Page 128 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

130 / ANİ KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

“‘Anit ta’ Hat tuşa Ken ti ni Na s›l Ele Ge çir di”,
Ulus la ra ra s› I. Hi ti to lo ji Kon gre si Bil di ri le ri,
1992, s. 154-169; K. Bal kan, Ma ma Kra l› Anum-
Hir bi’nin Ka niş K› ra l› War şa ma’ya Gön der di ği
Mek tup, An ka ra 1957; S. Alp, Hi tit Ça ğ›n da Ana -
do lu, ‹s tan bul 2001.
CAHİT GÜNBATTI

ANO NİM I TÜR BE
Kültepeʼde bulunan üzerinde “Kral Anittaʼnın Sarayı” yazılı mızrak ucu (İKİZ KÜM BET LER II)
(C. Günbattı)
Ko ca si nan il çe si, Sa ha bi ye Ma hal le si,
Hacı Mehmet Küçükçalık Ca mi i’nin
eli miz de ki tek ka y›t, Hi tit le rin baş ken ti bah çe sin de dir. Üç küm bet ler den ba t› da -
Bo ğaz köy-Hat tu şa’da bu lu nan Hi tit çe ya - ki küm bet tir. Ba z› ça l›ş ma lar da ‹kiz
z›l m›ş “Anit ta Tab le ti” di ye an› lan bel ge - Küm bet ler II ola rak da ifa de edil miş tir.
dir. Bu ra dan Anit ta’n›n Kuş şa ra kra l› Pit - Ben zer şe kil de ya p› lan uy gu la ma lar dan
ha na’n›n oğ lu ol du ğu nu öğ re ni yo ruz. Ba - ha re ket le ben zer özel lik ler ta ş› yan küm -
ba s› Pit ha na, Kuş şa ra’dan ha re ket ede rek bet ler içe ri sin de ta ri hi ke sin ola rak bi li -
Ka niş’le ay n› yer ol du ğu bel ge le nen Ne - nen küm bet ler le kar ş› laş t› r› la rak ya p› lan
şa’y› bir ge ce bas k› n›y la ele ge çir di. Ba ba - de ğer len dir me de Ano nim Tür be I (‹kiz
s› n›n Ne şa hal k› na iyi dav ran d› ğ› n› söy le - Küm bet ler II)’yi XII. yüz y›l so nu, XIII.
yen Anit ta, bu ra da çe şit li tan r› lar ad› na yüz y›l baş la r› na ta rih len dir mek uy gun
ta p› nak lar yap t›r d› ve şeh ri sur lar la tah - gö rül mek te dir.
kim et tir di. An tit ta’n›n Ne şa’da il ginç bir Tür be, ka re bir kai de üze ri ne otu ran se -
gi ri şi mi de as lan, ya ban do mu zu, leo par kiz gen göv dey le onu ör ten eh ra mi (pi ra -
ve ge yik gi bi 120 ya ba ni hay va n›n bu lun - mi dal) kü la ha sa hip tir. Ku zey du va r› n›n
du ğu bir hay va nat bah çe si kur muş ol ma - or ta s›n da, bak la taş sö ve ve len to lu ola -
s› yd›. rak dik dört gen şek lin de ba sit aç›k l›k gö -
Anit ta, es ki bir ta rih te Zal pu wa kra l› Uh - rü nü mün de olan ka p› s› bu lun mak ta d›r.
na’n›n Ne şa’dan ka ç›r d› ğ› Tan r› Şi u’nun Len to nun he men üze rin de yu var lak ke -
hey ke li ni Zal pu wa’ya yap t› ğ› bir se fer le mer li bir niş şek lin de al›n l›k yer al mak ta -
Ne şa’ya ge ri ge tir di. Tab let te, son ra ki za - d›r. Muh te me len üst kat gi ri şi nin al t›n da,
man lar da Hi tit Dev le ti’nin baş ken ti ola -
cak Hat tu şa’dan şöy le söz edil mek te dir: alt ka t›n ka p› s› bu lun mak ta d›r ve buras›,
be şik to noz ör tü lü dür.
“Hat tu şa aç l›k tan k› r› l›n ca Tan r›’m Şi u
onu (Hat tu şa’y›) taht tan r› ça s› Hal ma şu - Küm be tin ku zey, ku zey ba t› ve gü ney
it’e tes lim et ti. Onu ge ce le yin şid det li bir cep he le ri d› ş›n da ki du var la r›n da yu var -
sal d› r› ile al d›m ve şeh rin üze ri ne üzer lik lak ke mer li niş ler içe ri sin de aç› lan maz -
otu ek tim. Ben den son ra kral olan bi ri si gal pen ce re ler bu lun mak ta d›r. Bu pen ce -
Hat tu şa’y› ye ni den is kân eder se, Gö ğün re ler içe ge niş le ye rek dik dört gen şek lin -
F›r t› na Tan r› s› ’n›n la ne ti ne uğ ra s›n.” de aç›l mak ta d›r.
Met nin so nun da Şa la tu war Ül ke si ile sa - Gi ri şin kar ş› s›n da k›b le du va r›n da yu var -
vaş t› ğ› n›, ga ni met ola rak at lar, gü müş ve lak ke mer li mih rap yer al mak ta d›r. Dik -
al t›n al d› ğ› n›; bu ara da Pu ruş han da kra l› - dört gen bir niş içe ri sin de yer alan mih ra -
n›n da ken di si ne de mir den bir taht ile b›n yan la r›n da sü tun ce yer le ri bel li ol -
de mir den ya p›l m›ş bir asa he di ye et ti ği ni mak ta d›r.
ve Ne şa’ya dö ner ken, Pu ruş han da kra l› - D›ş ta se kiz ke nar l› göv de nin her cep he si
n› da be ra be rin de ge tir di ği ni an lat mak - ya r›m dai re ke mer le şe kil len di ril miş tir.
ta d›r. Gi ri şin bu lun du ğu ke nar ha riç, di ğer bü -
tün ke nar lar da sa ğ›r ke mer le rin or ta s› na
Kay nak ça: A. Din çol, “Hi tit ler Ön ce sin de Ana -
do lu”, Ana do lu Uy gar l›k la r›, Gör sel Ana do lu ya r›m dai re ke sit li ve ya r›m kub be cik le
Ta ri hi An sik lo pe di si C I; E. Ne u, “Der Anit ta- ni ha yet le nen niş ler yer leş ti ril miş tir.
Text”, StBot 18, Wi es ba den 1974; G. Stei ner, Siv ri kub be ye ge çiş tromp lar la sağ lan -