Page 165 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3
P. 165

[1116] 156 / HAV                   KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹


                                                                         yan  hastalar  tarafından  ziyaret  edilir.
                                                                         Türbenin  önünde  kurban  kesildikten
                                                                         sonra türbe bekçisinin, “mezarın içinden,
                                                                         üzerine sayısız çivilerle tutturulmuş, sayı-
                                                                         sız  bez  parçaları  ile  örtülü  bir  lobutu
                                                                         [sopa]” çıkararak hastanın rahatsızlığının
                                                                         olduğu yerine birkaç kez vurması ile has-
                                                                         tanın iyileşeceği inancı vardır.
                                                                         Bu  menkıbede  öne  çıkan  unsurlardan
                                                                         biri, ilk anlatıda geçen zaman/mekân aşı-
                                                                         mıdır  [tayy-i  mekân/zaman].  İbrahim’in
                                                                         kendi hâlinde bir çoban iken, beyine bir
                                                                         kap  yemeği  Kayseri’den  Hicaz’a  henüz
                                                                         yemek  soğumadan  götürmesi  eylemi  o-
          Şeyh Hacı İbrahim Tekkesi giriş (C. Arslan)                    nu,  ‘İbrahim’likten  ‘Hacı  İbrahim’liğe
                                                                         yükseltmiştir.
                                    geldiğinde Hacı İbrahim’i uyurken bulur   Hacı İbrahim’in anlatılagelen ikinci kera-
                                    ve onu ancak birkaç tekme vurarak uyan-  meti  ise,  suyun  üzerinde  yürüyerek  ır-
                                    dırabilir.  Bunun  üzerine  Hacı  İbrahim   maktaki  koyunları  kıyıya  çıkarmasıdır.
                                    nehrin  üzerinde  yürüyerek  koyunların   Son olarak Hacı İbrahim Devletli’nin öl-
                                    hepsini  toplar  ve  beyine  de,  artık  onun   dükten  sonra  civardaki  köylülere  görü-
                                    yanında çalışamayacağını söyler ve bun-  nerek  kendisine  türbe  yapılmasını  iste-
                                    dan  böyle  ona  halk  arasında  “Devletli”
                                    denilir. Bu olaydan sonra beyin yanından   mesi, onun hatırasının öldükten sonra da
                                                                         yaşatılmasını sağlamıştır. Günümüze ya-
                                    ayrılan Hacı İbrahim’e halk arasında bu
                                    lakabın verilmesi, bu ‘çoban’ın artık veli   kın kaynaklarda ise çoban değil, onun a-
                                    olarak kabul edildiğine işaret etmektedir.  ğasının Hacı İbrahim Devletli olduğu ak-
                                    Hacı İbrahim, beyin yanından ayrıldıktan   tarılmaktadır. Bu anlatılara, çobanın ko-
                                    sonra halktan uzakta yaşar.          yunları dağa götürdüğü hâlde onları su-
                                    Hacı İbrahim’in, öldükten sonra civarda-  yun  başına  indirmediği  ve  ağasının  bu
                                    ki  köylülere  göründüğü  ve  öldüğü  yere   durumu  açıklamasını  istemesi  üzerine,
                                    türbe yapılmasını istediği rivayeti de an-  onu da sürüyü yaydığı yere götürerek a-
                                    latılmıştır. Hacı İbrahim Devletli’nin tür-  sasını  yere  vurduktan  sonra  yerden  su
                                    besi,  Develi’nin  Havadan  köyü  yakınla-  fışkırması  hadisesi  de  eklenmiştir.  Yeni
                                    rındadır. Bu türbe, hastalıklara çare ara-  anlatılarda, hacdaki ağasına yemek götü-
                                                                         ren çobanın, beyinin hacdan dönmesiyle
                                                                         birlikte  kerametinin  açığa  çıkmasından
                                                                         dolayı kaybolduğu da görülmektedir. İn-
                                                                         şa edilen türbeyle ilgili olarak ise, bu tür-
                                                                         benin;  hastalıklara  şifa  olması,  özellikle
                                                                         bel taşını bellerine sürenlerin bel ağrıları-
                                                                         nın  iyileşmesi,  yağmur  duası  ve  çocuk
                                                                         sahibi olmak için ziyaret edildiği rivayet
                                                                         edilmiştir. Sabah ezanı vaktinde türbenin
                                                                         içinde  ışık  yandığı  ve  bir  şeyi  kaybeden
                                                                         kişilerin  bu  türbedeki  menengüç  ağacı
                                                                         yaprağından kopararak dilekte bulundu-
                                                                         ğu da anlatılanlar arasındadır.
                                                                         Bu anlatının benzerleri, yani hizmetkârın
                                                                         hacdaki efendisine sevdiği yemeği sıcak-

                                   Şeyh Hacı İbrahim Tekkesi genel planı   ken  götürmesi  olayı,  başka  yörelerde
                                   (çizim: Y. Özbek)                     farklı  kahramanlara  bağlanarak  aktarıl-
   160   161   162   163   164   165   166   167   168   169   170