Page 88 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

önemli bir merkez olan Kızılırmak’la Toros arasındaki Meliten (Malatya)
ve Kataonia, Seleukos Kralı Antiokhos Theos veya Seleukos Kalinikos’tan
evlendiği prensesin çeyizi olarak krallık ülkesine katmıştır. 77

Ariarathes III, sikkelerinde kral (basileus) unvanını yaygın olarak kullan-
maya başladığı için birçok tarihçi Kappadokia Devleti’ni bu kralla başlatır.
Nitekim Kappadokialıların kullandıkları resmî takvim de bu kralın hâkimiyet
tarihinin başlangıcı olan MÖ 255 yılı ile başlatılır. Hellen kaynaklarına
78
göre bu devirdeki Kappadokia Krallığı: Doğuda Fırat, güneyde Toros, batıda
ise İkonien (Konya) stebi gibi doğal sınırlarla çevrili idi. Ariarathes III, 15
000 i atlı olmak üzere 45 000 askerden oluşan ve çoğunluğu Galat askerle-
rinden meydana gelen güçlü bir ordu kurmuştur. Bu kadar güçlü ordusuna
rağmen Torosları aşarak Akdeniz’e çıkma emeli daima sonuçsuz kalmıştır.
Bu yüzyılın sonlarına doğru dünyadaki siyasi hareketler, Mısır’da Pto-
lemaios’ların, Suriye’de Seleukhosların, Makedonya’da Antiogenesların
mücadeleleri ile şekilleniyordu. Bu üç büyük krallıktan başka irili ufaklı
olmak üzere Anadolu’da Kappadokia, Pontus, Armenia, Galatia, Bergama
ve Bitinya, Karadeniz’in kuzey kıyılarında Bosporos, Orta Asya’da Bakt-
rian ve Part, Balkanlarda Epeiros, Afrika’da Kirene ve Nubya monarşileri,
Yunanistan’da ise iki siyasal birlik ve bu birliğe giremeyen bazı şehir dev-
letleri mevcuttu. Bu bakımdan Kappadokia yöneticileri, dönemin güçlü
79
devletlerinden Seleukhoslarla iyi geçinme ihtiyacını duyuyorlardı.

Ariarathes III, Seleukos Antiokhos Teos’un kız kardeşi olan karısı Strato-
nike sebebi ile ve kendi kızını da onun oğlu Antiohos İeros ile evlendirmesi
ile Seleukoslarla daha yakın akrabalık ilişkileri kuruyor ve bu sayede hem
Kataonya’yı evlendiği prensesin çeyizi olarak alıyor ve hem de günbegün
artmakta olan Pontus tehdidini savuşturmuş oluyordu. Bu tedbirlerin yanında
yerli halk ve ücretli Galat askerlerinden teşkil ettiği güçlü ordu sayesinde
memlekette güven ve gelişme son derecede artmıştı.

Ancak, Ariarathes’in memleketi böldürmeme çabası boşa gidiyor ve Pontus
Kappadokia’sında da yine aynı hanedanın eski sülalesinden olan Mithri-
dates, Pontikon Kratos adı ile ileride son derece ün kazanacak olan diğer
bir Kappadokia Devleti kuruyordu. Bu suretle Ariarathes III Dönemi’nde
Büyük Kappadokia kuzeyde büyük bir kısmını kaybettiği gibi doğuda da

77 Şemseddin Günaltay, s. 264
78 Kavafis Konstantin, Kappadokia Krallığı, Kappadokia, Ayhan Şahenk Vakfı, s. 201
79 Arif Müfid Mansel, Ege ve Hellen Tarihi, Ankara 1963 TTK, s. 448

88