Page 409 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

410 / ÇUK KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

Mas kat-ı re’si .................................. r›n da Kay se ri Be le di ye si ta ra f›n dan ya p› -
Çeş me ler ic râ idüb kesb it di ecr-i bî- hi sâb lan kal d› r›m ça l›ş ma la r› s› ra s›n da çeş me
...................ru hu nu her hâ li ni şâd ey le di ni şi nin içe ri si ne de taş par ke dö şen miş -
.......................şeyh ü şâb .............. tir. Bu dö şe me es na s›n da, ori ji nal se ki ler
........................... Ha lîl it me di........... par ke taş la r› n›n al t›n da kal m›ş t›r. Çu kur -
Se ne 1135 lu Ca mii Çeş me si’nin en önem li özel li ği,
hiç bir çeş me üze rin de gör me di ği miz kuş
Ha lil Ağa ta ra f›n dan yap t› r›l d› ğ› an la ş› lan tas vir le ri nin bu çeş me nin ay na ta ş› üze -
bu ona r›m ki ta be si nin he men üze rin de ki rin de bu lu nu yor ol ma s› d›r.
ikin ci ki ta be de 0,63 x 0,32 m öl çü le rin - Kay nak ça: Denk taş, Su Ya p› la r›, s. 52-55; Ham -
de dir. ‹ki sa t›r l›k bu ki ta be de ne sih ta’lik za Gün doğ du “Nik sar’da Pek Bi lin me yen Bir
hat la ya z›l m›ş t›r. Çeş me Üze rin de ki Ka bart ma lar”, Kay nak lar
Oku nu şu: der gi si, (An ka ra 1984), S. 2, s. 48; Ha lit Çal, Nik -
sar’da ki Türk Dev ri Eser le ri, An ka ra 1989, s. 81-
Bu çeş me yi Hâ fız Ağazâ de Hil mî Efen di 82.
Çukurlu Camii Çeşmesi planı ey le di ih yâ, se ne 1333 (1912) me kâ nı nı MUSTAFA DENKTAŞ
(M. Denktaş)
Cen net ey le sin Hü dâ se ne 1331 ÇU KUR LU OĞUL LA RI
Kay se ri’de XVII ve XVIII. yüz y›l lar da
Dik dört gen al›n l› ğ›n tam or ta s›n da ki di - önem ka zan m›ş, bu gün de is mi to run la -
key ta ş›n iki ya n› na yer leş ti ril miş olan r›n da ya şa yan bir ai le dir. Ai le is mi ni,
“S” şek lin de ki taş lar la te pe lik oluş tu rul - şim di Öz va tan is miy le il çe olan Çu kur
muş tur. Or ta da ki di key ta ş›n üze ri ne sti - Kö yü’n den al m›ş t›r. Ai le ken di si ni, Si -
li ze çi çek mo ti fi ka bart ma ola rak iş len - vas’ta ki Ke sik Köp rü ve Ri ba t›’n› yap t› -
miş tir. Yan lar da ki “S” form lu taş la r›n yü - r›p bun la ra ait akar la r› n›n bir k›s m› Kay -
ze yin de, bi rer adet oy ma spi ral yer al - se ri’nin Çu kur Kö yü ve ci va r›n da bu lu -
mak ta d›r. Çeş me nin üst k›s m› gü ney den nan vak f› 1213 y› l›n da ku ran Sel çuk lu
ku ze ye doğ ru me yil len di ril miş tir. Bun - emîr le rin den Si peh sa lar Ya vaş Ars lan’a
dan da amaç, kar ve yağ mur su la r› n›n bağ la mak ta d›r. XVIII. yüz y›l da Kay se -
eser üze rin de faz la kal ma dan ak ma s› n› ri’de şim di ki Ay d›n l› kev ler Ma hal le -
sağ la mak t›r. si’nde Çu kur lu Ca mii (Çu kur Ca mii de -
Çeş me de süs un su ru ola rak, ay na ta ş› ğil)’ni yap t› ran Çu kur lu oğ lu Ah med Ağa
üze rin de bulunan sel vi ağaç la r› n›n üs - ay n› za man da bu ca mi ye bir de va k›f
tün de ki kuş fi gür le ri dik ka ti çek mek te - kur muş ol ma l› d›r. Me za r› da bu ca mi
dir. Geç dö nem de ya p› lan ba z› çeş me - önün de dir. Ai le is mi ne şer’iyye si cil le -
ler de de bu tip kuş tas vir le ri ne rast lan - rin de, 1777’de ‹ran Mu ha re be si için Kay -
mak ta d›r. Çeş me de ki di ğer süs un su ru se ri’den top la na cak as ker ve bun la r›n le -
da dik dört gen al›n l› ğ›n or ta s› na ko nu lan va z› ma t› n›n te da ri ki için Kay se ri’de eş -
te pe lik tir. Bu te pe li ğin or ta s›n da bu lu nan raf tan oluş tu ru lan Meş ve ret (Da n›ş ma)
di key ta ş›n üze rin de ki ka bart ma çi çek Mec li si’nde rast lan mak ta d›r; bu ra da Çu -
mo ti fi de ese re ay r› bir zen gin lik ka zan - kur lu za de Ha c› Os man ve Ha c› Mus ta -
d›r m›ş t›r. fa’n›n is mi geç mek te dir. Yi ne 1806 ve
Çeş me nin siv ri ke me ri, Gav re moğ lu 1814 y›l la r›n da iki va k›f ya pan Güp güp -
(1508), Ça ka loz (1582), Göm lek siz (XVI. za de Ha c› Mus ta fa Ağa’n›n vak fi ye le rin -
yüz y›l so nu) çeş me le ri nin ke mer form la - de Çu kur lu za de le rin is mi geç mek te dir.
r›y la ben zer lik gös ter mek te dir. 1722 y› l›n - Ai le nin önem li üye le rin den bi ri XIX.
da ta mir edi len çeş me, yu ka r› da ki eser - yüz y› l›n so nun da ye tiş miş, Kay se ri ule -
ler le olan ben zer li ğin den do la y› bü yük ma s› n›n ön de ge len le rin den bi ri olan
bir ih ti mal le XVI. yüz y› l›n son la r› ile Ha c› To run Efen di’dir*. 1872 Ver gi Tah ri -
XVII. yüz y› l›n baş la r›n da in şa edil miş ol - ri’nde Kay se ri’nin Bo zat l› Pa şa ve Kö se
ma l› d›r. Eser 1912 y› l›n da da ona r›m gör - Da niş mend (Ca mi ke bir) Ma hal le le ri’n de
müş tür. Son ola rak 1980’li y›l la r›n baş la - ai le fert le ri nin is mi geç mek te dir. Ai le bu -