Page 84 - kayseri_sehitleri

Gökçe Öztürk | Cumhuriyet Dönemi Kayseri Şehitleri (1923-2017)

Hali hazırda Türkiye’de yaşayan Ermeni toplumunun 19 kadar okulu, 17 sosyo-kültürel
dernekleri, Jamanak ve Marmasa isimli iki günlük gazeteleri, çeşitli dergileri, spor kulüpleri,
çeşitli vakıf ve kuruluşları vardır. Ermeni Gregoryan cemaatinin patrikleri de bulunmaktadır. 15

1970’LI YILLARDAKI SIYASI ÇATIŞMA
Sağ ve sol terimleri uzun bir süredir siyasi mecrada yerini almış, usulde düşüncenin ve politik
eylemlerin evreninin bölen ideolojik ve hareket çelişkisini açıklamak için kullanılmış iki karşıt
terimdir. Bu nedenle karşıt olan iki kavram birbirinden bağımsız değildir. Sağın olmadığı
16
yerde sol, solun olmadığı yerde sağ olmaz. Zira birbirlerinin olduğu sürece varlardır. Hangisi
güçlü olursa olsun her ikilide aynı zamanda var olmaya ve varoluşlarını birbirlerine borçlu
olmaya devam etmektedirler. Demokratik toplumlarda var olan çok sayıdaki fikir veyahut
17
çıkar grubunun varlığını öngören toplumlar olarak karşımıza çıkarlar ve bu gruplar zaman
zaman karşıtlaşırlar, birbirlerine üstün gelirler, bazen birleşir bazense sırtlarını birbirlerine
çevirirler. Bundan dolayı itirazlar bazı durumları belirlerler ancak kesinleştirici olmazlar. 18

Değişen ve gelişen milletlerde krizlerin olması tabii bir durumdur ve kaçınılmazdır. Bu
durumlarda doğal ve olağan çözümler ışığında hareket edilmeli ve barışçıl bir yol takip edil-
melidir. Türkiye Cumhuriyeti gibi genç, dinamik ve bölgesel olarak oldukça önemli olan bir
ülkenin de elbette bu tarz sorunlarla karşılaşması olağandır. Türkiye Cumhuriyeti’nin dönem
dönem siyasal olarak buhranlı zamanlar yaşamasının birden fazla sebepleri bulunmaktadır.
Nitekim bu buhranların genelinin ortaya çıkmasındaki en büyük sorun Cumhuriyetin hızlı bir
84 şekilde yükselen sürecine rağmen, demokrasiyi destekleyen siyasal kültür öğelerinin eksikli-
ğinden kaynaklanmasıdır. Zira partilerin iktidarda bulunma isteği ve bu şekilde varlıklarını
koruyacaklarını düşünmeleri, buna göre hareket etmeleri, ortaya bir varlık - yokluk sorunu
haline getirmiştir. Bu mücadele sahasının en yetkin örnekleri ise 1970’ li yıllarda karşımıza
çıkmıştır. Dönemin kurduğu düzen küçük partilerin doğuşuna ve yaşamasına izin vermiştir.
Dolasıyla 70’li yıllarda küçük partilerle kurulamayan hükümetler ortaya çıkarmış, zar zor
kurulan bu hükümetler de zayıf ve kırılgan olan hükümetleri ortaya çıkarmıştır. Elbette bu
19
durum siyasi olarak istikrarsız bir durum arz etmiş ve darbelerin önünü açmıştır. Darbelerin
ışığında halledilmeye çalışılan bu durum yetersiz kalınca başka bir darbe ile iyileştirilmeye
çalışılmış ancak beklenen etkiyi yaratmamıştır. 70’li yılların iki defa askeri darbelere maruz
kalması sonucunda istikrarsızlığın ve karışıklığın yoğun olduğu bir dönem olmuştur.
Bu dönemin karışıklığı ve siyasi yetersizliklerinin olması devletin içinde birçok sorunuda
beraberinde getirdiğini görmekteyiz. Bu durumun en iyi örneği olarak, 1978 yılında bünyesini
oluşturan pkk terör örgütü verilebilir. İlk zamanlarda yönetim tarafından ciddiyete alınmayan

15 Çaycı, s. 90.
16 Norberto Bobbio, Bir Politik Ayrımın Anlamı Sağ ve Sol, (Yayına Hazırlayan, Ali Karabayram) Dost Kitabevi,
Ankara, 1999, s. 46.
17 Bobbio, s. 59.
18 Bobbio, s. 51.
19 Osmanlıdan İki binli Yıllara Türkiye’nin Politik Tarihi İç ve Dış Politika, Editörler; Âdem Çaylak, Mehmet
Dikkaya, Hüsnü Kaplı, Savaş Yayınevi, 19. Bölüm, Cemal Fedayi, Ankara 2012, s. 489.