Page 138 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

Pontus Galaticus Bölgesine eklenmiş ve Magnopolitis kenti de büyük ola-
sılıkla Komana Pontika’ya dâhil edilmiştir.
Romalılar, bu şekilde Anadolu’da egemenliği ele geçirmiş olsalar da bu
egemenliği sürdürebilmek için bölgenin geleneklerine, alışkanlıklarına ve
süregelen siyasi ve idari yapısına saygı göstermeleri gerekiyordu.
Latince resmi dil oldu, fakat Antik Grekçe insanlar arasında anlaşma dili
olmaya devam etti, yani Zeus adının, Jupiter olarak değiştirilmesine gerek
duyulmadı.
Kappadokia’nın son kralı Pontuslu Archelaus, 53 yıl süren iktidarı sırasında
Eusebeia’nın adını değiştirerek, gönülden bağlı olduğu Roma İmparatoru
Avgustus’un unvanına izafeten CAESAREA (KAYSERİ) 141 koymuştu. Bu
değişiklik krallık yılının 28’ine rastlar. Yani MÖ 8 yılı civarıdır. Bazı müellifler
ise şehrin isim değiştirme tarihinin MÖ 12-9 yılları arasında olduğunu kabul
ederler. Caesarea isminin, Caesar’ın Farnekes Savaşı’na giderken buraya
142
uğraması ve onun şerefine verildiği veya şehri tamir ettiren Claudius’un
unvanına izafeten verildiği iddiaları ise tutarlı görülmemektedir. Çünkü iki
olay arasında 35 yıl civarında zaman farkı vardır.
Bu isim değişikliği, Kayseri’de basılmış olan bronz sikkelerde gözlenmek-
tedir. Archelaus zamanında “Eusebeia” adını taşıyan en son sikke KE (25)
tarihli olup, MÖ 12-11 senelerine rastlamaktadır. Caesarea adı ile basılmış
bilinen en eski sikke de HK (28) tarihli olduğuna göre MÖ 9-8 senelerinde
basılmış olmalıdır. Bu durumda şehrin ancak sikkelerde bir müddet daha
“EYΣEBEIΣ KAIΣAPEIAΣ” (Eusebeias Kaisareias) şeklinde her iki isim de
kullanılmıştır.
Kral Archelaos Komana’da bulunmuş bir kitâbe üzerinde kurucu ve
kurtarıcı olarak tanımlanmıştır. Yazıtta Komana’dan bahsedilmemesine
rağmen Komana’nın onun devrinde bir Hellen şehrine dönüştürüldüğü
düşünülmektedir.
Archelaus istikrarlı bir ekonomik düzen kurdu. Atçılık, madencilik ve
tarımı geliştirerek verimli gelir kaynaklarına kavuştu. Bu kaynaklarla kendi
adını verdiği Archelais Garsaura (Aksaray) şehrini de inşa etti. Arkhelaos’un

141 Kaisareia= Latince: Caesarea= sikkelerde: Kaisareias= Kayseri
142 Julus Caesar ile VI. Mithridates’in oğlu Farnekes II arasında MÖ 2 Ağustos 47 tarihinde
Zela’da (Tokat-Zile) yapılmış olan ve Caesar’ın galip gelmesi üzerine “ Veni, Vidi, Vici”
(geldim, gördüm, yendim) yazarak Roma’ya gönderdiği savaş

138