Page 201 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

[1634] 192 / KIR KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

Kasabanın kuruluşu ve ismi ile alakalı Kıranardı XVI. yüzyılda Cebel-i Erciyes*
halk arasında anlatılan rivayetler ise şu nahiyesine bağlıdır. 1500 ve 1520 yılları
şekildedir: Hisarcık ile Hacılar* arasında arasındaki dönemde Cebel-i Erciyes
bulunan Kızıltepe’nin kuzey kesiminde nahiyesindeki sekiz köyden biridir. Bu
şimdiki Karacaören bağları mevkiinde, dönemde malikânesi mülke, divanisi
Türkmenlik yapan Kayı boyundan bir tımara tahsis edilen köyde 1500’de dört
Türk kabilesinin bu mezrada yaşadığı hane, 1520’de üç hane nüfus bulunmak-
bilinmektedir. Mezrada yaşayan bu kabi- tadır. 1700-1730 seneleri arasında ise
le zaman geçtikçe hayvanlarını otlatmak- Nahiye-i Köstere’ye (Tomarza*) bağlı 39
ta güçlük çekmiş ve komşu mezra ve köyden birisidir. 1831 yılında yapılan
cemaatlerle hayvan otlatmak yüzünden nüfus sayımı ile Kayseri kazasına tabi
sürekli kavga etmiştir. Bu olaylar karşı- köyler hakkında umumi bilgilere ulaşıla-
sında mezra halkından bazıları sürüleriy- bilir. Ancak nüfus sayım defterinde bir-
le birlikte şu anda Hisarcık kasabası sınır- kaç varak kaybolmuştur. Bu varakların
ları içerisindeki Hasankayası denilen içinde Kıranardı’ya ait olanlar da vardır.
bölgedeki araziye yerleşmek istemişler, Fihristte olup sayfaları olmayan köyler
Hisarcık köyü halkı buna karşı çıkarak için fihristten yararlanarak çok az bir
“Şu kırın ardına yerleşin! Orada hayvan- hata ile 400 nüfusu olduğu sonucuna
larınızı otlatacak yer, su ve inler (mağara- varılmıştır.
lar) var.” demişlerdir. Hasankayası mev- Bölgenin Sosyo-Ekonomik Gelişimi:
kiinden ayrılarak şu andaki kasabanın Bölge hakkındaki mevcut en eski bilgi
Namazgâh Caddesi Aşağı Cami bölge- olan Maliyeden Müdevver Defter ve
sindeki inlere bir aile, Seten bölgesindeki Tapu Tahrir Defteri’ne göre “karye
inlere ise diğer bir Türkmen ailesi yerleş- Hamza Veled-i Mahmud Cim, Mehmed
miştir. Diğer bir rivayete göreyse köyün Veled-i Yusuf Cim, Yusuf Veled-i Musta-
kurucuları yurt edinmek istediklerinde fa Mim, Yusuf Veled-i Muhsin Mim’den
Hisarcık köyü halkı Senir Tepesi’ni gös- oluşmaktaydı. Köyün hasıl-ı divanisi;
tererek “Şu kırın ardına yerleşin!” demiş- galle, resm-i çift, öşrü bağ, öşrü kovan ve
lerdir. Kasabanın isminin, Hisarcık kasa- bad-ı hava hasılı yekûnu 432 akçe” idi.
bası halkının bu kişileri kırın ardına gön- 1520 yılı Temettuat Defteri’ne göre
dermeleri sebebiyle “kırın ardına” söyle- Kıranardı malikânesi mülk ber-muceb-i
minden “Kıranardı” olarak günümüze defter-i atik divanisi Yusuf Veled-i Mus-
kadar geldiği rivayet olunur. tafa Cim, Hacı Mehmed Veled-i Meh-
Bölgedeki Yerleşimler: Kasabanın med Cim, Taştimur Veled-i Sefer Kef’ten
güneyinde Yünlütepe ile Yağlıpınar ara- oluşmaktaydı. Hasılı öşr-i kovan 20, öşr-i
bağat ve meyve 250, resm-i ganem
sında halk arasında Çanlı Tepe veya (koyun) 5, resm-i çift 84, öşr-i şair (arpa),
Çanlı Kilise mağaraları diye isimlendiri- öşr-i kendum (buğday), resm-i tapu ve
len bölgede 4-5 adet mağara ve yerleşim bedestani 61, bad-ı hava 30, yekûn 808
kalıntıları vardır. Mağaranın girişinde bir akçedir”. Bu dönemde malikânesi mülke,
adet kilit taşı (savunma taşı) da yer alır ve divanisi tımara tahsis edilen köyde
duvarları da Horasan harcı olarak isim- 1500’de 4 hane, 1520’de 3 hane nüfus
lendirilen sıva ile sıvanmıştır. Eski bir bulunmaktaydı. Ziraatla meşgul olan köy
yerleşim yeri olan ve halk arasında halkından alınan vergi hasılı 1500’de 432
Hisarcık’tan Asar Kalesi’ne kadar ilerle- akçe, 1520’de 808 akçedir. Köyün hane
diği de rivayet edilen bu mağaralar, kasa- sayısında düşme olmasına rağmen alınan
ba coğrafyasındaki en eski yerleşim yeri- vergi hasılında %85’lik bir artış olmuştur.
dir. XVI. y.y. başlarında Erciyes`in silsile- Kıranardı köyünde XVI. asrın başlarında
si olan küçük dağ ve tepelerle çevrili dik arazinin, tımar ve mülk arazi olmak üzere
bir sırtın doğu yamacına kurulmuş olan iki kısım olduğunu görüyoruz. Köy halkı
kasaba hakkındaki mevcut en eski bilgiyi arasında eşkiyalık yapanlar olduğunu 21
Maliyeden Müdevver Defter ve Tapu Haziran 1728 tarihinde Endürlük köylü-
Tahrir Defteri’nden öğrenmekteyiz. lerinin eşkiyalardan Kıranatlı Mustafa,