Page 114 - 2 Cilt

ESERİN ADI : MATRA SOKAĞI

ÇEŞMESİ

İnceleme Tarihi : Temmuz 2006
Yeri : Emirağa Mahallesi, Matra Sokağı
üzerinde bulunmaktadır.
Bugünkü durumu : Çeşme, günümüzde
kullanılmaktadır
Tarihi : Çeşmenin kesin inşa tarihi bilinme-
mektedir. Matra Sokağı Çeşmesi büyük bir ih-
timalle XVIII. yüzyılın ilk yarısında inşa edil-
miş olmalıdır.
Plan ve mimari özellikleri : Tek kemerli ve
kus köşklü olan çeşme, batı, kuzey ve güney
yöndeki evlere bitişik olarak inşa edilmiştir.
Tam olarak kare bir form oluşturan çeşme, 3.97
yüksekliğinde ve 3.97 m. genişliğindedir. Çeş-
menin sivri kemeri, yanlarda, ayaklar üzerin- (Mustafa Denktaş’tan)
deki profilli baslıklara oturmaktadır. Kemerin
oturduğu başlıklar önde ve içte taştan bir sil-
meyle hareketlendirilmiştir. Başlıklar üzerin-
den başlayan profilli kenar silmeleri dikdörtgen
alınlığı tamamen dolaşmaktadır. İki kademeli
saçağın üst kısmı düz bir silme ile nihayetlen-
mekte olup, bu düz silmenin hemen altında de-
koratif bir konsol dizisi dikkati çekmektedir.
Sivri kemerin kilit taşının hemen üzerinde üç
katlı oniki odalı kuş köşkü bulunmaktadır. Kuş
köşkünün tepesinde, izleri görülen minyatür
kubbeler zaman içerisinde tahrip olmuştur. Kuş
köşkünün kuzeyine ve güneyine 0.32 m. çapın- “C” kıvrımının üzeri tıraşlanmıstır. Yine bu ki-
da birer adet kabura konularak, cephede plastik tabenin kıvrılan sol alt köşesinin altında küçük
bir etkinin oluşması sağlanmıştır. Her iki kaba- “C” kıvrım görülmektedir. Kitabenin buraya
ranın merkezine altı kollu bir yıldız motifi işle- sonradan konulduğu anlaşılmaktadır.
nerek etrafı da silme kuşakları ile hareketlendi- Bu kemer kavsi içerisinde bir ve kemerin
rilmiştir. 0.92 m. derinliğindeki çeşme nişinin üzerinde bir olmak üzere toplam iki mermer ki-
duvarının ortasında, yanlarda hafif taşkın iki tabe bulunmaktadır. Büyük oranda tahrip olan
dikdörtgen sütunce ve üstte “C” kıvrımı şeklin- üstteki 0.65 x 0.35 m, ölçülerindeki altı satırlık
deki kemerden oluşan çeşme biçimli bir ayna mermer kitabenin sadece en alt satırında birkaç
taşı yer almaktadır. Sembolik çeşme biçimli kelime okunabilmiştir.
ayna taşının içerisinde bulunan iki delikdcn bi- Süslemesi : Kayseri’dcki diğer çeşmelerden
risi iptal edilmiş olup, diğerine musluk bağlan- farklı bir süsleme tekniğinin hu çeşmede uygu-
mıştır. Dıştaki büyük “C” kıvrımının içerisin- lanmış olması esere zengin bir görünüş kazan-
de ikinci küçük “C” kıvrımının izlerini güney dırmıştır. Çeşmede süsleme olarak, ayna taşının
yönde görmekteyiz. Devam etmekte olan içteki düzenlenişi, kuş köşkü ile bunun her iki yanına
“C” kıvrımı buraya sonradan konulduğu anla- simetrik olarak yerleştirilen kabaralar, dikdört-
şılan onarım kitabesinin altında kalmıştır. Son- gen alınlığı çevreleyen profilli silme kuşakları
radan konulduğunu düşündüğümüz bu kitabe, ve saçak kısmının dekoratif konsol dizisiyle
bulunduğu alana sığmadığı için dıştaki büyük süslenmiş olması, yukarıda da ifade ettiğimiz

578 Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri