Page 125 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

[1556] 116 / KAY
KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹
[8] 8 / HAC KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

Kirikler Büyükcanlı Köyün eski adı “Kirik” olup sözlüklerde; sıpa, ufak kulaklı kara
keçi, ördek yavrusu, boza yakın renk, kısa kılçıklı başak, dört
köşeli buğday, kılçıksız toparlak buğday, sincap, bağ budama
bıçağı, gibi karşılıkları bulunmaktadır.
Ancak köyün adı daha sonra “Büyükcanlı” olarak değiştirilmiştir.
Burada bulunan bir obanın adıdır. Köyün hemen kuzeydoğusunda
“Küçük Canlı” köyü bulunmakta olup eski adı ise “Ali Ağalar”dır.
Bu köye yerleşen Halil Paşa’nın oğlu Ali Ağa’nın köyü anlamında
bu ad verilmiştir.
Bu köylerde bulunan yerleşik Aleviler, Şah İsmail’in komutanı
Çayan Han’ın kabilesindendirler (Kümbetir, Çayini, Avşar Söğüt-
lü). Bu iki köyün adı değiştirilerek nüfus sayısı fazla olana
“Büyük Canlı”, az olana ise “Küçük Canlı” adı verilmiştir. Can,
“dost” anlamında olup çoğunlukla Alevi halkın kullandığı bir
tabirdir.

Çayanlar Çayinli Halk hâlâ köye “Çayanlar” demektedir. Çayan adında Ustacalu
oymağına bağlı hem bir oba hem de bir emir (Şah İsmail’in
kumandanlarından olan Çayan Sultan) bulunmaktadır. Ustacalu
oymağı,” Ulu Yörük” adı verilen, başlıca Sivas-Amasya-Tokat
bölgesinde yaşayan ve bazı oymakları Kırşehir’e kadar yayılan
büyük bir topluluğa mensup idi. Yurdumuzda “Çayan” adıyla
anılan birçok yerleşim yerine rastlamaktayız.

Cüregen Çukurağaç Eski adı “Cüregen”dir. Cüregen, Kırım Tatarcasında “yürümeye
yatkın, yürüyücü” anlamındadır. Moğolcada “güvey” manasında-
dır. Köyün adı daha sonra değiştirilerek “Çukurağaç” olmuştur.

Çulhacı Çulha Köyün asıl adı, “Çul, kilim dokuyan” anlamında Çulhacı olup
burada yaşayan Çulhacı obasından adını alır.

Kümbetir Dağyurdu Köyün adı değiştirilerek coğrafi bir ad olan “Dağyurdu” denmiş-
tir. Köy bir dağ eteğinde kuruludur.

Mardin Ekinli Eski adı “Mardin”dir. Tahıl ağırlıklı bir köy olması ve ekinlerinin
fazlalığından dolayı köyün adı değiştirilerek “Ekinli” denmiştir.
Madrason- Göktepe Eski adı Madrason’dur. “Madarasun” olarak da geçer.
Madarasun Madara (kötü, sevimsiz)+sun (Köy, yerleşim yeri) = Madarasun
(Kötüköy) anlamındadır (bk. Dadasun-Akçatepe açıklaması).
Köyün adıyla ilgili başka bir tespit şudur: 1500 ve 1520 tarihli
Tapu Tahrir Defterlerinde Kustere Yörükleri arasında, Aşağı
Marason’da meskûn olan “Aşağı Marason” adlı bir cemaate rastlı-
yoruz. Madrason” adının buradan gelebileceği düşünülmektedir.
“
Köyün adı değiştirilerek “Göktepe” olmuştur. Halk ağzında “Göğ-
tepe” denilmektedir. Buradaki “göğ”, parlak yeşili ifade eder. Köy
yakınındaki tepenin yeşil olmasından dolayı köye bu ad verilmiş-
tir.

Kötüköy Güzelce
Harsa Güzelsu Eski adı “Harsa”dır. Harsa; kızgınlık, öfke, heves, dilsiz, ahraz
anlamlarına gelen Türkçe bir kelimedir.
Köyün adı daha sonra “Güzelsu” olarak değiştirilmiştir.
Nurvana Işıklar Eski adı “Nurvana”, Budizmin “kurtuluş” için kullandığı terim
olan “Nirvana”ya benzese de bir anlam birliği şüpheli görünmek-
tedir. Köyün adı daha sonra değiştirilerek Nurvana’daki “nur”a
izafeten “Işıklar” olmuştur.
Karakilise İcadiye Eski adı “Karakilise”dir. Burada bulunan kara taştan yapılı kilise-
den dolayı bu ad verilmiştir. Köy yeniden yapılandığı için “vücu-
da getirmek, yeniden bir şey meydana getirmek” anlamında
“İcadiye” adı verilmiştir.