Page 147 - kayseride_ticaret_ve_sanayi

Kayseri’de Ticaret ve Sanayi

Çarşı/Pazar/Fuar

Yabanlu Pazarı
XV.yy. coğrafyacılarından Zekeriya Kazvini’nin Asar’ülbilad Ahbar’ül-ibad adlı ese-
rinde; “Anadolu’da her yıl baharın başında bir Pazar kurulur. Bu pazara Yabanlu Pazarı
denir. Bu pazara uzak yerlerden doğu-batı, güney ve kuzeyden insanlar gelir. Tacirler,
bu pazara katılmak için büyük bir gayret sarfederler. Doğu tacirlerinin emtiasını batılı
tacirler alır. Kuzeyden gelenlerin mallarını güneyli tüccarlar alırlar. Bu pazarda Türk
ve Rum köleleri (el-memalik) ve karavaşları (el-cevari: cariyeler) bulunur. Güzel atlar ve
katırlar da satılır. Yine orada atlas ve sakallat kumaşlarından yapılmış elbiseler, kunduz,
deniz köpeği kürkleri ve burtas kürkleri de alınıp-satılır. Yabanlu da malların kusurları
hayret verici bir şekilde gizlenerek satışa arz edilir. Bu pazarın geleneklerinden biri de
şudur: Satın alınan bir mal asla geri alınmaz.
Anlatıldığına göre tacirlerden biri yüksek bir fiyatla yakışıklı bir memluk (köle) satın
almış. Tacir satıcı uzaklaştıktan sonra kölenin güzel bir kız çocuğu olduğunu görmüştü.
Bu pazar Mayıs veya en geç Haziran ayında kuruluyordu. XIII. yy. sonları veya XIV. yy.
ilk çeyreğinde bu pazarın sona erdiğini biliyoruz.

Yabanlu Pazara Kayserili sanatkâr ve zanaatkârların da ürettikleri malları getirdikleri
ve pazarladıkları muhakkaktır. Şeyh Evhadü’d-din Kirmani’nin Menakıb-namesi’nde
31. hikâyede ‘o memlekette (İstanbul) rağbet edilen kumaş ve bez balyaların, yanına iki
tane lâyık arkadaş vererek yolcu edin’ derken o zamanlar Kayseri’de dokuma sanayinin
oldukça gelişmiş olduğunu göstermektedir. İstanbul’a ihraç edilen bu halı ve kilimlerin
Yabanlu Pazarı’nda da satışa sunulmamış olması düşünülemez.
M 1271–1272 yıllarında Çin yolculuğundan dönerken Anadolu’dan geçen Marco
Polo’nun ve XIV. yy.’da Anadolu’yu gezen İbni Battuta’nın Anadolu halılarını methet-
mesi ve çeşitli ülkelere ihraç edildiklerini seyahatnamelerinde yazmaları, Selçuklular
zamanında tezgâhlarda dokunan halı ve kilimlerin ihraç edildiğini gösteriyor.
Kayseri-Pınarbaşı arasında, Pınarbaşı’na 20 kilometre kala, bugün Avşar Türkmenle-
rinin yaşadığı Pazar Öreni adına taşıyan yerleşimde 1.535 metre yükseltide, uluslararası

147