Page 243 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ BEL / 245

lir. Os man l› Mü el lif le ri ve Kay se ri Meş - 1745, Bağ çe-i Sa fâ-en dûz’da 1754’tür. Os -
hur la r›’nda “Meh med Be liğ” ve Türk Şa - man l› Mü el lif le ri’nde 1707 ola rak gös te -
ir le ri’nde ise “Ab dul lah Be lîğ” ola rak ri len ve fat ta ri hi, Kay se ri Meş hur la r›’na
geç mek te dir. Na ci Kum’un Er ci yes der - gö re 1716, Türk Şa ir le ri’ne gö re ise
gi sin de ya y›m la d› ğ› “Ali Ni sâ rî Men k› be - 1725’tir. An cak Hi sa rî mah las l› Kay se ri li
si” isim li ya z› s›n da, Şa ir Be lîğ’in is mi nin bir şa i rin Be liğ’in ölü mü ne yaz d› ğ› ta ri -
“Ab dur rah man” ol du ğu nu id di a et ti. Ah - hin son m›s ra› 1725 ta ri hi ni ver mek te dir.
met Emin Gü ven de Kay se ri’de Yaz ma Eser le ri: Be lîğ’in, Di van çe’si ve ata la r› n›n
Mec mua lar isim li ese rin de, is mi nin yö re - isim le ri ni say d›k tan son ra Se mer kant’tan
sel kay nak lar dan da ha re ket le ke sin lik le Ana do lu’ya ge liş le ri ni ve ba ba s› Ali Ni sâ -
“Ab dur rah man” ol du ğu nu söy ler ve rî Efen di’nin ha ya t› n› te fer ru at›y la an lat -
onun be lirt ti ği ne gö re Be liğ 1690 ta ri hin - t› ğ› Men kî be-i Ali Ni sâ rî isim li 250 be yit
de Kay se ri’de doğdu. Kay se ri Med re se le - ci va r›n da bir mes ne vi si var d›r. Be lîğ Di -
rin de, ba ba s›n dan ve Meh med Rem zi van çe si, Ah met Emin Gü ven ta ra f›n dan
Ak göz türk Efen di’den* oku du. 1703 y› l› Er ci yes Üni ver si te si Ya y›n la r› ara s›n da
son la r› na doğ ru ‹s tan bul’a da git miş ve ya y›m lan m›ş t›r. Ba ba s› Ali Ni sâ rî Efen -
Fa tih Med re se le ri nin bi rin de ta le be ol du. di’nin ve fa t› na düş tü ğü ta ri hi aşa ğ› ya al› -
Sâ lim Tez ki re si’nin ya z›l d› ğ› 1721 y› l›n da yo ruz:
he nüz ha yat ta olan Şa ir’in, gö re bil di ği -
miz kay nak lar da ‹s tan bul’a ge li şin den TÂ RİH
ölü mü ne ka dar olan ha ya t› hak k›n da bil -
gi ve ril me miş tir. Di va n› ile ba ba s› Ali Ni - Fe rî dü’l-’asr Mev lâ nâ Ni sâ rî
sâ rî Efen di’nin man zum ha yat hi kâ ye si Ki cem’ ol mış dı an da ‘ilm ü tak vâ
ve ho ca s› Meh med Rem zi Efen di (ba ba s›
Ali Ni sâ rî Efen di’nin ile ri ge len ta le be le - Di yâr-ı Kay se riy ye iç re ol zât
rin den ve son ra dan Kay se ri Müf tü sü de Yi gir mi üç se ne vir miş di fet vâ
olan, bil gin ve er dem li ki şi ler den) ile ağa -
be yi Meh med Efen di için yaz d› ğ› mer si ye Ze bân u hâ me si müs tef ti yâ ne
ve med hi ye le ri var d›r. Be lîğ’in ede bî yö - Be yân it mez di “il lâ kav le ik râ”
nüy le il gi li ola rak Sâ lim’in gö rüş le ri
men fi dir. Be lîğ’in baş ka la r› n›n şi ir le ri ne ‘Aceb ney ler ana cevr ey le yen ler
sa hip ç›k t› ğ›n dan, dev rin ön de ge len ba z› İder se Haz ret-i Mev lâ’ya şek vâ
şa ir le rin ken di si ne ac› d›k la r› için bir k› -
s›m ga zel le ri ni ver dik le rin den, üs lu bu - Be lî ğâ böy le il hâm ol dı tâ rîh
nun ol ma d› ğ›n dan bah set mek le kal maz Ni sâ rî ol dı ehl-i dâr-ı Mev lâ
hat ta Mah mud ad l› bir gen ce düş kün lü - Kay nak ça: Gü ven, Kayseri’de Mec mua lar, s. 32;
ğün den do la y› dost la r› n›n ken di si ne Kök sal, KDŞ, s. 94-97; Sa toğ lu, Kay se ri Şa ir le ri,
“Mah mû de” di ye la kap tak t›k la r› n› da s. 36; Ka ra bu lut, MM, s. 228-229.
bil dir mek te dir. Tez ki re ci Râ miz, “Ni sâ rî - ATABEY KILIÇ
zâ de” un va n›y la şöh ret bu lan Şa ir ile il gi -
li ola rak Sâ lim’in söy le dik le ri ne ka t›l maz; BELL, GER TRU DE LOWT Hİ AN
Be lîğ’i k›r g›n l›k ve küs kün lük se be biy le Sey yah (Was hing ton, 1868-1926). ‹lk eği -
hic vet ti ği ni, in saf l› bir göz le ba k› la cak ol - ti mi ni ai le için de al d›. Ox ford Üni ver si te -
du ğun da Be lîğ’in es ki tarz da gü zel, in ce sin de ta rih oku du. Av ru pa, Or ta do ğu,
ma na l› söz ler söy le me ye muk te dir bir şa - Os man l› ve ‹ran top rak la r› na se ya hat ler
ir ol du ğu nu söy ler. Be lîğ’in ad› gi bi ölüm yap t›. Bu se ya hat ler s› ra s›n da iki kez tek
ta ri hi de ih ti laf l› d›r. Ve fa t›y la il gi li ba ş› na Kay se ri’ye gel di. Bu ra da bu lu nan
1707’den 1754’e va ran bir çok ta rih ve ril - Sel çuk lu eser le ri nin ya n› s› ra, özel lik le
mek te dir. Şa i rin ölü mü, Si cill-i Os mâ - To mar za ve P› nar ba ş› baş ta ol mak üze re
nî’de Râ miz Tez ki re si’yle ay n›, ya ni 1744; şeh rin çev re sin de ki ki li se ve ta p› nak ka -
Me cel le tü’n-ni sâb ve Tuh fe-i Nâi lî’de l›n t› la r› hak k›n da de tay l› araş t›r ma lar Gertrude Lowthian Bell