Page 333 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

[1284] 324 / İNC KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

zey ucunda yer almakta olup, buraya do- da Sultan Ahmed Külliyesi ve Sonrası (1609-
ğu cephesinde bulunan sekiz basamaklı 1690), İstanbul 1975; Tülay Reyhanlı, “Osmanlı
bir merdivenle inilmektedir. Merdiven Mimarisinde İmaret, Külliye Üzerine Notlar”,
bitimine açılan sivri kemerli bir kapıdan Türk Kültürü Araştırmaları, XV/1-2, Ankara
1972, s. 121-129; İ. Uzunçarşılı, OT, C III, Kısım
külhana girilir. Bu girişin dışında ayrıca I, s. 429.
kuzey cephesinin ortasında yaklaşık 1,70 MUSTAFA DENKTAŞ
m eninde bir de kemer açıklığı bulun-
maktadır. Bu kemer açıklığından, katı ı- İNCESU OMUZU GÜÇLÜ (GÜRZLÜ)
sıtma malzemelerinin külhana atıldığı ZAVİYESİ
düşünülmektedir. 3,10x3,35 m ölçülerin- Zaviye, İncesu*’yun yeni adı “Subaşı”
deki külhanın üzeri, külliyenin fırınında olan köyünün güneydoğusunda, Şeyh Şa-
olduğu gibi kaburgalı haç tonozla örtül- ban köyü ile bu köy arasında “Boz Dağ”
müştür. Külhanın güneyinde 1,50x2,40 veya “Kozan Dağı” denilen tepenin ete-
m ölçülerinde bir niş açılmıştır. Bu nişin ğinde bulunmaktadır.
külhan cephesi sivri kemerli olup, niş içe- Omuzu Gürzlü Zaviyesi’nin ismi ilk defa
risinde yukarıya doğru daralan baca yer Fatih Sultan Mehmet zamanında Dulka-
almaktadır. dıroğulları* ile Kayseri’den geçen Os-
Külliyenin diğer yapılarında olduğu gibi, manlı sınırının tespitinde geçmektedir. H
hamam da süsleme yönünden çok sade- 888 (M 1484) tarihli tahrir defterinde
dir. Sadece soyunmalık kısmının yüksek Fatih dönemindeki tahrir olan eski def-
sekizgen kasnağı üzerinde görülen stilize terden (Defter-i köhne) nakledilen
edilmiş sekiz çörten ile soyunmalığa giri- “Hudud-ı Vilayet-i Kayseriye” başlığı al-
şi sağlayan yuvarlak kemerli kapı kemeri- tında, Osmanlı Devleti’nin Kayseri San-
nin siyah ve kırmızı renkteki taşlarla dö- cak Beyi (mirliva) Mehmet Bey ile Dulka-
nüşümlü olarak örülmüş olmasından dıroğlu Beyi Şahsuvar Bey’in adamı Su-
bahsedilebilir. 1,50 m toprağa gömülü başı Candaroğlu’nun yapmış oldukları
olması dışında hamam orijinal planını sınırnameye göre (ki bu sınır, Kayseri
muhafaza eder. Fatih döneminde Osmanlılara geçmeden
Kaynakça: A. Nazif, Mir’ât, (Palamutoğlu); Al- önce Karamanlılarla* Dulkadıroğulları
bert Gabriel, Monument Turcs d’Anatolia, C I, arasında da geçerlidir) Kabak Şeyh kö-
Paris 1931, s. 100; Mustafa Cezar, Tipik Yapıla- yünden, Göstere (Tomarza*) Dağı’ndan,
rıyla Osmanlı Şehirciliğinde Çarşı ve Klasik Karaman üzerinden, Sivas sınırına ulaştı-
Dönem İmar Sistemi, İstanbul 1985; Gönül
Cantay, “16. Yüzyıl Külliyelerinin Şehirlerin ğı belirtilirken, sınırın Tekir Taşı hudu-
Tarihî Coğrafyasını Belirlemesi”, Prof. Dr. Yıl- duyla, Beş Baruh’a, buradan Omuzu
maz Önge Armağanı, Selçuk Üniversitesi, Sel- Güçlü’ye, buradan Sakataş’a ve
çuklu Araştırmaları Merkezi, Konya 1993, s. Karahisar’dan (Yeşilhisar) gelen Ulu
75-85; Mehmet Çayırdağ, “Kayseri’de Vakıf Kü- Yol’a, buradan Boran (İncesu) köyüne,
tüphaneleri ve Matbah Emini Hacı Efendi Kü-
tüphanesi”, Vakıflar Dergisi, S 20, Ankara buradan da Küçük Dikilitaş’a ve yine Si-
1988, s. 272; Danişmend, İOTK, C V, İstanbul vas hududuna kadar olan yerler birer bi-
1971, s. 43-44; Mustafa Denktaş, “İncesu Merzi- rer yazılmıştır. Burada Omuzu Güçlü,
fonlu Kara Mustafa Paşa Külliyesi”, Vakıflar zaviye veya başka herhangi bir isimle a-
Dergisi, S XXVI, Ankara 1997, s. 193-224; Ap- çıklanmamıştır.
tullah Kuran, “Klasik Osmanlı Mimarisi Çağının 1500 ve 1520 tarihli tahrirlerde, Omuzu
Sonlarında Yapılan İki Külliye”, Vakıflar Der-
gisi, S 9, Ankara 1971, s. 239-249; Mehmet Fa- Güçlü Mezrası’nda (ekinlik) meskûn olan
tih Müderrisoğlu, “XVI. Yüzyılda Osmanlı İm- Omuzu Güçlü cemaatinden bahis vardır.
paratorluğunda İnşa Edilen Menzil Külliyeleri”, 1520’de altı hane olan bu cemaat içinde
H.Ü. Sos. Bil. Enst. (Basılmamış Doktora tezi), vergiden muaf bir zaviye (Omuzu Güçlü)
Ankara 1993; Mustafa Nuri Paşa, Netayic’ül- şeyhi olup, cemaat, tahıl üretimi ve hay-
Vukuat, (Sad: Neşet Çağatay), C I, Ankara 1992,
s. 283-284; Münir Aktepe, “Kara Mustafa Pa- vancılıkla meşgul idi. Cemaat mensupla-
şa”, İslâm Ansiklopedisi, C VIII, Ankara 1969, s. rından 1520’de yıllık 180 akçe vergi alını-
303-308; Zeynep Nayır, Osmanlı Mimarlığın- yordu. 1584 tarihli tahrirde ise Sahra nahi-