in şa et ti ril me si, (A. Gabriel)