Page 117 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ AME / 119

bun lar için de fa ali yet le re ön cü lük eden 102 uç is tas yon ile ta mam lan d›.
en önem li ve et ki li ku ru lu şu ola rak Ame - Kay se ri’ye ke şif ama c›y la ge len ilk Ame -
ri can Bo ard of Com mis sio ners for Fo re - ri kan Bo ard mis yo ne ri Pe ter El nat han
ign Mis si ons (Ame ri ka’n›n D› şa Yö ne lik Grid ley ol du. Er me ni ce öğ ret me niy le
Mis yo ner Ör gü tü) ad›y la mis yo ner lik fa - bir lik te yö re yi in ce le mek ve Türk çe öğ -
ali yet le ri için de ye ri ni al d›. Bu ör güt k› sa - ren mek ama c›y la gel di, fa kat Er ci yes Da -
ca “ABCFM” ya da “Ame ri kan Bo ard” ğ›’na t›r ma na rak, ün lü coğ raf ya c› Stra -
ola rak isim len di ril mek te dir. Za ma n› na bon’un* (MÖ 64 – MS 21), “Bu da ğ›n zir -
gö re mo dern im kân lar la ça l› şan ve çok ve sin den hem Ka ra de niz hem de Ak de -
güç lü bir mis yo ner ör gü tü olan Ame ri - niz gö rü nür.” söz le ri ni doğ ru la mak tut -
kan Bo ard’a bağ l› mis yo ner ler, Os man l› ku su nun kur ba n› ol du. 1827 y› l›n da kar la
ül ke sin de ki ça l›ş ma la r› n› 1820 y› l›n da ‹z - kap l› Er ci yes Da ğ› etek le rin de ha ya t› n›
mir’de ka ra ya ç› ka rak baş lat t› lar. kay bet ti.
Ame ri kan Bo ard ör gü tü, Os man l› ül ke si - 1839 ve 1845 y›l la r›n da Er me ni Pat ri ği ta -
ne gön der di ği mis yo ner ler ara c› l›ğ›y la ra f›n dan ‹s tan bul’dan sü rü len bir grup
ça l›ş ma sa ha s› n› s› ra s›y la “mis yon böl ge - Pro tes tan eği lim li Er me ni din ada m›,
le ri”, “is tas yon lar” ve “d›ş is tas yon lar” Kay se ri’ye geldi. Şe hir de Pro tes tan l›k
şek lin de teş ki lat lan d›r d›. Kay se ri, Trab - için ça l›ş ma lar da bu lu nan bu ki şi ler,
zon-Mer sin ara s›n da çe ki len çiz gi nin ba - 1854 y› l›n da Kay se ri’de bir Pro tes tan Ki -
t› s›n da ka lan, ge rek kap sa d› ğ› alan ge rek - li se si’nin te si si ne öna yak ol du lar. Mis yo -
se ça l› şan sa y› s› yö nün den Os man l› ül ke - nun ge nel ad› n›n he nüz Er me ni Mis yo nu
sin de ki en bü yük Ame ri kan Bo ard mis - ol du ğu 1850 y› l›n da ‹s tan bul’a bağ l› ola -
yon böl ge si ol ma özel li ği ne sa hip olarak rak oluş tu ru lan Kay se ri d›ş is tas yo nu, şe -
“Ba t› Tür ki ye Mis yo nu” s› n›r la r› için de hir de Pro tes tan Ki li se si’nin ku rul du ğu
yer al m›ş t›r. 1831’de ‹s tan bul, 1834’te ‹z - 1854 y› l›n da bir mer kez is tas yon hâ li ne
mir, 1835’te Trab zon, 1848’de Bur sa, ge ti ril di ve 4 Ame ri ka l›, 3 yer li ça l› şan la
1852’de Si vas, Mer zi fon ve 1854’de Kay - fa ali yet ler de vam et ti ril di. Kay se ri is tas -
se ri is tas yon la r› ku rul du ve bu mis yon yo nu, ku ru luş ta rihinden iti ba ren dü zen li
böl ge si nin s› n›r la r› içi ne dâ hil edil di ler. bir ge liş me gös ter erek ‹ç Ana do lu’nun
Ame ri kan Bo ard, 1854 y› l›n da Ba t› Tür ki - önem li bö lü mün de ken di si ne bağ l› d›ş
ye Mis yo nu’nun bir is tas yo nu hâ li ne ge ti -
ri len Kay se ri ve ci va r›n da ki ça l›ş ma la r› -
n›, Os man l› top rak la r›n da ki teş ki lat lan -
ma esas la r› çer çe ve sin de yü rüt tü. Bu
esas lar çer çe ve sin de Kay se ri is tas yo nu,
ken di si ne bağ l› uç is tas yon lar şek lin de
teş ki lat lan d›r›ld›.
Ame ri kan Bo ard’›n teş ki lat lan ma esas la -
r› na gö re mis yon böl ge le ri yö net sel alt
bi rim ola rak is tas yon la ra, is tas yon lar da
uç is tas yon la ra ay r›l d›. Uç is tas yon, ka sa -
ba ve köy ler de, yer li H› ris ti yan lar ara s›n -
dan se çi len bir yar d›m c› n›n yö ne ti min de
ku ru lan bi rim le re ve ri len ad d›r. Uç is tas -
yon la r›n se çi mi s› ra s›n da dik ka te al› nan
en önem li öl çüt ler den bi ri, Kay se ri is tas -
yo nuy la ula ş›m ko lay l› ğ› ve ya k›n l› ğ› ol -
muş ve Kay se ri is tas yo nu na bağ l› uç is -
tas yon la r›n sa y› s› her ge çen gün ar ta rak
de vam et miş tir. Bu s› n›r lar da ki teş ki lat - Kayseriʼye gelen Amerikan Misyonerleriʼnden bir grup - Elinde kitap olan
lan ma 1900’le rin ba ş›n da 7 is tas yon ve Bayan Ardelle Griswold (Tuzcu, Talas)