Page 92 - kappadokia_kralligi
P. 92
HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ
Homeros ile Hesiodos tarafından tespit edilmişti. Hellen tanrıları on iki
kişilik bir aile olarak Olympos Dağı’nda otururlardı. Her birinin ayrı kişisel
özellikleri olmakla beraber insan gibi davranırlar, insanca arzular duyarlar
fakat güçleri ve ölümsüzlükleri ile insanlardan ayrılırlardı. Bunlardan başka
her Hellenlinin birçok başka tanrısı olabiliyordu. Klasik Dönem sonrası
Helenistik Dönem’de şehir devletinin çöküşü ile birlikte eski tanrılar da
aydınlar arasında önemini kaybetti. Eski dinin yerini Stoacı ve Epikurosçu
86
felsefeler aldı ise de basit köy hayatında eski ayinler yaşamaya devam etti.
Büyük İskender ve arkasından gelen krallarla beraber bir imparator kültü
yaygınlaştı. Çünkü imparator tanrıların yapamadığı işleri yapıyordu. Yani
din, bir nevi siyasallaşmış oldu. 87
Ariarathes IV’ün karısı Antiokhis, kocasının ölümünden sonra babasının
yanına yani Syria’ya gitmiş fakat burada babası Antiokhos Eupator ve kızı,
Lysias isimli bir soylu tarafından öldürülmüştür. Kemikleri Ariarathes V
Dönemi’nde Kappadokia’ya getirilip muhtemelen o dönemde başkent yapıl-
mış bulunan Mazaka (Eusebia )’da bir yerdeki mezarına konulmuş olmalıdır.
olan hikmet tanrıçası Metis’ tir. Sembolleri, kalkan, mızrak, zeytin dalı ve baykuştur.
Mızrak Savaşı, zeytin dalı barışı, gök gözlü baykuş da bilgeliği temsil eder.
86 Epikürcülük, MÖ 307’de kurulan ve Antik Yunan filozofu Epikür’un öğretilerine dayanan
bir felsefe sistemidir. Epikür, Demokritos aşamalarını izleyen atomik bir materyalistti.
Stoacılar ise, Epikür gibi mutluluğun insanın kendisine bağlı olduğunu, insanın kendi
kendini mutlu edebileceğine inanırlar ve tüm bunların kaynağının tanrıdan geldiğini,
her şeyin tanrı temelli olduğuna inanırlar. Stoacılar’ın en büyük savunusu, tek dünya
devleti projesidir. Onlara göre insanlar dünya vatandaşı olmalı herkes mutlu olmalı...
Eski Yunan´da, insanların duygularını denetlemeyi öğrenmeleri gerektiğini vurgulayan
bir düşünce akımıdır.
Stoacilar ölümden korkmaz, aksine ölümü seçebilmeyi, vaktinde ölebilmeyi erdem
sayarlar (zaten birçoğu intihar etmiştir). Roma İmparatorlugu’nun hâkim felsefesidir,
İmparator Marcus Aurelius ve Filozof Seneca ünlü Stoaci düşünürlerdendir.
87 M. C. Howatson, s. 246
92