Page 419 - 2 Cilt

DEVELİ-GEREME iskân yeri olarak kullanıldığını göstermektedir.

HARABELERİ M.Ö. VIII. yy’da Anadolu’ya gelen Kimmerler,
Anadolu’yu işgale başlamışlar ve M.Ö.676 ta-
rihinde Friglerin Mazaka dedikleri Kayseri ve
Gereme (Korama, Gedeme), Kayseri’nin 42 civarını ele geçirmişlerdir. Böylece bölgedeki
km güneybatısında bulunan Erciyes’in etekle- Frig hâkimiyeti sona ermiştir. M.Ö.VI.yy’da
rine kurulmuş bir Bizans yerleşim merkezidir. bölge Perslerin eline geçmiştir. M.Ö.546’da
Bu bölge her ne kadar günümüzde harabe halini Pers hükümdarı Darius, Orta Anadolu bölgesi-
almış olsa bile bünyesinde barındırmış olduğu ne Kapadokya adını vererek burayı ikiye ayır-
yapılara bakıldığında Bizans döneminde olduk- mıştır. Bunlardan birisi Kapadokya, diğeri ise
ça önemli bir yerleşim yeri olduğu anlaşılmak- Pont Kapadokya olarak adlandırılmıştır. Develi
tadır. Gereme’nin Develi’ye yakın olmasından ve çevresi büyük Kapadokya toprakları içinde
dolayı ortak bir tarihsel geçmişe sahip oldukları önemli bir yer tutmuştur. O devirde bu bölgeye
düşünülmektedir. Develi ve çevresinin ilk iskân Gabadonya denilmiştir. M.Ö.330 yılında başla-
tarihi tam olarak tespit edilemese de çevresin- yan Kapadokya krallığı M.S.17 yılına kadar, 347
de oldukça eski dönemlere ait yerleşim izleri- sene sürmüştür. Kapadokya M.S.17 tarihinden
ne rastlanmaktadır. 1947 yılında Tahsin Özgüç itibaren Roma’nın bir ili olarak karşımıza çık-
başkanlığındaki bir heyet tarafından Ankara maktadır. M.S.395’te Roma İmparatorluğu’nun
Üniversitesi adına bölgede kazılar yapılmıştır. ikiye bölünmesiyle Doğu Roma (Bizans) İm-
Develi, Fraktin’e 2 km mesafedeki höyüklerde paratorluğu fiilen doğmuş oldu. Kapadokya
yapılan kazılar ve sondajlar neticesinde Deve- bölgesi de Bizans’ın hissesine düşen yedi pis-
li ve çevresinin Bakır Çağı’nda (2500-2000) koposluktan biri olarak hayatiyetini sürdürdü.
önemli bir iskân yeri olduğu belirlenmiştir. Hi- Fraktin Höyüğü’nde yapılan sondajlarda Roma
titler, M.Ö. 2000 yıllarında Orta Anadolu’ya dönemine tarihlendirilen eserler bulunmuştur.
yerleşmeye başlamışlardır. Özellikle Kızılır- Bu buluntular, Roma döneminde de Develi’nin
mak bölgesine yerleşen Hititler M.Ö. VII. asra önemli bir yerleşim yeri olduğunu göstermek-
kadar bu bölge üzerindeki nüfuslarını koru- tedir. Bizans zamanında da bölge önemini koru-
muşlardır. Hitit kralı III. Hattusilis döneminde maya devam etmiştir. Özellikle Hıristiyanlığın
(M.Ö. 1287-1244) Hitit Devleti en parlak döne- ilk yayılma yıllarında önemini daha da artırmış-
mini yaşamıştır. Bu döneme ait Develi’de bulu- tır. Romalılardan sonra Bizanslılar Hıristiyanlı-
nan Fraktin, Taşçı, Hanyeri, Karadağ abideleri ğı yaymak için Erciyes’in güney eteklerinde-
III. Hattusilis döneminden günümüze ulaşan ki Gereme’ye gelerek burayı dini bir merkez
eserlerdir. Fraktin’deki yerleşim kalıntıları ilk haline getirmişlerdir. II.Basileos döneminde
kez 1880 yılında Sayce tarafından bulunmuş, (1021) Van’ın Vaspurakan denilen bölgesin-
Ramsay ve Hogorth’ın 1893’teki raporlarından den sürülen Ermeniler Gereme’nin güneyinde
sonra ilgi odağı olmuştur. Daha sonra hem fi- bulunan Develi (Gabadonia) ve çevresine yer-
gürleri hem de yazıtı Güterbock çalışmasında leştirilmişlerdir. Ermeniler daha çok Develi ve
eksiksiz olarak yayınlanmıştır. Bu anıtta ana çevresini iskan merkezi olarak kullanmışlardır.
konu olarak bir tanrının ve tanrıçanın önünde Buda bu dönemden itibaren Gereme’nin iskan
libasyan yapan kral ve kraliçe (III. Hattusilis özelliğini kaybetmesine neden olmuştur. Bu
ve Kraliçe Puduhepa) işlenmiştir. Develi’de yorumu Gereme’deki mevcut yapıların hepsi-
yer alan bu kabartmalar, Develi ve çevresinin nin 6.yy la tarihlendirilmesi kanıtlanmaktadır.
Hititler döneminde önemli bir yerleşim yeri ol- Bizans İmparatorluğu sınırları içinde bulunan
duğunu göstermektedir. Hititlerden sonra böl- Anadolu toprakları, daha hicretin ilk asrın-
gede Frigler hüküm sürmüşlerdir. Fraktın hö- dan beri İslam orduları için zengin ve cazip
yüğünün ikinci katında Frigyalılar devrine ait bir ülke olmuştur. Bu sebepten dolayı İslam
boyalı ve tek renkli çanak çömlekler ve damga- orduları Anadolu’ya birçok sefer düzenlemiş-
lı mühürler bulunmuştur. Bu buluntular Develi lerdir. İslam ordularının bu seferler esnasında
ve çevresinin Frigler tarafından da önemli bir takip ettikleri üç klasik yol güzergâhından biri

Kayseri Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri 883