Page 416 - 2 Cilt

KAYSERİ DEVELİ İLÇESİ kral arasındaki sunak olduğu, ayrıca Eski Hitit

FRAKTİN KAYA ANITI Dönemi’ne ait olan inandık Vazosu’nun üzerin-
de de betimlendiği ve tüm 2. bin yıl boyunca
kullanıldığı vurgulanmıştır.
Develi ilçesinin Ferhattin (Gümüşören) köyü Fraktin kabartmasının sol sahnesinde tanrı
yakınında, Karasu ırmağı kenarında bir kaya karşısında duran kral tasvirinde, tekboynuzlu,
üzerine işlenen kabartmalar, ilk defa Sayce ta- sivri uçlu konik bir külahla III. Hattusili’nin
rafindan bulunup, Ramsay ve Hoogart’ın ziya- tanrı gibi gösterilmiş olduğundan bu kabartma-
ret ettiği anıt Messerschmidt ve Guterbock’un nın kralın ölümünden sonra yapıldığı şeklinde
yayınlamasıyla önem kazanmıştır. K. Karame- yorumlanmıştır. Sol tarafta üst köşede bir takım
te 1934 yılında kitabenin bir fotoğrafım yayın- figürlerden parçaların korunduğu, çok boynuz-
lamıştır. Burada iyi korunmuş iki parçada kral lu tanrısal külahı taşıyan sağa bakan bir erkek
ve kraliçenin tanrı ve tanrıça huzurunda libas- başı ve rölyef kalıntılarının varlığı, ince bir ya-
yon yapmaları tasvir edilmiştir. Her iki tasvir- zıt ve rölyef tirizi bulunduğu ve sonradan sili-
de de hiyeroglif yazıtlarla III. Hattusili ve eşi nerek onun yerine III. Hattuşili’nin ölümünden
kraliçe Puduhepa’nın isimleri tespit edilmiştir. sonra, oğlu ve halefi IV. Tutkalla zamanında bu
III. Hattusiîi Fırtına tanrısı Tesub’un önünde, kabartmanın işlendiği belirtilmiştir.
Puduhepa ise tanrıça Hepafın önünde libas-
yon yapmaktadırlar. Sağ taraftaki kabartmada, Sol taraftaki kabartmada “tanrılar tarafindan
büyük hiyerogliflerle kraliçenin ismi ülkesiyle sevilen Kizzuwatna’nm kızı Puduhepa” yazısı
birlikte yazılmıştır. Anıtın sağ tarafinda yer alan okunmaktadır. Burada hanedanın açık bir pro-
kraliçenin tasviri daha uzun olup, tanrıça figürü pagandası görülür. Ayrıca Puduhepa’nin yöne-
kraliçeden daha kısadır. Ayrıca kralın tasviri de timdeki eşit statüsü vurgulanır.
kısa yapılmıştır. Kraliçe Puduhepa diğer tasvir- III. Hattusili’nın ölümünden sonra da eşi
lerden daha yüksekte dururken oturan tanrıça Puduhepa’ma. tavananna unvanım koruyarak
bacaklarım uzatmış halde görülür. Kraliçenin ülkeyi yönetmeye devam ettiğim biliyoruz.
üzerindeki hiyeroglif yazıt, kralın üzerindeki Fraktin’de Puduhepa tasvrinin, Ugarit’te bulunan
yazıttan iki kat büyük gözükür. Bu farklılıkla- IV. Tuthalia’nın bir mührü üzerindeki Arinna’nın
rın iki ayrı heykeltıraş grubu tarafindan farklı Güneş Tanrıçası figürüne benzerliğine bakılarak,
zamanlarda yapıldığı şeklinde yorumlanmıştır. III. Hattuşili’yi aştığı anlaşılmaktadır. Bu durum
Tasvirdeki tanrı ve kralın kıyafetleri birbi- M. Darga tarafindan, Ugarit mührü gibi Fraktin
rine benzerdir. Tanrı betimi kısa giysili, sivri anıtımn da Ptiduhepa’nın oğlu IV. Tutkalla ile
uçlu ayakkabılarıyla tipik Hitit tanrısını yansı- birlikte ülkeyi yönettikleri döneme ait olduğu
tır, sol elinde bir üçgen iyilik işareti, sağ elinde şeklinde yorumlanmaktadır.
omuzladığı ucu kıvrık bir bastonla gösterilir. Fraktin anıtıyla ilgili bir diğer yorum H.
Tanrının kimliğim gösteren işaret bulunmayıp Gonnet tarafindan yapılmıştır. Tasvirlerin, III.
yalnızca tanrı anlamina gelen oval işaret belir- Hattusili ile Puduhepa’nın evlenme ritüelini
gindir. Bu tanrı genelde Fırtına tanrısı olarak betimlediği ve Hattuşili’nin başındaki tacın
algılanmıştır. Görsel olarak Koruyucu tanrı Mısır geleneklerini yansıttığı, Hepat’ın ise kra-
LAMA/KAL/e benzer. liçe şerefine kadeh kaldırmak suretiyle rahibesi

Buradaki tasvirlerde görülen altar önün- Puduhepa’nm kraliçeliğini kutsadığı belirtil-
de dua etme sahnesinin î.Ö. 2. bin yılda Hitit miştir.
sanatının oluşum safhasında ortaya çıktığı, Fraktin kabartmalarının yanında, kayalık
külahlı adam motifinin İ.Ö. 13. yüz yıl glip- platform üzerinde açılmış iki adet çukur bulun-
tiğinde sıkça görüldüğü belirtilir. Mızraklı maktadır. Bunlardan birincisi rölyefin bulun-
adam figürü yüksek bir tabakayı temsil eder duğu blok kaya üzerinde dikdörtgen şeklinde
ve Urhi-Tesub’un mühründe ve Hattusa’d’d kesilmiştir. Uçurumun dik yüzeyinden 120 cm.
11. Suppiîuliuma’nın bir portresinde vardır. uzaklıkta yer alır. Kaba tarafı dikey olup, dibe
Tasvirdeki bir başka değişiklik büyük kralın doğru daralmaktadır. Çukurun üst kısmı kırıl-
omuzu üzerinde bir yay bulunmasi ve sicimi mış ve eksik durumdadır. Bu çukur 70 cm de-
belinde tutması olarak görülür. Buradaki su- rinliğinde üst kısmı 35 cm çapında, alt kısmı 16
nağın bir benzeri Alacahöyük’te tanrı-boğa ile cm çapındadır. İkinci çukur, rölyefin sağında

880 Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri