Page 139 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

[1090] 130 / HAS KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

ve şeyh unvanlarından, zaviyelere gelip leti’nin kuruluş yıllarında gaza ve cihad
gidenlerin doyurulması şartından, vakfın faaliyetlerine katılan gönüllü savaşçılara
bir zaviye-tekke vakfı olduğu anlaşılmak- verilen isimdir.
tadır. Nitekim 1500 tarihli Osmanlı Vakıf Köy ile ilgili ilk kayıt, 1484 tarihli defterde
ve Emlak tahrirlerinde “Vakf-ı Zaviye-i “Karye-i Hasan Alp timar” şeklindedir.
Hasan Bey” ismi ile bu vakıftan bahsedil- 1500 tarihli defterde ise “Sahra nahiyesi-
mekte ve vakfiyede belirtilen arazilerin ne bağlı olarak Karye-i Hasan Alp, tîmâr-
gelir miktarları yazılmaktadır. XVI. yüzyıl ı merdân-ıkal‘a-i Ahmedek-i Kayseriyye”
başında yapılmış Karaman Eyaleti Vakıf şeklinde kaydedilmiştir. Köyün gelirinin,
Tahriri’nde vakıf, “Vakf-ı Zaviye-i Hasan 1500 tarihinde Kayseri iç kalesi muhafız-
Bey ve Türbehan-ı O” başlığı ile kaydedil- larına timar olarak verildiği ifade edil-
miştir. Burada zaviyenin yanında belki miştir. 1484 tarihinde köyde 37 nefer nü-
Şeyh Selvi, Hasan ve Hasum Beylerin ve fus ikamet etmekteydi. 1500’de 21 hane,
ondan sonra gelen aile büyüklerinin bir 10 mücerred ve 7 cabadan ibaret 38 ne-
türbelerinin de bulunduğu anlaşılmakta- fer, 1520’de 30 hane ve 15 mücerred nü-
dır. fus ikamet etmekteydi.
Vakfın bugün devam eden sülalesi, Kay- 1570 tarihli defterde “Karye-i Hasan Alp
seri eşrafından Feyzioğlu Ailesi’dir*. Vak- malikâne vakf-ı evlad-ı Ali Beğ Ağa veled-
fın zaviyesi de belki bu ailenin Kayseri’- i Emir Ömer bermuceb-i defter-i atik di-
deki eski mahalleleri olan Kalenderhane*- vani ve örfiyye timar” şeklinde kaydedi-
Cürcürler*, Şeyh Seyfullah, Şeyh Fethul- len köyün malikâne gelirinin Ali Beğ ev-
lah (Zekayi Bey) Mahallesi’nde bulun- ladına vakfedildiği, divani gelirinin ise ti-
makta idi. Ancak aile yüz sene kadar ön- mara tahsis edildiği anlaşılmaktadır. Bu
ce vakfı terk etmiş olduğundan, vakfın tarihte köyde 43 nefer ikamet etmektey-
bugüne intikal eden zaviye-tekkesi ve di. 1584 tarihli defterde “Karye-i Hasan
türbesi olmadığı gibi, herhangi bir arazi Alp malikâne vakf-ı Evlâd-ı Ali Bey Ağa
ve geliri de bulunmamaktadır. Son za- veled-i Emir Ömer, divani ve örfiyyeti-
manlarda aile fertleri tekrar vakfı canlan- mar, tâbi‘ Sahra” şeklinde kaydedilmiş
dırmak ve evlat olmak için mahkemeler- olup 54 hane nüfus vardı.
de davalar açmışlardır. Köyde buğday, arpa, çavdar ve burçak
gibi tahıl ürünlerinin üretimi yaygındı.
Kaynakça: Naci Kum, Kayseri Kitabeleri,
Türk Tarih Kurumu Elyazmaları Bölümü, No. Bunun yanında bağ, bostan, sebze, mey-
564, 1940, s. X; Kemal Göde, Eretnalılar ve ve ceviz üretimi ile arıcılık ve hayvan-
cılık da yapılmaktaydı. Ekinlik olarak
(1327-1381), TTK, Ankara 1994, s. 102-114;
“Sazyeri” isimli bir mezraanın da bulun-
Yasemin Demircan Özırmak, Tahrir ve Evkaf
duğu köyde, bir tane de bezirhane vardı.
Defterlerine Göre Kayseri Vakıfları, Kayseri
1992, s. 20, 21; Mehmet İnbaşı, 1500 (H 906) Vergi hasılı 1484’te 6278 akçe, 1500’de
Tarihli Kayseri Tapu Tahrir Defteri, Kayseri 4852 akçe, 1520’de 4885 akçe, 1570’te
Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Kayseri 7525 akçe ve 1584’te ise 9445 akçe olarak
2009, s. 86; Seyit Ali Kahraman, XVI.Yüzyıl kaydedilmiştir.
Başlarında Karaman Vilayeti Vakıfları, Kay- Kaynakça:1484 (H 888) Tarihli Kayseri
seri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Tapu-Tahrir Defteri, (hzl. Mehmet İnbaşı),
Kayseri 2009, s. 44-45; 1500 (H 906) Tarihli
Kayseri 2009, s. 226-227. Kayseri Tapu-Tahrir Defteri, (hzl. Mehmet
MEHMET ÇAYIRDAĞ İnbaşı), Kayseri 2009, s. 53-54; TD. 387, s. 317;
1570 (H 976) Tarihli Kayseri Tapu-Tahrir
HASANARPA (HASANALP) Defteri, (hzl. Mehmet İnbaşı), Kayseri 2009, s.
Kocasinan* ilçesine bağlı merkeze 20 km 33-34; Kayseri İli Tahrir Defterleri
uzaklıktaki eski bir yerleşim yeri. Köyün (992/1584), (hzl. Refet Yinanç-Mesut Elibüyük),
Kayseri 2009, s. 57-58; İnbaşı, 16.YBKayseri,
eski adı arşiv kayıtlarında “Hasan Alp” Kayseri 1992, s. 84.
olarak geçmektedir. “Alp”, Osmanlı Dev- MEHMET İNBAŞI