Page 147 - 3 Cilt

ESERİN ADI : GÜRPINAR fili bulunmaktadır ve mahfile giriş kapısının

(SALKUMA) batısına duvar içine açılmış kapı ve merdiven-
CAMİSİ lerle çıkılmaktadır. Kuzey cepheye dikdörtgen
boyutlu iki pencere açılmıştır. Batı cephenin
güney köşesinde yer alan tek pencerenin ta-
İnceleme Tarihi : Eylül 2006 banı basamaklı şekilde düzenlenmiştir. Güney

Yeri : Kayseri ili, Talas ilçesi, Gürpınar (Sal- cephede doğu ve batı köşelerde tıpkı batı cep-
kuma) Kasabası Meydanında bulunmaktadır. hedeki gibi düzenlenmiş birer pencere açıklığı
Bugünkü durumu : Sağlam ve ibadete açıktır. bulunmaktadır. Doğu cephesinde pencere açık-
lığı yoktur. Caminin doğu ve batı duvarlarının
Tarihi : Yapıda inşa tarihi belirtecek bir ki-
tabe yoktur. alt bölümlerinde üçer adet niş bulunmaktadır
ve bunlar günümüzde ahşap lambrilerle kapa-
Plan ve mimari özellikleri : Tek mekanlı ve tılmıştır. Nişler fazla derin değildir. Kuzey ta-
kubbeli bir camidir. Caminin kuzey cephesinde- raftakiler sepet kulpu kemerle, diğerleri dilimli
ki son cemaat yeri orijinal değildir. Kuzeybatı kemerle örtülmüştür.
köşedeki tek şerefeli, silindirik gövdeli minare
sonradan yapılmıştır. Kuzeydoğu köşede cami- Süslemesi : Caminin cümle kapısı ve mihra-
nin köşk minaresi bulunmaktadır. Batı taraftaki bındaki mukarnaslı kavsaralar ve kubbesindeki
merdivenle ulaşılan köşk minare, kare kesitli kalemişi bezemeler süsleme unsurları olarak
dört ayağın taşıdığı dekoratif dilimli kemercik- kabul edilebilir.
ler üzerine yerleştirilmiş bir külahtan ibarettir. Malzeme ve teknik : Yapının tümünde düz-
Camiye, kuzey cephenin ortasına açılan ve son- gün kesme taş malzeme kullanılmıştır.
radan yapılan son cemaat yerinin kısmen örtmüş Kitabesi : Yapıda bani, sanatçı adı ve inşa
olmasına rağmen mukarnaslı bir kavsaraya sahip tarihi verecek bir kitabe yoktur. Mihrap üzerin-
olduğu anlaşılan kapıdan girilmektedir. Basık deki kitabede Arap rakamları ile 1671 ve 1691
kemerli kapının yanlardan birer ince sütunceyle tarihleri okunmaktadır.
sınırlandırılmış olduğu görülmektedir. Tarihlendirme : Orijinal kitabesi olmayan

Cami harimi yaklaşık kare ölçülerde olup, yapının son cemaat yerinde metalden bir lev-
üzeri tromplarla geçilen ve taştan yapılmış bir haya onarım tarihi olarak 1845 yılı yazılmıştır.
kubbeyle örtülüdür. Tromp kemerleri duvarlara Caminin bu tarihlerde onarılmış olduğunu da
oturtulurken duvara atılan konsolların alt kısım- gösteren orijinal bir kitabe yoktur. Cami plân
ları mukarnaslı olarak düzenlenmiştir. Köşeler- kuruluşu bakımından 17.yüzyıl camilerinin ço-
de tromp kemerleri arasındaki yüzeylerin çapraz ğunda (Örneğin İncesu Merzifonlu Kara Musta-
tonozlarla örtüldüğü anlaşılmaktadır. Kubbe fa Paşa Camisinde olduğu gibi) görülebilen bir
eteğine dört pencere açılmıştır. Kubbe yüzeyini plân yansıtır. Genelleme açısından tek mekanlı
süsleyen kalemişi bezemeler onarım esnasında bu camilerin çoğunda üst örtü kubbe olup, ku-
yapılmış olabilirler. Kubbe dıştan bakır levhalar- zeyde üç bölümlü bir son cemaat yeri bulunur.
la kaplanmıştır. Caminin mihrabı, güney duvarı Gerek kubbenin formu ve gerekse geçiş öğeleri
ortasında yer almakta olup beş cepheli bir niş yapının 17.yüzyıldan bir eser olabileceğini yan-
olarak düzenlenmiştir ve beş sıra mukarnas kav- sıtır. Ancak hakkında hiçbir tarihi bilgi bulun-
saralıdır. Mihrap alınlığının yanında kabartma mayan bu camiyle ilgili tarihlendirme şimdilik
birer rozet bulunmaktadır. Yanlardan dairesel kaydıyla yapılabilir. Yeni belgelerin ışığında
sütuncelerle sınırlandırılmış olan mihrap, mu- bu tarihlendirmenin değişebileceğini belirtmek
karnaslı bir kuşakla ve üstündeki üçgen alınlıklı mümkündür.
bir tepelikle bitirilmiştir. Tepeliğin üzerinde de
tarih ibarelerinin bulunduğu üç satır halinde dü- Kaynakça:
zenlenmiş bir kitabe bulunmaktadır.
Ali Yeğen, Kayseri’de Tarihi Eserler, Kay-
Harimin kuzeyinde dört taş ayağa atılmış seri 1993, s.145.
ahşap kirişlerin taşıdığı ahşaptan kadınlar mah-

Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri 1153