Page 98 - kappadokia_kralligi

HALİT ERKİLETLİOĞLU / KAPPADOKİA KRALLIĞI VE ROMA-BİZANS DÖNEMİ

O sırada Batı Anadolu’da da çok önemli olaylar gelişiyordu. Pergamon
(Bergama) Kralı Attalos III (MÖ 138-133) arkasında bir varis bırakmadan
güneş çarpması sebebi ile zannedilen bir sebeple aniden ölmüş (MÖ 133) ve
bütün krallık özel mülklerini, krallığın taç topraklarını ve hazinesini Roma
halkına bağışladığına dair bir vasiyetname bırakmıştı. Bu vasiyetnamenin
uygulanması hukuken bütünüyle Pergamon Devleti’nin Roma’ya vasiyetle
geçişi demekti. Roma daha önceden beri göz diktiği Anadolu’ya böylece
hem de savaş yapmadan hâkim olacağını düşünerek sevinirken Attalos
III’ün kardeşi olduğunu iddia eden Aristonikos adında ve Ephesos’ta bir
arp çalgıcısının oğlu olan bir idealist genç, Pergamon tahtına varis oldu ve
krallığı ele geçirmek için Smyrna (İzmir) civarında Leukai’da isyan bayrağını
açtı (MÖ 132). Stoa felsefesini benimseyen yani sınıfsız bir devlet kurmak
hayali ile birçok taraftar toplayan Aristonikos isyanının bastırılması için
harekete geçen Roma, P. Licinius Crassus Mucianus idaresinde Anadolu’ya
bir ordu gönderdi. Fakat Roma komutanı burada savaştan ziyade Attalos
III’ün hazineleri ile meşgul oldu. Düşmanını küçümsedi ve hatta Roma’nın
tabii müttefiki olan Hellen şehirleri halkına da kötü davranışlarda bulundu.
Bu sebeplerle gerekli desteği bulamayan Roma ordusu yenildi. Ariskokinos
102
şimdiki Gelenbe yakınlarındaki küçük bir antik kentçik olan Strotenike’ye
sığındı (şimdi orada Silendik adında bir köy var) Ama Romalılar onu bul-
dular ve Roma’ya götürüp bir zindana koydular. Ertesi yıl MÖ 129 yılında
bazılarına göre senato kararı ile boğularak, bazı tarihçiler ise intihar ederek
öldüğünü söylerler.

Bu savaşta Roma’nın yanında yer alan Kappadokia Kralı V. Ariarathes,
ölenler arasında idi (MÖ 131).
Roma, bu işin peşini bırakmadı. Ertesi sene (MÖ 130) Marcius Perperna
idaresinde daha güçlü bir orduyu tekrar Anadolu’ya gönderdi. Perperna
bu sefer Aristonikos’u yenerek esir etti ve Roma’ya gönderdi. Böylece Per-
gamon Devleti Roma’ya ilhak olarak Roma’nın Anadolu’daki ilk eyaleti
(Provincia Asia) oldu.
Eyalete; Mysia, Lydia, Karia ve Frigya toprakları dâhil edildi. Doğu
kesiminde bulunan Bergama Krallığı yoksul ve yönetimi güç olduğu için
eyalet dışında bırakıldı.

102 Demircioğlu Halil, Roma Tarihi, I. Cilt I. Kısım, TTK Yayını, Ankara 1953, s. 416-417

98