Page 264 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

legio XVI Flavia Firma, MS 75 yılında Syria’ya Samosata’ya gönderilmiştir.
Flavia Firma’ın bu beş yıllık süreçte nerede olduğu konusunda herhangi bir
bilgi yoktur. Muhtemelen MS 71 yılının başlarında Fulminata ile birlikte
Kappadokia’ya girmiş, Fulminata Melitene’de yerleştikten sonra, Flavia
Firma tek başına Armenia’ya doğru ilerleyerek Satala’da konuşlanmış
olabilir. Fakat bu hipotez kesin olarak kabul görmüş değildir. Zira MS 75
yılında Antiokhia yakınlarında bulunan yazıtta, Syria’daki dört lejyondan
birisi de Flavia Firmadır ve dolayısıyla başlangıçta Kappadokia’da tek
lejyonun olduğu da ileri sürülebilir. Bu iki lejyon aynı zamanda Kappa-
dokia bölgesine girmemiş de olabilir. Ayrıca, bu iki bölge de son derece
akıllıca seçilmiş stratejik yerlerdi ve buralardan hem Armenia’dan gelecek
saldırılara hem de Parthialılardan gelecek akınlara karşı Kappadokia’nın
(Roma’nın) sınırını korumak son derece avantajlı olacaktı. Bu lejyonları
daha iyi yönetebilmek için, MS 72 yılında Kappadokia ile Galatia Eyaleti’ni
birleştirmek stratejik açıdan uygun görülmüştür. Vespasianus Dönemi’nde
MS 70 yılının sonbaharının hemen ardından Kappadokia Bölgesi procu-
ratorluktan consularis (emrinde birden fazla lejyon bulunan vali) eyaleti
durumuna yükseltilmiştir. Vespasianus, doğudaki en önemli yardımcısı M.
Ulpius Traianus’u Kappadokia Eyaleti’ne vali olarak atamıştı. Traianus’un
bu dönemde yaptığı çalışmaların neticesinde, Kappadokia Eyaleti, MS 72
yılında Galatia eyaleti ile birleştirilmiştir.
Traianus Dönemi’nde Galatia ile Kappadokia ayrıldıktan sonra bu bölge
Kappadokia sınırlarında kalmıştır. Batıda Amisus’dan başlayıp doğuda
Kolkhis’e ve Zela’nın iç kısımlarından Kuzey Armenia sınırındaki dağlara
kadar uzanan bu eyalet MS 64 yılında Galatia’ya eklenmiştir. Pontus
Galaticus gibi burası da Galatia ile Kappadokia eyaleti ayrıldıktan sonra,
Kappadokia’nın sınırlarında kalmıştır. Augustus tarafından Galatia’ya MÖ
5 yılında eklenmiştir. Aynı yılda, Kommagene’nin de eyalet yapılmasıyla,
Pontus’dan (Trapezus), Euphrates’in batısı ve kuzeyi boyunca uzanan tüm
bölge, Roma’nın yönetimi altına girmiştir. Bu durumda Roma’nın doğu
sınırları Kafkas halklarına oldukça fazla yaklaşacak biçimde genişlemiştir.
Böylesine büyük bir yapıyı “consularis”in (vali) tek başına yönetmesi düşü-
nülemezdi. Bu yüzden, Kappadokia-Galatia eyaletinde hem consularisin
hem de praetorun beraber yönetimde olduğu görülür. Consularisler, legati
Augusti Pro Praetore unvanı ile yönetimdedir ve bunlar bu birleşik eyalette
emretme yetkisine sahip elçilerdir. Praetor ise legati Augusti unvanıyla
yönetimdedir ve bunlar yetki bakımından consularisden sonra ikinci sırada

264