Page 356 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

K- ROMA DÖNEMİ KAİSARİA SİKKELERİ

Eusebeia’da ilk basılan paralar Kappadokia krallarına ait iken M.Ö.
birinci yüzyıldan itibaren Roma ile yakın diplomatik ilişkiler kurmaya
başlayan Kappadokia krallığı, son kral Archelus döneminden itibaren baş-
kent Eusebeia’da (Caesarea) Hellenistik tipten vazgeçip Roma tarzı sikkeler
basmaya başlamıştı. Nihayet Kappadokia krallığının sona ermesi (M.S.
17) ve bu bölgede Tiberius’un himayesine alarak yetki verdiği Germanikus
tarafından Roma eyalet düzeninin kurulması ile Kayseri darphanesi daha
da aktif hale gelmiştir. Kayseri bu dönemde Küçük Asya’da ve Kıbrıs’ta
bulunan 334 darphanenin en önemlilerinden biri olmayı sürdürür. Çünkü
bütün darphanelerde ancak bronz sikke basımına izin verilmişken sadece
Suriye’de Antiocheia, Mısır’da Alexandreia ve Kappadokia’da Caesarea’ya
bronz sikkelerle beraber gümüş denarius lar darbetme izni verilmiştir.
Tiberius (M.S. 14-37) ile başlayan ve Gordion III (M.S. 238-244) hüküm-
darlığı boyunca devam eden hatta Gallianus’a (M.S. 253-268) kadar uzanan
süreç içinde takriben 250 sene müddetle iktidara gelen pagan imparatorlar
tarafından başta gümüş hemidrahmi, drahmi ve didrahmi, tridrahm ve
tetradrahmi isimleri verilen birçok kolonial sikke darp ettirilmiştir.

Dört gurupta toplanabilen Roma sikkelerinin birinci gurubu; tam tamına
Roma imparatorlarının gümüşleri tarzında olup Roma’nın Doğu siyaseti-
nin ekonomisi gereği olarak bastırılan sikkelerdir. Literatürde “Kaisareia
sikkeleri” adıyla bilinen bu sikkeler, Latince yazılı ve Roma denarilerine eş
değerdedir. Bu sikkelerin en önemlisi M.S. 32 tarihinde bastırılan, Tiberius
ve Drusus adına her ikisinin portresi bulunan gümüş sikkedir.
İkinci gurup “Eyalet sikkeleri” olarak tanınan drahmi ve katlarından
oluşan sikkelerdir. Bunların ön yüzlerinde imparator veya eşinin sağa bakan
büstleri bulunmakta ve ünvanları Grekçe yazılmaktadır. Diğer yüzlerinde
ise çoğu zaman Erciyes’in çok değişik şekilleri ve üzerinde tanrı figürleri
yer almaktadır.
Argaios’un o dönemlerde darbedilen birçok sikkedeki imajları birbirine
çok benzemektedir. Bu kutsal dağ, sivri kayaları andıran parçalardan oluşan,
daima üçgen şeklinde, ortasında genellikle noktalarla veya çelenkle süslenmiş
bir daire olarak sikkelere kazınmıştır ki, burası zirvenin hemen altındaki
ayin yapılan kutsal mağaradır. Argaios’un zirve ve etrafında bazen volkanik
patlamalarının sembolleri olarak gösterilmiştir. Bazen de tanrıya atanmış bir

356