Page 78 - kayseri_sehitleri

Gökçe Öztürk | Cumhuriyet Dönemi Kayseri Şehitleri (1923-2017)

çöküşünün sağlanması ya da güdümünde olması istenilen devletlerin üzerine ilk olarak iç
politikanın yıkımı ile gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Günümüzde devam eden bölücü
terör örgütünün karşımıza çıkma sebeplerine bakıldığında birden fazla devletin gerek ortak
gerek çıkar menfaatleri doğrultusunda yardımlarını görmek ve her türlü teşvikin sağlanması
bu duruma örnektir. Elbette iç güvenlik meselesi sadece bölücü terör örgütü hususunda
sadece bir bölgeye mahsus olarak verilemez. Ülke sınırları içerisinde var olan bütün güvenlik
konuları bu konunun kapsamı dâhilindedir. Devlet sınırları içinde oluşan herhangi bir doğal
afet, yangın, kimyasal faktörler, insani faktörler vs. gibi her alanda oluşan sorun ve sıkıntılar
iç güvenliğin kapsamına girmektedir.
Örneğin; Şubat 1925’te başlayıp Nisan 1925’e kadar süren Şeyh Sait Ayaklanması, Cumhu-
riyetin kuruluşundan kısa bir süre sonra çıkan Kürt ayaklanmasıdır. Bu isyan, fazla hazırlık
yapılmadan başlamış olmasına rağmen Diyarbakır iline kadar ilerlemiş ancak demir yoluyla
asker sevkiyatı yapılarak bastırılabilmiştir. Şeyh Sait Ayaklanması, dinsel görünümlü bir
isyandır. Ayaklanma, Hilafet’in 1924’te kaldırılmasından kuvvet alarak, Kürt bağımsızlığı için
çalışan Kürt muvazzaf subaylar tarafından kurulan örgütün, dinsel eğilimi ağır basan, Kürt
halkı üzerinde milliyetçi bir etki yaratamayacaklarını bildikleri için harekâtın başına halkın
dilinden anlayan bir din adamı olan Şeyh Sait’i geçirmişlerdir. 1924 Nesturi Ayaklanması’nı
İngiltere’nin tahrik etmiş olması, bu isyanın da arkasında İngiltere’nin olduğu fikrini zihinlere
getirmiş olsa dahi bu konuda yeterli deliller bulunamamıştır. İngilizlerin bu ayaklanmadan
sonra Musul’u elde etmelerinin daha kolay bir duruma getirilmesi bu görüşü desteklemiştir.
Çünkü İngilizler bu isyandan sonra bir Türk-Kürt kardeşliğinin varlığını savunan Türk tezine
karşın, Kürtlerle Türklerin çok farklı olduğunu ve Kürtlerin Türklerle bir arada yaşamak isteme-
78
diklerine dair kendi tezlerini Milletler Cemiyeti üyelerine daha kolay kabul ettirebilmişlerdir.
Ayaklanmanın İngiltere’ye sağladığı diğer bir fayda ise fırsattan istifadeyle Irak’a karşı askerî
bir harekâta girişmediği sürece, iç ayaklanmayla uğraşan bir Türkiye’nin Musul meselesinde
direnmesini de zorlaştırmış olmasıdır. 3
Çıkan bu isyan neticesinde Türkiye Cumhuriyeti isyanı bastırarak tekrar kontrolü ele geçir-
miştir. Elbette dönemine göre oldukça önemli olan bu husus dış politikada yürütülen siyase-
tin sadece dış ilişkilerde kalmadığını göstermekte, iç siyasete yansımalarını göstermiş olup,
yukarıda izah etmeye çalıştığımız hususa en iyi örnektir. Bu isyan ve ayaklanmalar neticesinde
tedbir ve önlem alan ordumuz birçok şehit vermiştir. Konumuz gereğince bu iç ayaklanmalar
neticesinde Kayseri ilinde verilen şehitlerimizin isimlerini vermek yerinde olacaktır.

3 http://www.kho.edu.tr/akademik/enstitu/savben_dergi/141/4. pdf. E.T.25.05.2017.