Page 285 - kayseri-medeniyetlerin-besigi

tariHi eserler | raşiD efenDi kütüpHanesi 285
hIstorIcal artIfacts | raşId effendI lIBrary

RAŞID EFENDI KÜTÜPHANESI RAŞID EFFENDI LIBRARY
I. Abdülhamid ve III. Selim dönemlerinin tanınmış devlet adam- Reiasü’l–Küttâb Mehmed Raşid Effendi, who is one of the well–known
larından Reisü’l–Küttâb Mehmed Raşid Efendi, Gesi’ye bağlı Isbıdın statesmen of the I. Abdulhamid and III. Selim era, was born in H.1167 /
köyünde H.1167/M.1753 yılında doğmuştur. Raşid Efendi; zeki, kültürlü, M.1753 in Isbidin village of Gesi. Raşid Effendi; Intelligent, cultured, dig-
vakur, iyiliksever, doğruyu ve dürüstlüğüyle tanınmış, devlet adamları nified, benevolent, truthful and honest, a master clerk who has a special
arasında özel bir mevki ve itibara sahip, hızlı yazı yazmakta usta bir position and reputation among the statesmen and who is known by writing
kâtiptir. Ölümünden sonra bile Padişah III. Selim tarafından daima fast. Even after his death, it is known that he was also remembered with
hürmetle anıldığı bilinmektedir. thankfulness by the Sultan III. Selim.
Rivayete göre, kütüphanenin yaptırılmasına şu hadise sebep olmuştur: According to claims, the following thing made the building of the
Kütüphanenin ilk hafız–ı kütüblerinden Bahçecizâde Mehmed library happen:
Efendi, İstanbul’a gittiğinde hemşehrisi Reisü’l Küttâb Mehmed Raşid Bahçecizâde Mehmed Effendi, who is one of the library's first officials,
Efendi’yi ziyaret eder. Raşid Efendi memleketi Kayseri’de bir mescid veya visited Istanbul and visited the Reisü'l–küttâb Mehmed Raşid Effendi. Raşid
cami yaptırmak istediğini, bunu hangi semtte daha uygun olacağı ile Effendi wants to build a mosque in Kayseri, and he talks with Bahçecizade
ilgili Bahçecizâde ile fikir alışverişinde bulunurken, Bahçecizâde ona: about where it will be more suitable, he tells him:
“Kayseri’de mescid ve cami çoktur; Allah–u Teala yapanların sevabını “There are many mosques in Kayseri; there is no need to make another
bol, tamir edenlerini ve namaz kılanlarını çok eylesin, bu bakımdan bugün mosque. There is not a library to investigate the needs of the positive science
başka bir cami ve mescid yaptırmaya ihtiyaç yoktur. Fakat bu şehir ilim ve documents and to find their needs, although this city has many scholars
irfan diyarı, alimler yatağı olduğu halde bunların çoğu, belki tamamı çeşitli they cannot find the books they are looking for in various topics. For this
konularda aradıkları kitapların büyük bir kısmını bulamadıkları gibi, müspet reason, as appropriate to your glory, the right thing to do is to build a library
fenlere ait belgeleri araştırıp, ihtiyaçlarını giderecek bir kütüphaneleri yoktur. where scientists can find what they are looking for.”
Bu sebeple sizin şanınıza lâyık ve münasip olarak, yapılacak en doğru iş, ilim Saying that this library will not be less than the reward of a mosque
sahiplerinin aradıklarını bulabilecekleri bir kütüphane yaptırmanızdır” der. for the Almighty God, he tried to convince Raşid Effendi. Raşid Effendi also
Yüce Allah katında bu kütüphaneden meydana gelecek sevabın, accepted this idea and started to build this library which will be eternal
bir cami mescid sevabından daha az olmayacağını tefekkür ederek, for his name and his work.
Raşid Efendi’yi iknaya çalışmıştır. Raşid Efendi de bu fikri kabul ederek Raşid Effendi completed his library building under the supervision of
işe başlamış, adını daima yaşatacak ve eserini ebedi kılacak olan bu his uncle, Koca Ağa, in H.1211 / M.1796. The thank–you letter sent to his
kütüphaneyi yaptırmıştır. uncle after the completion of the building is kept in the library framed
Raşid Efendi, amcası Koca Ağa nezaretinde yaptırdığı kütüphane in terms of historical value.
binasını H.1211/M.1796 yılında tamamlamıştır. Binanın tamamlan- He has devoted 925 volumes of manuscripts to the Raşid Effendi
masından sonra amcasına gönderdiği teşekkür mektubu, tarihi değeri library and 943 volumes of precious books, including 18 volumes of Ibra-
bakımından çerçeveletilerek kütüphanede muhafaza edilmektedir. him Müteferrika. All of these books are hardcovered, placed in special
Raşid Efendi Kütüphanesi'ne 925 cilt el yazması ve 18 cilt İbrahim envelopes and sealed with the foundation seal.
Müteferrika baskısı olmak üzere 943 cilt kıymetli kitap vakfetmiştir. Bu It is said that Raşid Effendi donated books as much as the first books
kitapların hepsi de ciltli olup, özel kılıflar (zarflar) içerisine konulmuş he sent, as a second party, and put them in the Istanbul Laleli Library due
ve vakfın mührü ile mühürlenmiştir. to sudden death, but they also stamped with his seal.
Raşid Efendi’nin ilk gönderdiği kitaplar kadar, ikinci parti olarak çok Since 2002, the library, which serves as a specialized library has
miktarda kitap bağışladığı, bunlara da mührünü bastığı ama ani ölümü 834 works written in contemporary Turkish transferred to the 75 Year
th
sebebiyle İstanbul Laleli Kütüphanesi'ne konulduğu söylenmektedir. Provincial Public Library. There are 2,052 manuscripts in the library, 18
2002 yılından itibaren, ihtisas kütüphanesi olarak hizmet veren prints by İbrahim Müteferrika, 8,520 works in total and it serves to the
kütüphanede 834 günümüz Türkçesi ile yazılmış eser, 75. Yıl İl Halk researchers today.
Kütüphanesi’ne devredilmiştir. Kütüphane 2,052’si el yazması, 18’i
İbrahim Müteferrika baskısı, toplamda 8,520 eser ile araştırmacılara
hizmet vermektedir.