Page 94 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 4

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ KAY / 85 [1525]

Kayseri Lisesi -1925 (TBMM Albüm)

plan gösterdikleri ileri sürülmüştür. larını ifade etmektedir. Okulların girişin-
Birinci tipteki örneklerde giriş-merdiven de Osmanlılık idealinin bir simgesi ola-
aksının her iki yanında ikişer oda bulun- rak padişah tuğrasının bulunduğuna,
makta, binada da toplam 8-9 oda yer içerde namaz kılmak için mescit ve
almaktadır. Bu odalardan 3-4 tanesi idare merasimler için mekânların yer aldığına
mekânı, kütüphane veya toplantı salonu dikkat çekmektedir. Ayrıca bu okullar
olarak değerlendirilmiş, okul ise beş için kent merkezlerinde yeterli arazinin
derslikli gündüzlü idadi olarak tasarlan- bulunabilmiş olmasını dönemin ekono-
mıştır. İzmit, Balıkesir gibi orta büyük- mik koşulları içinde şaşırtıcı bulan yazar,
lükteki merkezlerde düşünülen ikinci bu okulların hükûmet konağı gibi diğer
tipte ise merdiven-giriş ekseni simetrisi resmî binalarla benzerliğini Osmanlılık
korunmuş, aradaki koridor dik bir kori- idealinin ve “emperyal” kimliğinin bir
dorla kesilerek derslikler bu koridor çev- yansıması olarak değerlendirir.
resine yerleştirilmiştir. Girişte iki yanda Başbakanlık Osmanlı Arşivlerinde bulu-
yer alan odaların arasına birer derslik nan belgeler, Kayseri İdadisinin (Lisesi)
yerleştirilerek giriş cephesine uzunlama- inşaat sürecini çok iyi anlatmaktadır.
sına bir görünüm kazandırılmıştır. Nüfus 25 Aralık 1886 tarihli belge “Kayseri
itibariyle kalabalık merkezlere inşa edi- Mekteb-i İdadi-i Mülki”sinin inşasına
len üçüncü tipteki örnekler ise giriş-mer- Ankara Valisi Sırrı Paşa zamanında 1884
diven yanlarına açılan hacimler dışında yılında başlandığını kaydetmektedir.
kenarlardaki odaların ortalarına da birer Kayseri İdadisinin inşası için arsa bağış-
dershane eklenerek oluşturuldu. 2-2,5 layan Akçakayalızade Ömer Ağa’nın
katlı kâgir bloklardan oluşan idadi bina- rütbe terfisi ile taltifi hususu Babıali’ye
larının çoğunda döşeme malzemesi ola- bildirilmiş, Babıali, Çerkez Ahmed Paşa
rak ahşap kullanıldı. Vakfından olup mutasarrıfı Akçakayalı-
Benjamin J. Fortna, Müslim ve gayri- zade Ömer Ağa tarafından inşa olunan
müslim öğrencilerin bir arada okuyabil- İdadi Mektebine terk olunan bahçe yeri-
diği bu okulları Osmanlılık idealinin ne mukataa (kira geliri olan devlet mülkü)
mimari simgeleri olarak değerlendirmek- tahsis olunacağından Kayseri Mutasarrıf-
te, döneminde de bu okulların “yeni”, lığından vakıf hakkında malumat istemiş
“laik” ve “Avrupalı” olarak tanımlandık- fakat vakıf mülkü olmasından dolayı