Page 204 - Kayseri İmari Ve Mekansal Gelişimi

204 Onuncu Bölüm

ONUNCU BÖLÜM
KAYSERİ’DE EĞİTİM, SAĞLIK YAPILAŞMASI VE GELİŞİMİ

Kayseri’de eğitim ve sağlık yapısı olarak kabul edilebilecek günümüze ulaş-
mış, en eski tarihli yapı Aziz Basillius tarafından 4. Yüzyılda yapılan içerisinde
kilisesi, sarayı, kütüphanesi, misafirhanesi ve hastanesi bulunan sitedir. Bu site
ile birlikte şehir Erciyes’in yamaçlarından ovaya doğru yayılmaya başlamıştır.
Sözü edilen sitenin kalıntıları halen Eskişehir Bölgesinde tarihin akışı ile olan
mücadelesini sürdürmektedir.
Kayseri kentinin bugünkü imarını etkileyen ve varlığını sürdüren önemli eği-
tim ve sağlık yapılarının başında medreseler gelmektedir.
1071 Malazgirt zaferiyle Anadolu’nun kapılarını açan Türkler kısa bir süre
içerisinde Ortaçağ Anadolusu’nda yerleşik bir medeniyet kurmuşlardı. Selçuklu
Türkleri devamlı bir askeri ve siyasi mücadele içinde bulunmalarına rağmen yeni
yurtlarında sosyal ve ekonomik bir düzen kurmayı başarmışlar, Anadolu’nun her
yerinde imar faaliyetine geçmişlerdi. Selçuklular’ın ilme ve eğitime verdikleri
önem, hâkimiyetleri altında bulanan topraklarda inşa ettikleri muhteşem medrese
yapıları ve bu medreselerin işletilmesi ve bakımı için tesis edilen vakfiyelerle
açıkça ortaya çıkar.
Bir eğitim kuruluşu olarak medrese sisteminin mazisi 1071 yılından daha
gerilere gider. Ancak X. ve XI. Yüzyıllara ait medrese yapısı hemen hiç kalma-
mıştır. Mevcut yapılar XII. Yüzyıl ve daha sonralarına aittir.
Anadolu’da bugün mevcudiyetini bildiğimiz en eski medreseler de XII.
Yüzyılın ortalarında yapılmışlardır. Diğer yapı tiplerinde olduğu gibi medrese
mimarisi de Anadolu’da İslam dünyasının diğer yerlerinden farklı bir gelişme
göstermiş, kendine has bir stil ortaya çıkarmıştır.

Genellikle avlulu ve avlusu kubbe ile örtülü iki tip halinde gelişen Anadolu
medrese mimarisinde merkezi kubbeli medrese, üzerinde özellikle durulması ge-
reken bir mimari türüdür.

İslamiyet’te cami, ibadet yeri olmak yanında bir eğitim binası olarak da kul-
lanılmıştır. Camilerde hoca bir sütun önünde ya da bir köşede öğrencilerini etra-
fına toplar ders verirdi. Cami okullarında eğitim dini olmakla beraber, diğer ko-