Page 457 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 2

[928] 448 / GÜR KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

kardeş olan Hediye ve Fatma Hatun’a Bazı araştırmacılar Pervane’nin hanımı-
taksim ettirdi. Düğün yapılıp evlenme nın II. Keyhüsrev’in hanımı Gürcü Ha-
gerçekleşti. tun’un kızı Gürcü Hatun olduğunu ileri
Bir gün aniden bir dervişi Çelebi Hüsa- sürmüşse de Gürcü Hatun’un tek kişinin
meddin (Mevlâna’dan sonraki Şeyh) ah- ismi olduğu, onun kızının isminin yukarı-
retlik hanım, dünya melikesi Gürcü da geçtiği gibi Aynülhayat olduğu görül-
Hatun’a gönderdi ve dervişe, hemen mektedir.
oturduğu saraydan başka bir yere geçme- Kayseri’de Hunat Külliyesi’nde Hunat
sini, çünkü sarayın damının çökeceğini Hatun’un Türbesi* içinde bulunan, Hunat
bildirmesini söyledi. O da derhal söyle- Hatun ve torunu Selçuki Hatun’un mezar
neni yapıp yakınları ve eşyaları ile saray- taşlarının yanında bulunan Horasan
dan taşındı. Ardından saray çöktü. Bu- harçla sıvalı mezar taşının Gürcü Hatun’a
nun üzerine Gürcü Hatun muhtaçlara ait olabileceğini Halil Edhem* belirtmiş-
sadakalar verip kurbanlar kesti. Çelebi tir.
Hüsameddin’e de beş bin altın (dinar) ve Kaynakça: Ahmet Eflaki, Ariflerin Menkıbeleri,
on bin gümüş (dirhem) gönderip teşek- İstanbul 1973; Divan-ı Sultan Veled, Neşr. Feru-
kür etti. Müridlere de hediyeler gönderdi. dun Nafiz Uzluk, 1941; Halil Edhem, Kayseri
Yine Mevlâna’nın ölümü üzerine türbe ve Şehri (Göde); Nejat Kaymaz, Pervane Muined-
mezarını yapmak isteyen Alameddin din Süleyman, Ankara 1970; Osman Turan, Sel-
çuklular Zamanında Türkiye, İstanbul 1971;
Kayser’in bunu yapacak kadar parası çı- Mehmet Çayırdağ, “Kayseri’de Pervane Bey
kışmayınca -Sultan Veled’in işareti ve ve- Medresesi”, Vakıflar Dergisi, S.XXVI.
fat eden Mevlâna’nın kerameti ile- bun- MEHMET ÇAYIRDAĞ
dan haberdar olan Pervane ve Gürcü Ha-
tun Alameddin’i çağırıp ona seksen bin GÜRCÜ MAHALLESİ
dirhem verdiler. Ayrıca Kayseri şehrinin Selçuklular devrinde sur dışında oluştu-
gelirlerinden de elli bin dirhem daha tah- rulan “Boyacı Kapısı” Semti’ne bağlı eski
sis ettiler. Böylece türbe yapılıp tamam- mahallelerdendi. 1500 yılı Tahriri’nde
landı. Ariflerin Menkıbeleri’ndeki son Mahalle’de Müslüman Gürcülerin otur-
hikâye ise Gürcü Hatun’un Erzurum’da duğu belirtiliyor ve 33 hane nüfus yer alı-
bulunan kızı Aynülhayat’ın Çelebi Hüsa- yordu. 1831 nüfus sayımında tüccar, gaz-
meddin ve Mevlâna Selahaddin’i sarayına zaz, bezzaz, terzi, bakırcı gibi 15 hane Er-
çağırıp onlarla yaptığı sohbet hakkındadır. meni, 1834 Temettuat kayıtlarında 3 hane
Mevlâna’nın oğlu Sultan Veled divanında Müslüman nüfus, 1872 vergi kayıtlarında
bulunan “Kayseri Kasidesi”nde Kayseri’- da Mahalle’de Rum, Ermeni ve Müslü-
deki dostlarını överken Gürcü Hatun man olarak 58 hane bulunmaktaydı.
hakkında da O yüce Sultan Gürcü Hatun, Mahalle’de Kocabey Medresesi, Ko-
Rum ve Horasan ülkelerinin iftiharıdır cabey Camii, Gürcü Mescidi ve Gürcü
beytini yazmıştır. Sultan Veled’in bu kasi- Osman Paşa’nın Mimarsinan’a yaptır-
desinden ve yukarıda bahsi geçen Arifle- dığı Gürcü Hamamı* vardı. Mahallenin
rin Menkıbeleri’ndeki bir kısım hikâye- de ismini Gürcü Osman Paşa’dan aldığı
lerden anlaşıldığına göre Gürcü Hatun anlaşılmaktadır. Gürcü Sokağı, Arzuman
uzun süre Kayseri’de kalmıştır. İkinci Sokağı, Çıkmaz Sokak, Zanbıkçıyan So-
kocası Vezir Pervane Muineddin’in dahi kağı, Cıngıllı Sokağı mahallede bulunan
Kayseri ile yakın ilgisi olup burada Per- caddelerdendi. Mahalle adı son düzen-
vane ismi ile bir medrese (Pervane Bey lemelerle Camikebir Mahallesi’ne katıldı.
Medresesi*) ve camii yaptırıp bunlara Kaynakça: Cömert, 19. Y. Kayseri, s. 152; İ.
yine Kayseri’de büyük araziler vakfetmiş- Demir, Kayseri Temettuat Defteri, Kayseri
tir. Yıkılan medrese kalıntıları bugün Ka- 1998, I. 230; KAYTAM Arşivi, 182 Numaralı
Defter; KAYTAM Arşivi, 1831 Nüfus Defteri;
palı Çarşı altında kalmış olup, vakfettiği Çayırdağ, KTA, s. 370; İnbaşı, 16. YBKayseri,
arazi hâlâ Pervane (halk ağzında Perva- s. 49.
na) olarak anılmaktadır. HÜSEYİN CÖMERT