Page 162 - kayseri-sehri
P. 162
Dµ. MǺ±ÈÈ´¼ Kɳ´ | K±²³´µ¶ Ş´ºµ¶ (1830–1860)
kudret gösteremezd. Aşret halkı hayvan yetştrmekle meşgul olurken, yerleşk halk
se zraatla ştgal ederlerd. Aşretler yarı göçebe halde yaşamını dame ederler; kışı
köylerde, yazları da yaylalarda geçrrlerd. Reaya tabr edlen yerleşk halktan bazıları
yazın köylerne yakın yaylalara çıksa da, büyük br kısmı yerlernde kalırdı.
Aşret çersnde bazen k–üç res bulunur ve bunlar aynı zamanda değşk köylerde
oturup bell sayıda halkı etrafına toplar ve bölgede nüfuslarını artırablrlerd. Bazen
de aynı soydan oldukları halde acımasızca brbryle çatışarak ölüme dah sebebyet
vereblrlerd. 530
Konar–Göçer Aşiretler
Osmanlı cemyetn meydana getren en öneml unsurlardan br, hç şüphesz konar–
göçer tabr edlen ve yarı göçebe hayat yaşayan aşretlerdr. Genellkle hayvancılıkla
uğraşan bu aşretler, hayvanlarına otlak temn etmek zaruretne bnaen göç etmek
zorundadırlar. Bu aşretler sıcak ve kışı ılıman geçen yerlere konar hale geçecekler
zamanlarda, umumyetle çadırlarını su membalarına, şehr ve kasabalar yakınındak
esk skân merkezlernn bulunduğu sahalarda kurarlar. 531
Konargöçerler, genellkle Osmanlı Devlet’nn kabul ettğ merkezyetç dare tarzına
aykırı olarak kanunnamelerde, “Yörük konargöçer tafedr, karada kametler yoktur”
hükmüyle tarf edlmşlerdr. Buna rağmen kendlerne bell brer yaylak ve kışlak
532
yerler gösterldğn görmekteyz. 533
Kısaca hukuk statülerne değnlen bu aşretlerden çalışılan dönemde Kayser’de
hayatyetlern sürdürenlern skân ettkler yerler ve demografk yapıları hakkında
blg verlecektr.
Afşar Aşireti
Afşar aşret br Türkmen aşret olup Anadolu’nun brçok vlayetlerne dağılmıştır.
Aşret, kend aralarında brçok alt topluluğa ayrılmıştır. Afşar Aşret’nn br kısmı
Bozok, Kayser, Maraş, Elbstan, Göksün, Svas ve Çukurova bölgelerne dağılmışlardır.
Br kısmı da Urfa bölgesne yerleşmşlerdr. Bunların br kısmı yerleşk olmayıp göçebe
halnde yaşarlar ve genelde hayvancılıkla geçmlern temn ederlerd. Kışın sıcak yer-
lere, yazın da serhat dedğmz sern yaylaklara göç ederlerd. 6 Şubat 1846 tarhnde
530 BOA. A. MKT. 44/19. [12 Rabulahr 1262/9 Nsan 1846].
531 Yusuf Halaçoğlu, XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun İskân Syaset ve Aşretlern Yerleşmes Türk
Tarh Kurumu, Ankara 1988, 14.
532 Halaçoğlu, XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun İskân Syaset ve Aşretlern Yerleşmes, 12.
533 Ahmed Refk, Anadolu’da Türk Aşretler (966–1200), İstanbul 1930, Vs. Nu. 125, 71.
162