Page 459 - Bezemeli Mezar Taşları
P. 459
DEĞERLENDİRME
56, 59) kuzey yan taşları üzernde kılıç bezemes yer alır. Kılıç bezemes ölen kşnn çok
yğt br nsan olduğunu anlatmak çn yapılmış olmalıdır. Kılıç bezemes, erkek mezar
taşları üzerne şlenen bezemelern başında yer almaktadır.
Gençlğn, mertlğn, şecaatn remz olan kılıç Anadolu halkı üzernde uzun süre
tesrl olmuştur. Bundan dolayıdır k Kars, Ardahan ve Iğdır yöresndek halk, mezar
taşında kılıç veya hançer kabartması bulunan kşnn çok yğt olduğunu belrtmek
çn “kılıcından kan damlıyor” tabrn kullanırlar. Zamanla bu anlamından çok şey
kaybeden kılıç kabartmasının yern bıçak kabartması almıştır . Kılıç gücün, hak-
118
myetn, adaletn, cesaret ve yğtlğn, htyat ve yok etmenn sembolüdür . Btls’te
119
Kültür Müdürlüğü’nün bahçesnde bulunan, br laht mezarın yan taşı üzernde de ,
120
Svas’ın Dvrğ lçes Selmoğlu köyü mezarlığında bulunan br adet mezarın kuzey yan
taşı üzernde (Fot.399) ve yne Dvrğ lçes Çayözü (Hamo) köyü mezarlığında bulunan
br adet mezarın yan taşı üzernde rastlanmaktadır (Fot.408).
Kını le Kılıç
İncelenen mezarlardan yed mezarın (kat. no: 8, 33, 34, 45, 52, 53, 64) kuzey, br
mezarında (kat. no: 23) güney yan taşı üzerne kını çende kılıç bezemes şlenmştr.
Svas’ın Dvrğ lçes Çayözü (Hamo) köyü mezarlığında bulunan k adet mezarın
yan taşları üzernde kını le kılıç bezemes bulunmaktadır (Fot.406,407).
Kama – Bıçak
Kısa saplı kesc slahlardan br de kamalardır. Kama- bıçak bezemes, kataloğa alınan
k mezarın (kat. no: 8, 38) kuzey, br mezarın (kat. no: 51) güney yan taşı üzernde yer alır.
Hayatın kısa kesldğnn fades olan hançerler ve kamalar, altı yüzyıllık br geçmş
olan desenlerdr. Devrlerne göre değşk yerleştrlme ortamları gösterrler. 15-16.
yüzyılda yalın olarak kullanılırken, 17.yüzyılda kumaş desenler le brlkte şlenmş-
lerdr . Zamantı bölgesndek mezar taşları üzerne şlenen kamaların üçü de yalın
121
olarak şlenmşlerse de 15-16. yüzyıla tarhlendrlemezler.
Iğdır’ın Aralık lçe mezarlığında yer alan Sevm Karaağaç’ın mezar ktabesnde
kafası keslmek suretyle öldürüldüğü ve bunu temslen mezar taşınada bıçak kabart-
ması yapıldığı görüleblr . Bu örnekten hareketle mezarların üzerne bıçak şlenmş
122
118 Tmur Sl, agm, s.222.
119 Yaşar Çoruhlu, age, s. 65.
120 Kadr Pektaş, age, s.317.
121 Azade Akar, “Esk Türk Mezartaşı.....”, s. 18.
122 Tmur Sl, agm, s.222.
459