Page 136 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

Bu sayede Kappadokia Krallığı eyalet yapılmayıp uzunca bir süre vasal
krallık olarak siyasi statüsünü devam ettirmiştir. Bu durumu ayrıca üç
sebebe bağlamak gerekir; bunlardan birincisi Roma’nın bu bölgeyi eyaleti
gibi kabul edip, kendisi için bir tehdit oluşturmamasıdır. İkincisi sebep ise
Roma’nın Kappadokia Krallığını ekonomik ve stratejik açıdan fazla önemli
bulmamış olma ihtimalidir. Üçüncü ve en önemli sebepte, Romalılar burada
adaleti uygulamak için her zaman yerinde bulunmayan ve beraberinde
silahlı kuvvetler bulundurmak zorunda olan Romalı valiler yerine, bölgenin
krallar tarafından yönetilmesinin daha iyi olacağını düşünmeleridir. Ancak
Roma Kappadokia’nın merkezi Mazaka’da devamlı olarak bir legionunu
konuşlandırarak bölgedeki hâkimiyetini sağlıyordu.

MÖ 20 yılında Kappadokia Kralı Archelaus yönetimine geçmiş bulunan
Dağlık Klikia ve Galatia bölgeleri aradan onbeş yıl geçtikten sonra MÖ 6/5
tarihinde Roma’nın yeni bir düzenlemesi ile Dağlık Klikia Kappadokia’dan
alınarak Galatia’ya bağlandı.

Bu idare biçimi Augustus Octavianus’un ölümüne kadar devam etmiş,
Augustus’un MS 14 yılında ölmesiyle başa geçen Tiberius (MS 14-37) zama-
nında Küçük Asya’da yapılan en önemli icraatlardan birisi Kappadokia’nın
Roma Eyaleti haline getirilmesi olmuştur. Bu kararın başlıca sebebi;
Tiberius’un Rodos’ta bulunduğu sırada, Archelaus’un onu karşılamaya
Rodos’a gitmemesine kinlenmesi ve MS 4. yılda doğu eyaletlerinde bulunan
Augustus’un torunu Gaius’a olan yakınlığı gösterilmiştir.
136
Ayrıca daha önce MÖ 20 yılında yine Roma’ya ihanetle suçlanan
Archelaus’un savunmasını bizzat Tiberius yapmış ve mahkeme onu suçsuz
bulmuştu. Böylece Archelaus’un dostluğunu kazandığını zannetmişti.
Archelaus’un bu desteği unutup Augustus’a yakın bir siyaset izlemesi
Tiberius için hayal kırıklığı oldu. Bu hissî sebeplerin dışında esas sebep;
Kappadokia’nın Hindistan’a giden ticaret yolu üzerinde bulunması, tarım ve
hayvancılığa elverişli topraklara sahip olması ve maden bakımından zengin-
liği olmalıdır. Ayrıca Roma’yı Anadolu’da kalıcı bir askeri varlığa zorlayan
başka bir önemli sebep te Kilikya kaynaklı korsanlardı. Bunlar, tüm Akdeniz
ticareti ve deniz yolları için gizli bir tehlike oluşturuyordu. Romalıların,
MÖ 102 tarihinden itibaren Kilikya Trakheia’daki (Dağlık Kilikya) korsan
yataklarını ele geçirmeye çalıştığını biliyoruz. Hatta Roma’nın bu çabaları

136 Gaius Julius Caesar Octavianus, adını almış olan, MÖ 27 - MS 14 yılları arasında hüküm
sürmüş Roma İmparatorluğu’nun ilk İmparatoru.

136