Page 143 - kappadokia_kralligi
P. 143
G- KAPADOKİALILAR’IN GELENEK VE GÖRENEKLERİ
Kappadokia’nın önemli şehirleri Ariarathes V (163-130) zamanında yoğun
şekilde Hellenize edilmiş olup yönetimlerine de “archidioiketes”ismi verilen
görevliler getirilmiştir.
Kappadokia’da büyük şehirler yoktu. Birbirinden oldukça uzak; dağınık
köyler ve kentlerden oluştuğu gibi Kappadokia pek de mamur değildi.
Büyük kaleler, kentleri koruyan surlar inşa edilmemişti. Bu günkü eyalet
sistemine benzeyen ve valilerle yönetilen on stratejik bölgeden oluşan bir
sistem uygulanırdı. Bunlar; Tauros’un yakınında bulunan Melitene (Azamoru
ve Dastarkon isimli iki kalesi vardı), Kataonia (Kappadokia’nın güneyinde
Amanos ve Antitouros dağları ile çevrili geniş bir yayla), Klikia (İçel, Adana
ovaları ile Gülek boğazı çevreleri), Jupiter tapınaklı Tyanitis (Kemerhisar),
Garsauritis (Güneyde Lykaonia sınırındaki bölge; Aksaray) ile Lauiansene,
Sargarausene (Herpa Kalesi civarı), Sarauene (Kızılırmağın doğusundaki
bölge), Khamanene (Kilikya’da) ve Morimene (Kilikya’da) idi. Daha
152
sonra bu vilayetlere Kulupene (Kozan sınırında) ve Kamisene (Kızılırmağın
kaynaklarındaki bölgeler) eklenmiştir. Kappadokia Krallığı’nın merkezi
ise, Apollon tapınaklı Mazaka (Argaios yanındaki Eusebeia) idi. Mazaka,
etrafı ağaçlarla ve küçük köylerle kaplı, iyi gelişmiş bir merkezdi. Tamamı
kraliyet ailesi ve asiller tarafından korunmakta idi. Buraya kral tarafından
geliştirilmiş ve şehirde hissedilen su ihtiyacını karşılamak üzere“Ariaratheus”
adı verilen bir su projesi uygulanmıştı. 153
Strabon, birinci yüzyılın başlarında Kappadokia bölgesini şöyle anlat-
maktadır: Yalnız iki valiliğin kentleri vardır. Klikia’yla, Syria’ya en kolay
geçit veren ve en çok kullanılan Taurosların altındaki Klikia Kapıları’nda
bulunan Tyanitis’te Tyana kenti. Buna ‘’Tauros yakınında Eusebeia’’da
denir. Toprakları genellikle düz ve verimlidir. Tyana, iyi bir şekilde tahkim
edilmiş bulunan Semiramis Tepeleri’nden birinde kurulmuştur. Buradan
pek uzakta olmayan Kastabala ve Kybistra kasabaları dağa daha yakındır.
Kastabala’da bulunan Perasia Artemis’inin tapınağında rahibelerin çıplak
ayakla, hiç acı duymadan kızgın kor üzerinde yürüdükleri söylenir. Burada
da bize bazı kimseler Orestes’le Tauropolos’u tekrar tekrar anlattılar ve diğer
taraftan geldiği için Perasialı dendiğini ısrarla söylediler. Kappadokia’daki
on valilikten biri olan Tyana bulunur. (Ben bunların arasında sonradan
152 Strabon, Geographika, Antik Anadolu Coğrafyası, Kitap: XII-XIII-XIVArkoloji ve
Sanat Yay. İst. 2000, s. 3
153 Encyclpaedia Iranica www. iranicaonline. org/articles/index/K
143