Page 55 - 1 Cilt
P. 55
Süslemesi : Cami ana hatlarıyla çok sadedir. tarafından 602/1205 senesinde yapılmıştır”
Sadece kapılarında ve orijinal taş mihrabında şeklinde okunmuştur.
bazı süslemelerin dönemine ait olabileceği Caminin kuzey kapısı üzerindeki biri büyük
kabul edilmektedir. Tarihi süreç içerisinde diğeri küçük olan üst üste iki kitabede “yalnız
birçok onarım geçiren eserde orijinal halinden Matbah Emini değil, Sultan suru Eminidir”,
çok şey kaybettiği, günümüzde görülen birçok “Malın çoğunu hayra yöneltmek herkesce
unsurların onarımlar sırasında yapıya ilave malum itiyadı. O temiz müstesna kişi cümle
edildiği anlaşılmaktadır. alemin Halilidir, dostudur. Serviazadi hayrın gül
Yapıda ahşap süsleme olarak görülen kuzey bahçesi denilse layıktır. Arşı asa alan bu ibadet
kapı kanatları Ankara Etnoğrafya Müzesine yeri zelzeleden yıkık halde iken en iyi onarımla
götürülmüştür. Bu kapı kanatlarının 1205 bu harabe binayı yepyeni yaptı. Güzel kubbesinin
yılında Muzafferuddin Mahmut tarafından üst örtüsü yıkılmıştı. Yine eski şekil üzerine
yapılan tamir sırasında konulduğu kabul binası ortaya çıktı. Yüce kabenin nuru, Mescidi
edilmektedir. Bu kapı kanatları tamamen Aksanın izzeti hürmetine vaad edilen günün
rölyefli sahte kündekari tekniğinde yapılmıştır. azabını Mevla ona göstermesin, imar edilmiş
Caminin mevcut minberi taklid kündekari bu eve şöyle yeni bir tarih yazılsın, (Halilin Ulu
tekniğinde yapılmıştır. camisinin binası Kabe gibi oldu” yazılıdır.
Çini süsleme tuğla minarenin şerefe altında Tarihlendirme : Ulu cami, uzunlamasına
ve kıble duvarında uygulanmıştır. dikdörtgen plan şekli, mihrab önü kubbesi,
Malzeme ve teknik : Yapının planında ve eyvan uygulamasını devam ettirme anlayışı
malzemesinde de farklı dönemlerde yapılan sergileyen mekanı ve avluya tekabül eden
onarımlar neticesinde değişiklikler olmuştur. orta mekanı ile Büyük Selçukluların cami
Caminin duvar örgüsünün kaba yonu taştan geleneğini Anadolu’da yaşatan ilk örneklerden
yapıldığı, kalın harç tabakalarının olduğu olmaktadır.
anlaşılmaktadır. Ancak yapılan onarımlar Yapının kitabeleri, plan şemasının benzer
esnasında bunların yerini düzgün kesme taş örneklerle karşılaştırılması, dönem içerisindeki
kaplamalar almıştır. imar faaliyetleri dikkate alındığında Melik
Muhammed Gazi (1235-42) zamanında ve
Caminin duvarları dışta iç kısma göre daha
düzgün bir işçilik göstermektedir. Devşirme onun tarafından yaptırılmış olmalıdır. Ulu
sütunlar, taş ve mermer gövdeli olarak cami için XII. Yüz yılın ikinci çeyreği uygun
değişmektedir. Sonradan yenilenen mihrabda görülmektedir.
ise beyaz mermer kullanılmıştır. Kubbeler
dışında düz toprak damlı olan üst örtünün tüm Kaynakça:
cephelerine çörtenler yerleştirilmiştir. Gönül Öney, “Anadolu Selçuklu Mimarisinde
Camiye sonradan ilave edilen minarenin Antik Devir Malzemesi”, Anadolu, Sayı: 12,
kaidesinde kesme taş, papuç ve gövde kısmında Ankara, 1970.
tuğla, petek de ise kesme taş kullanılmıştır. Gönül Öney, “Anadolu’da Selçuklu ve
Kitabesi : Caminin en eski kitabesi; Beylikler Devri Ahşap Teknikleri”, Sanat
kuzey duvarında, kapının solunda, üstte yer Tarihi Yıllığı, İstanbul, 1969.
almaktadır. Dikdörtgen şeklinde beyaz mermer Mehmet Çayırdağ, “Kayseri Ulu Cami
üzerindeki kalın sülüs ile yazılı dört satırlık Ahşap Minberi”, Türk Etnoğrafya Dergisi,
kitabe araştırmacılar tarafından, “Bu cami Ankara, 1976.
Kılıçarslan oğlu, büyük sultan Keyhüsrev Ömür Bakırer, “Anadolu’da XIII. Yüz yıl
devrinde -Allah onun yardımı yüceltsin- 602 Tuğla Minarelerin Konum, Şekil, Malzeme
/1206 yılında Yağıbasanoğlu Muzafferiddin veTezyinat Özellikleri, Vakıflar Dergisi, Sayı
Mahmut onartmıştır ve “Ulu Sultan Keyhüsrev : IX, Ankara, 1971.
hmed Kılıçarslan devrinde yardımı aziz Ömür Bakırer, “Anadolu Selçuklularında
olsun, Bağban oğlu Muzefferuddin Mahmud
Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri 39
