Page 41 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3
P. 41

[992] 32 / HAC                     KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹


                                   HACIVELED MAHALLESİ
                                    Hacıveled  Mahallesi’yle  ilgili  ilk  kayıt,
                                    1834  tarihli  temettuât  defterinde  yer  al-
                                    maktadır. Bu tarihte Hacı Veled Mahalle-
                                    si Cemaati adı altında kaydedilen mahal-
                                    lede  91  hane  nüfus  ikamet  etmekteydi.
                                    1872 tarihli nüfus defterine göre, mahal-
                                    lenin Yazı Çıkmazı, Talas Caddesi, Yazı
                                    Caddesi, Hacı Veled, Hacıhimmet, Bay-
                                    raktar, Mükremin Çıkmazı, Kuyu Sokağı
                                    adlarında 8 sokağı bulunmakta ve burada
                                    112 hane nüfus ikamet etmekteydi. Günü-
                                    müzde bu isimde bir mahalle bulunma-
                                    maktadır.

                                    Kaynakça:  Kayseri  Temettuât  Defteri   Hacip Çavlı Kümbeti (R. Aydın)
                                    (1250/1834 Tarihli), (hzl. İsmet Demir), Kayse-
                                    ri  1998,  s.  369-375;  Cömert,  19.Y.Kayseri,  s.   batı  ve  güneydoğuda  birer  olmak  üzere
                                    173; Çayırdağ, KTA, s. 370-378.      toplam dört pencere tarafından aydınla-
                                                         MEHMET İNBAŞI
                                                                         tılmaktadır. Dış kısımda ikiz kemerli bir

                                   HACİP ÇAVLI KÜMBETİ                   düzenleme  gösteren  pencereler,  içerde
                                    Kayseri  merkezde  Sahabiye  Mahallesi’-  sivri  kemerli  dikdörtgen  bir  form  arz
                                    nde bulunan kümbet, 2006 yılı öncesin-  eder. Yapının cenazelik katına da, kuzey-
                                    de sadece üç duvardan ibaretken, yapılan   de  yer  alan  dikdörtgen  formlu  kapıdan
                                    restorasyon çalışması sonucunda asli hü-  girilir. Sekizgen bir plan arz eden cenaze-
                                    viyetine kavuşturulmuştur. İnşa tarihinin   lik kısmının üst örtüsü tonoz ile kapatıl-
                                    belirtilmediği üç satırlık küfeki taşından   mıştır.  Yapıda  süsleme  unsuru  olarak
                                    yapılmış kitabede aşağıdaki ibare yer al-  külah  altındaki  saçak  üzerinde  yer  alan
                                    maktadır:                            yazı dışında başka bir öğe bulunmamak-
                                                                         tadır.  Batı  duvarının  saçağında  yer  alan
                                                                         yazı  bordüründe,  Ayet-el  Kürsi’nin  bir
                                    Haza  Meşhedil  merhum,  Hacib  Çavlı
                                    bin Abdülmelik Gazi                  bölümü yazılıdır:
                                    Kitabedeki bu bilgiden anlaşıldığına göre
                                    yapının, Abdülmelik Gazi’nin oğlu Hacib   Bişey’in  min  ilmihî  illâ  bimâ  şâe  vesia
                                    Çavlı  için  yaptırıldığı  anlaşılmaktadır.   kürsiyyühüs  semâvâti  vel  ard.  Velâ
                                    Kümbet, Kayseri’deki erken tarihli ben-  yeûdühü hıfzuhumâ ve
                                    zerlerinden  hareketle,  XII.  yüzyıl  sonu,
                                    XIII. yüzyıl başlarına tarihlendirilmekte-  Anlamı: Onun ilminden, ancak kendisi-
                                    dir.                                 nin  dilediği  kadarından  başka  bir  şey
           Hacip Çavlı Kümbeti planı ve   Yapıda inşa malzemesi olarak moloz taş   kavrayamazlar. O’nun kürsüsü gökleri ve
           kesiti (çizim: Ö. Barut)                                      yeri kaplamıştır. Onları korumak kendi-
                                    ve düzgün kesme taş kullanılmıştır. Yapı
                                    plan olarak, sekizgen bir kaide üzerinde   sine ağır gelmez.
                                    yükselen  sekizgen  bir  gövdeye  sahiptir.
                                    Yapının  üst  örtüsünü  ise,  içten  kubbe,
                                    dıştan piramidal külah örtmektedir.
                                    Yapıya geçiş, kümbetin kuzeyinde yer a-
                                    lan ve üzerinde yuvarlak kemerli bir niş
                                    bulunan, dikdörtgen biçimli kapıdan sağ-
                                    lanır. Giriş kapısı ile aynı eksen üzerinde,
                                    güney  duvarının  ortasında,  yarım  daire
                                    planlı,  sivri  kemerli  kesme  taştan  yapıl-
                                    mış sade mihrap yer almaktadır. Kümbe-
                                    tin iç kısmı; doğu ve batıda birer, güney-  Hacip Çavlı Kümbeti kitabesi (R. Aydın)
   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46