Page 248 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

250 / BEY KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

BEYLERBEYİ HATIROĞLU bk. HATIROĞLU
ŞERAFETTİN

BE ZİR Cİ OĞ LU Aİ LE Sİ
Kay se ri’nin kök lü ai le le rin den bi ri si dir.
Ai le nin en es ki men su bu nu XVI. yüz y›l da
va k›f sa hi bi ola rak gör mek te yiz. H 929
(M 1523) y› l›n da Be zir ci oğ lu Ha c› Mus ta -
fa, Ya z› k› n›k, Su r› ki ni sa, Man cu sun (Ye -
Bezirhane Seten Taşı (Ağırnas Belediyesi)
şil yurt), Vek se (Öz lü ce), ‹ğ ne ci Al t› ve
Çu kur (Öz va tan)’da ki ara zi le ri ni Kay se -
ri’de Sa s›k Ma hal le si (şim di Ban ka lar lik yağ, be zir ç› ra s›n da kul la n› la cak ya k›t,
Cad de si)’nde ki mes ci di ne ve ‹b ra him hay van lar için bir çe şit küs pe, hay van la r›n
Ten nu ri Tek ke si İma m› na vak fet ti. Bu ya ra la r› n› iyi leş ti ren bir tür mer hem, bo ya
mes cit şim di y› k›l m›ş olup Ka zan c› lar ve sa bun sa na yi için de mal ze me ç› kar ma
Çar ş› s› gü ney ucun da ki Efen di Ağa Çar - gi bi bir çok ya rar lar sağ lan m›ş olur du.
ş› s› ye rin dey di. Bu çar ş› n›n ba t› s›n da ki Yal n›z ca mer kez ka za ya bağ l› köy ler de
bi na la r›n ye rin de Be zir ci oğ lu mülk le ri otuz al t› be zir ha ne mev cut tu. Ağ›r nas, be -
bu gü ne ka dar gel miş tir. Yi ne Ta hi ra ğa zir ha ne le rin yo ğun ol du ğu bir yer le şim
Ma hal le si’nde bu lu nan ‹sa Küm bet Ca - ye riy di. XVI. yüz y›l dan be ri be zir ya ğ› üre -
ti mi nin ya p›l d› ğ› Ağ›r nas’ta, yir mi se kiz
mi i’ni 1554-1555 y› l›n da yap t› ran Ha c› Si -
na noğ lu, Ha c› ‹sa’n›n da Be zir ci oğ lu ai le - be zir ha ne ol du ğu Os man l› ka y›t la r›n da
yer al mak ta d›r. Gü nü müz de bun lar dan
sin den ol du ğu be lir til miş tir. Ai le üye le ri an cak on ta ne si tes pit edi le bil miş tir. Ger -
ay n› soy isim le bu gün de mev cut tur.
mir’de ha len ça l› ş›r du rum da bir be zir ha -
Kay nak ça: Meh met Ça y›r dağ, “Kay se ri’de Vak fi - ne bu lun mak ta d›r.
ye le re Gö re XVI. As›r da Sos yal Ha yat”, Er ci yes
Yö re si 1. Folk lor Halk Ede bi ya t› ve Et noğ raf ya Kay nak ça: Cum hu ri ye tin 75. Y› l›n da Kay se ri,
Sem poz yu mu (Bil di ri ler), Kay se ri 1991, s. 263, Kay se ri Va li li ği 1998, s. 70; Ağ›r nas Be le di ye -
264; Meh met Ça y›r dağ, “Kay se ri’de Ki ta be le - si’nin 2007 Ta rih li Bro şü rü. Germir yaşlıları ile
rin den XV ve XVI. Yüz y›l lar da Ya p›l d› ğ› An la ş› - görüşme.
lan ‹lk Os man l› Ya p› la r›”, Va k›f lar der gi si, S XII - S. BURHANETTİN AKBAŞ
I, s. 552-553.
MEHMET ÇAYIRDA⁄ BE ZİR HA NOĞ LU ÇEŞ ME Sİ
Ha c› Ka s›m Ma hal le si, De lik taş Cad de si
BE ZİR HA NE üze rin de bu lu nan çeş me, gü nü müz de
Be zir ha ne ler, bezir yağı elde edilen kü çük kul la n›l ma mak ta d›r. Ese rin ki ta be si mev -
ima lat ha ne ler dir. Kayseri’de be zir ya ğ›; cut de ğil dir. Çeş me de mal ze me ola rak
›z g›n, zey rek ve be le mir gi bi bit ki le rin be - ta ma men kes me taş kul la n›l m›ş t›r. Di key
zir ha ne de iş len me si so nu cu el de edil mek -
te dir. Zey rek (sekerek), ke ten to hu mu
olup be zir ya ğ› n›n ana mal ze me si dir. 25
kg zey rek ten 12 kg be zir ya ğ› ç› ka r›l mak ta -
d›r; ›z g›n ise dağ lar da ye ti şen ›z g›n otu nun
ad› d›r ve 25 kg ›z g›n dan yak la ş›k 6 kg be -
zir ya ğ› el de edi le bi lir. Be zir ha ne de de ğir -
men ta ş›n da öğü tü len bit ki ve ya bit ki kök -
le ri, “iğ” ad› ve ri len bir me ka niz ma da s› -
k›ş t› r› la rak da m› t›l mak ta d›r. El de edi len
yağ, bü yük küp ler de mu ha fa za al t› na al›n -
mak ta, yağ d› ş›n da ka lan po sa k›s m› da
baş ka iş ler için kul la n›l mak ta d›r. Be zir ha -
ne de ya p› lan bu iş lem so nu cunda ye mek - Bezirhanoğlu Çeşmesi (M. Denktaş)