Page 431 - 1 Cilt
P. 431
ESERİN ADI : ŞAH CİHAN
HATUN TÜRBESİ
İnceleme Tarihi : Temmuz 2006
Yeri : Kayseri ili, Melikgazi ilçesi, Talas
Caddesi üzerinde, Seyyid Burhaneddin Mezar-
lığının batısında bulunmaktadır.
Bugünkü durumu : Sağlam durumdaki
eser işlevine uygun olarak kullanılmaktadır.
Tarihi : Eserin kitabesinde inşa tarihi belir-
tilmemiştir.
Plan ve mimari özellikleri : Döner kümbet
adıyla da bilenen yapı yaklaşık 6.50x6.50 m.
ölçülerinde kare plânlı bir kaideye sahiptir. Ka-
ide köşelerde pahlanmıştır. Kaideden gövdeye
geçişte bir sıra mukarnas dizisi kullanılarak ka-
ide ve gövde birbirinden ayrılmıştır. Kaide bö-
lümünün yüksek tutulması türbenin bir mum-
yalığının olabileceği ihtimalini düşündürse de
munyalığa girişi sağlayan kapı yada havalandır-
ma veya aydınlatma işlevine yönelik herhangi
açıklık yoktur. Esasen herhangi bir girişe sahip
olmayan bu bölümü, A.Gabriel tarafından çi-
zilen plânda bir kapı açıklığıyla gösterilmiştir.
İçten daire olan türbenin gövdesi, çift sıra kaval
silmelerle biçimlenmiş tezyini kör kemerlerle
onikigene dönüşmektedir. Bu kemerli cephele-
rin içleri, çoğu yapı üzerinde yapılmış izlenimi
veren düzensiz ve birbirinin aynısı olmayan ge-
ometrik bezemelerle süslenmiştir. Bezemeler
yüksek kabartma olarak işlenmiştir. Geometrik
bezemelerle birlikte cephelerde bitkisel ve fi-
gürlü süslemeler de görülmektedir.
Türbenin kuzey cephesindeki taçkapısına (Mahmut Akok’tan)
çift taraflı bir merdivenle çıkılmaktadır. Basık
kemerli kapı sövesinin önündeki sütunceler
mukarnas başlıklıdır. Beş sıra mukarnaslı kav-
sara bir sivri kemerle çerçeve içine alınmıştır.
Kapıyı ters U biçiminde saran asıl çerçeve bor-
dürü ise rumi ve palmet dizisinden oluşan bit-
kisel kompozisyonla süslenmiştir. Bu bordürün
üst bölümünde kitabenin altında, büyük oranda
tahrip edilmiş olmakla birlikte kanatlı gövde-
leri ve insan biçimi başlarıyla karşılıklı birer
sfenks figürü yer almaktadır. Aslında hayvanla-
rın kimliği tam olarak seçilemiyorsa da, düzen-
leme açısından 1312 tarihli Niğde Hüdavent Türbe giriş kapısının doğu ve batı cephesin-
Hatun Türbesinin benzer figürlü bezemelerini de birbirine benzer iki figürlü kompozisyon yer
çağrıştırmaktadır. almaktadır. Batı ve doğu cephede kökleri bir
Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri 415