Page 82 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 3

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ HAL / 73 [1033]

lır. Birinci bölüm “Kasım Günleri” ismi-
ni alır ve 180 gün olarak kabul edilir; 8
Kasım’da başlar, 5 Mayıs’ta sona erer.
İkinci bölüm ise “Hızır Günleri” olarak
adlandırılır ve 186 gün olarak hesaplanır;
6 Mayıs’ta başlar, 7 Kasım’da sona erer.
Baharın gelişi eski takvime göre Kasım
Günleri içinde üç aşamada gerçekleşir ki
bunların her birinde gökten bir cemre
düştüğüne inanılır. “Cemre”, “ateş topu”
anlamına gelen Arapça bir kelimedir.
Şubat ayında bu hayalî topların düşme-
siyle hava sıcaklığının yavaş yavaş artma-
ya başladığına inanılır. Birinci cemrenin
Kasım Günleri’nin 105. gününde yani 20 Havaların sık değiştiği bir ilkbahar günü (D. Çiçek)
Şubat günü havaya, ikinci cemrenin yine
Kasım Günleri’nin 112. gününde yani 26- Aprılın beşinde tohum ya elde olmalıdır
27 Şubat günü suya ve üçüncü cemrenin ya da yerde. Zira tohum, önceden ekil-
de 119. gününde yani 4-5 Mart tarihinde miş ve filizlenmiş ise muhakkak soğuk a-
toprağa düştüğü kabul edilir. Cemre bu lır. “Aprılın Beşinin Beşi” ve “Sitte-i Sevr”
evreleri tamamlayıp toprağa düştükten (Güneş’in boğa burcunda bulunduğu Ni-
sonra artık kış mevsiminin kesin olarak san ayında fırtınalarıyla meşhur altı gün)
sona erdiği ve baharın başladığı varsayı- de soğuk yapan korkulu günlerden olup
lır. Artık bu tarihten itibaren kalıcı soğuk- 21-26 Nisan günlerine denk gelir. Niha-
yet 6 Mayıs Hıdrellez (Hızır-İlyas) günü-
lar olmaz, hatta kar yağsa bile hiçbir şe- ne gelindiğinde artık tam olarak bahar
kilde tutmaz. Cemrelerden sonra her ne
kadar bahar gelmiş sayılsa da, Mart ve gelmiş demektir. Bu günlerde kırlara gi-
dilir, “dazdazlar” (bir çeşit piknik) kuru-
Nisan aylarında bazı sayılı günler vardır lur ve eğlenceler düzenlenir.
ki, bu günler genellikle bağ ve bahçe işi HALİT ERKİLETLİOĞLU
ile uğraşanların korkulu rüyasıdır. Sayılı
günlerin en önemlilerinden biri, eski tak- HALKEVİ
vime göre “Mart dokuzu” denilen ve 22 Cumhuriyet döneminin en önemli kültür
Marta rastlayan gündür. Bu günde, Gü- ve eğitim müesseselerinden birisi olma
neş koç burcuna girer ve gece ile gündüz özelliğini taşıyan halkevleri, 19 Şubat
eşit hâle gelir. Hava sıcaklığının gece sıfı- 1932’de Cumhuriyet rejimi ve devrimle-
rın altında 20-25 dereceye kadar düştüğü rini halka götürmek amacıyla kuruldu.
görülmüştür; don ve kar fırtınası olabilir Halkevleri, 1932-1951 yılları arasındaki
ya da “Şıvgın” denilen sulu kar yağabilir. zaman diliminde toplumu Cumhuriyet’in
Mart ayının dokuzundan dokuz gün son- ortaya koyduğu ilkeler doğrultusunda ye-
ra, “Dokuzun Dokuzu” denilen gün gelir tiştirme ve geliştirme yolunda önemli
ki, bu gün hava çok soğuk olur; hatta fır- roller oynamış olan kültür kurumları
tına ya da kar görülebilir. Yeni uyanan olarak tarihteki yerlerini aldılar. 19 Şubat
veya çiçek açan ağaçları soğuk vurur. 13- 1932’de 14 halkevi bulunurken, 1951’de
14 Nisan günlerine rastlayan “Mart Otu- bu rakam 478’e ulaştı. Halkevleri, 882
zu” da ‘Mart Dokuzu’, ‘Dokuzun Doku- sayılı ve 11 Ağustos 1951 tarihli Resmi
zu’ ya da ‘Mart Otuzu’ sözü ile sayılı Gazete’de yayınlanan 5830 nolu yasa ile
günlerden kabul edilir. 18 Nisana rastla- Demokrat Parti tarafından kapatıldı.
yan sayılı güne “Aprıl Beş” denir. Halk Kayseri Halkevi de CHP İl İdare Kurulu’-
arasında “Kork Aprılın Beşin’den, camızı nun 10.07.1950 tarihinde almış olduğu
ayırır eşinden, hele hele on beşinden” bir karar ile 01.08.1950 tarihinden itiba-
sözleri ile bu günlerin tehlikesi belirtilir. ren faaliyetini durdurdu.