Page 205 - Kayseri İmari Ve Mekansal Gelişimi

Kayseri’nin İmarı ve Mekânsal Gelişimi 205

nularda ele alınır, öğrenciler genellikle geçlerden teşekkül eder, fakat arzu eden
herhangi bir kimse halkaya katılarak dersi dinleyebilirdi.

“Ders” fiilinden üretilmiş ve “ders verilen bina” veya “yüksek okul” anla-
mına gelen medrese cami okullarından sonra ortaya çıkmıştır. Fakat medresenin
mevcudiyeti cami okullarında yapılan öğretim faaliyetine son vermemiştir. Cami
ve medrese çoğu zaman bir külliye içerisinde birlikte inşa edilmiş ve her ikisinde
de öğretim faaliyeti birbirine paralel olarak devam etmiştir. 63
Anadolu’daki medreselerin en seçkin örnekleri Kayseri’dedir. Mimari özel-
likleri ve şehrin oluşumuna etkileri açısından önemli konumdakilerden bahsedil-
mesi gerekir.

Gülük Medresesi
Kayseri merkez, Melikgazi ilçesi, Güllük Mahallesi’nde bulunmaktadır.
Plan ve mimari özellikler bakımından, düzgün olmayan dikdörtgen şeklinde-
ki yapı, doğu bölümündeki cami ve batısındaki medrese ile bir bütünlük gösterir.
Bu yapı hemen kuzeyinde yer alan ve Kadı Mehmet Efendi tarafından yaptırılan
hamam ile birlikte bir külliye teşkil eder.
Kayseri’deki benzer özellikler ve kitabelerden çıkarılan sonuca göre XII.
Yüzyılın ilk yarısında yapı, Danişmentliler döneminde yapılmış, XIII. Yüzyılın
başında da şimdiki şeklini almıştır.

Yapının orijinal planı hakkında farklı görüşler ileri sürülmekle birlikte, iki
katlı medresenin camiden ayrılmaya başlayan Anadoluda’ki ilk örneklerinden ol-
duğu söylenebilir.

Hoca Hasan Medresesi
Kayseri merkez, Kocasinan ilçesi, Hacısaki Mahallesi’ndedir.
Kitabesine göre 1193 tarihinde Kayseri Emiri Nureddin Sultanşah’ın veziri
Hoca Hasan tarafından yaptırılmıştır.
Yapının büyük bir bölümü yok olmuştur. Mevcut kalıntılar dikkate alındı-
ğında muhtemelen kuzey-güney istikametinde uzanan dikdörtgen şeklinde bir
medrese olarak düşünülmektedir.
Günümüzde harap vaziyette de olsa ayakta kalabilen medrese hücrelerinin
bazıları kuzey-güney, bazıları doğu-batı istikametinde sivri beşik tonozlarla örtü-
lü olduğu görülmektedir.
Medresenin yanında günümüze gelemeyen bir türbesinin olduğu, medresenin

63 Aptullah Kuran, Anadolu Medreselerî, Ankara-1969.