Page 143 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

[1094] 134 / HAS KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

dı. 1584 tarihli tahrir kaydında “Mahalle-i
Mescid-i Cebelu Fakih nâm-ı diger Has
Beğlü” adı altında kaydedilen mahallede
227 hane oturmaktaydı. 1700-1730 tarih-
li sicil kayıtlarında “Hasbeğoğlu nâmı di-
ger Cebelü Fakih” adı altında kaydedilen
mahallede 45 hane nüfus ikamet etmek-
teydi. 1834 tarihli temettuât kayıtlarına
göre mahallede, Dilaver Paşa, Hoca Ha-
san, Kümbet, Kiççi, Molla İsmailoğlu,
Hacı Saki, Kendirci ve Dadı Cemaati ad-
larında sekiz cemaat grubu meskûn idi.
Mahallenin toplam hane sayısı ise 239
idi. 1872 tarihli nüfus kaydına göre, Has-
bek Hacı Saka Mahallesi’nde Hacı Saka
ve Bahçe Sokağı isminde iki sokağı ve 25
hanesi vardı. Hasbek Kendirci bölgesin-
de Kendirci Camii, Kümbet Çeşmesi,
Boyacıkapısı, Hoca Hasan ve Ada Sokağı
adlarında 5 sokağı ve 43 hanesi; Hasbek
Mahallesi Hoca Hasan bölgesinde Küm-
bet Camii, Hoca Hasan Camii, Çıkmaz,
Karataş ve Dördükkânönü (Düveönü*)
Sokaklarında ikamet eden 50 hane nüfus
bulunmaktaydı. Hasbek Mahallesi Küm-
bet bölgesinde ise Kendirci ve Kümbet
Çeşmesi sokakları ile burada meskûn 24
Hasbek Kümbeti ve Çeşmesi-1925 (Albüm TBMM)
hane vardı. Günümüzde bu isimde bir
Kaynakça: H. Edhem, Kayseri, (Göde); Orhan mahalle bulunmamaktadır.
Cezmi Tuncer, Anadolu Kümbetleri, C III, An- Kaynakça: 1500 (H 906) Tarihli Kayseri
kara 1992; Hakkı Önkal, Anadolu Selçuklu Tapu-Tahrir Defteri, (hzl. Mehmet İnbaşı),
Türbeleri, Ankara 1996; Çakmakoğlu Kuru, Kayseri 2009, s. 13-14; TD. 387, s. 199; 1570 (H
Kayseri Mimarisi. 976) Tarihli Kayseri Tapu-Tahrir Defteri,
SULTAN MURAT TOPÇU (hzl. Mehmet İnbaşı), Kayseri 2009, s. 20-21;
KKA. TD. 136, vr. 16a-16b; Mehmet Karagöz,
HASBEK MAHALLESİ XVIII. Asrın Başlarında Kayseri (1700-1730),
Adını, Hastane Caddesi civarındaki Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
“Hasbek Kümbeti*” olarak bilinen Mesut (Yayımlanmamış Doktora tezi), Kayseri 1993, s.
Hasbek Kümbeti plan Gülzar’ın türbesinden almıştır. Mahalle- 55; Kayseri Temettuât Defteri, (1250/1834
(Çizim: H. Önkal) nin adı 1500 tarihli defterde “Mahalle-i Tarihli), (hzl. İsmet Demir), Kayseri 1998, s.
119-136; Cömert, 19.Y.Kayseri, s. 107-111; İnba-
Has Beğli tâbi‘ Kapu-yı Meydân” olarak şı, 16.YBKayseri, s. 43-44; Çayırdağ, KTA, s.
kaydedilmiştir. Mahallede bu tarihte 57 370-378.
hane, 10 mücerred, imam, fakih, sipahi- MEHMET İNBAŞI
zade ve 20 hane de birunî nüfus meskûn
idi. Mahalle, 1520 tarihinde “Haslu Ma- HASBEKİTÇİ ÇEŞMESİ
hallesi” adı altında kaydedilmiş olup, 25 Çeşme, Hacı Saki Mahallesi*, İnönü Cad-
hane, 8 mücerret nüfus ikamet etmektey- desi üzerinde bulunan Hasbekitçi Ca-
di. Jennings*’in kaydına göre Hasbeğli mii’nin avlusunun batı duvarına bitişik
Mahallesi, sur dışında bulunan en büyük olarak inşa edilmiştir. Çeşme günümüz-
Müslüman mahallelerindendi. 1570 tari- de de kullanılmaktadır. Çeşme nişi üze-
hinde ise “Mahalle-i Hasbeğlü” adı altın- rinde bulunan kitabeye göre eser, H 1135
da kaydedilmiş olup 164 hane nüfus var- (M 1722) yılında Matbah Emini Hacı Ha-