Page 23 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

[1454] 14 / KAT KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

Kalp Damar Cerrahisi Bilim Ödülü
(1996), Türk Kardiyoloji Derneği Araş-
tırma Ödülü birinciliği (1997), X. Ulusal
Vasküler Cerrahi Kongresi Genç Araştır-
macı birincilik ödülü (2000), Prof. Dr
Siyami Ersek Bilim Ödülü (2000) gibi
ödülleri bulunmaktadır.
YAYIN KURULU

KATIROĞLU (HATIROĞLU) CAMİİ
Şehir merkezinde, dış kale surlarının bir
kapısı olan Boyacı Kapısının* batısında,
Hacımansur Mahallesi*’nde yer almakta-
dır. Ortada merkezî bir kubbe, doğu ve
batısında birer kanattan ibaret olan cami-
nin kesin olarak yapılış tarihi belli olma-
sa da bazı kayıtlara dayanılarak XIII.
yüzyıl sonlarında Moğol emirlerinden
Hatıroğlu Eşref tarafından yaptırıldığı
belirtilmektedir. Yapı malzemesi olarak
sarı renkli yonu, Gesi taşı ve kısmen de
kaba yonu taş kullanılmıştır. Cami, halk
arasında “Katıroğlu” veya “Katırcıoğlu” Katıroğlu (Hatıroğlu) Camii, XX. yüzyıl başı
adlarıyla da anılmaktadır. (Katır, Türkçe- (TTK Arşivi)
de güçlü, kuvvetli manasında olup Dul-
kadır ismi de bu mana ile bağlantılıdır.) cemaat mahalli olarak kullanılan bu bölü-
Hatıroğlu Camii plan bakımından Orta- mün doğu duvarı daha düzgün yapılmış-
çağ Türk Dönemi yapılarında görülme- tır. Son cemaat mahalli, kubbeli bir
yen bir düzenlemeye sahiptir. Merkezî bölümle buranın gerisinde sonradan
kubbeli yapı uygulamasının Kayseri’deki yapılmış ahşap çatılı bir mekândan iba-
bilinen ilk örneğini oluşturur. Ancak rettir. Ahşap çatılı bölüm son onarımlar
Anadolu Selçuklu mimarisinde merkezî sırasında tamamen kaldırılmıştır. Günü-
kubbeli mescit-cami uygulamasına pek müzde ise ortada iki sütunla duvarlar
rastlanılmamakla birlikte tek kubbeli arasına atılan sivri kemerlere oturan üç
mescitlerin yapıldığını görüyoruz. Öyle kubbeyle örtülmüştür. Kubbeye geçiş ele-
ki önünde bir son cemaat mahalli dahi manı olarak pandantifler kullanılmıştır.
bulunan bu tür mescitler, Konya’da sayı Merkezî kubbeyi doğu ve batıda taşıyan
bakımından oldukça fazla olmasına kar- kemerlerin bindiği ayaklar, son cemaat
şın Kayseri’de pek yoktur. Selçuklu mes- mahalline doğru çıkıntı yapmaktadır. Son
citlerinin genellikle kübik hacimlerden cemaat mahallinin doğusunda, Osmanlı
oluşmasına karşılık, Hatıroğlu Camii’nin Dönemi'nde yapıldığı bilinen minareye
doğu ve batısında bulunan kanatlar bu girişi sağlayan kapı bulunmaktadır. Mina-
özelliği bozar. Böylece mekânda merke- re harime doğru girinti yapmış, böylece
ze doğru bir yönelme sağlanmıştır. Bili- harimin doğu tarafını daraltmıştır. Batı
nen mescitler genellikle XIII. yüzyıl baş- cephesinin duvarı son cemaat mahalline
larına ya da ortalarına tarihlenir. Ancak doğru devam etmekte ve cephede dik-
1279 tarihli Harput Arap Baba Mescidi’- dörtgen pencereler harime açılmaktadır.
nde harimin iki yanında tonozlu kanatla- Güney cephesi caminin en hareketli cep-
rın bulunması Hatıroğlu Camii ile ben- helerinden birisi olup cephe üzerinde
zerlik taşıdığını gösterir. farklı aralıklarla yerleştirilmiş dört adet
Caminin kuzeydeki giriş cephesi önünde pencere bulunur. Bu cephede harimde
bulunan çeşmesi ve buraya kadar olan kubbeyi taşıyan ayaklar ile mihrap nişi
Katıroğlu (Hatıroğlu) Camii
planı (çizim: İ. Özkeçeci) duvarı yakın zamanda yıkılmıştır. Son beden duvarından dışarı doğru taşkınlık