Page 142 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

144 / ASU KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

bu lu nan 40 ka dar şe hir de ti ca ret ko lo ni -
le ri kur dular. Çi vi ya z› l› tab let ler de, “ka -
rum” ve “wa bar tum” ola rak söz edi len
ko lo ni le rin mer ke zi es ki Ka niş/Ne şa
şeh rin de or ta ya ç› ka r›l d› ve 1948’den iti -
ba ren Ka niş “ka ru mu”nda ya p› lan sis -
tem li ka z› lar da Asur lu tüc car lar la bir
ara da otur an yer li hal k›n özel ar şiv le rin -
de bin ler ce tab let bu lun du. Bun lar Ana -
do lu’da ele geç miş en es ki ya z› l› bel ge -
ler dir. Tab let le rin önem li bir k›s m›
Asur lu tüc car la r›n ti ca ri gi ri şim le riy le il -
gi li bil gi le ri içer mek te dir. Bun lar›n, ço ğu
iş mek tup la r› ol mak üze re, borç se net le -
ri, mah ke me tu ta nak la r›, çe şit li ka y›t ve Kaniş ile Asur arasındaki antlaşma metni
lis te ler dir. Az sa y› da ev len me, bo şan ma (C. Günbattı)
ve mi ras gi bi ai le hu ku ku nu il gi len di ren
bel ge ler le kö le ve ev sa t›ş se net le ri de şan ker van lar Asur’dan Kül te pe-Ka niş’e
bu lun mak ta d›r. Asur lu tüc car lar ti ca ri yak la ş›k ola rak al t› haf ta da ula ş› yor du.
fa ali yet le ri ni ta ma men Ana do lu kral la r› - Ker van la r›n gü ven li ği ve Ana do lu şe hir -
n›n izin le ri çer çe ve sin de yü rü tü yor lar d›. le ri ara s›n da se ya hat eden tüc car la r›n
Asur Dev le ti’nin hiç bir Ana do lu kral l› ğ› can ve mal gü ven liği ye rel oto ri te ler ce
üze rin de si ya si hâ ki mi ye ti söz ko nu su sağ la n› yor du. Asur’dan Ana do lu’ya ih -
de ğil di. Bu ilk ül ke ler ara s› ti ca re tin raç edi len mal lar ara s›n da çe şit li ku maş -
esas la r› ve ta raf la r›n hak ve yü küm lü lük - lar ve bronz yap mak için Ana do lu’da
le ri, Ana do lu Şe hir Dev let le ri ile Asur çok ih ti yaç du yu lan ka lay baş ta gel mek -
Dev le ti ara s›n da ya p›l m›ş ant laş ma lar la te dir. Ge ti ri len mal lar, al t›n ve gü müş
be lir le ni yor du. Fa kat Asur lu tüc car lar kar ş› l› ğ›n da sa t› l› yor ve pa ra Asur’a
öde mek zo run da ol duk la r› güm rük ve trans fer edi li yor du.
ben ze ri ver gi ler den kur tul mak için za - Bel ge ler den, Ana do lu’nun bu ilk ta ri hî
man za man ka çak ç› l› ğa baş vur dular. Bu dev rin de Ana do lu’da Şe hir Kral l›k la r›
yüz den ola cak ki, Ana do lu lu kral lar ant - tar z›n da si ya si bir ya p› lan ma n›n ol du ğu -
laş ma lar la ye tin me yip tüc car la r›n tem - nu öğ re ni yo ruz. “Ru ba’um” de ni len kral -
sil ci le rin den ya sa la ra uya cak la r› ko nu - lar ta ra f›n dan yö ne ti len bu Şe hir Dev let -
sun da ye min al› yor lar d›. Eşek ler den olu - le ri nin mer ke zi yet çi ve iyi iş le yen bir ida -
ri teş ki lat lan ma y› ba şar m›ş ol duk la r› n›
bi li yo ruz. Ni te kim tab let ler de 40 ka dar
un van ve ya me mu ri yet is mi nin geç me si
bu nun aç›k ka n› t› d›r.

Kay nak ça: C. Gün bat t›, “Kül te pe’den Bu lun muş
‹ki Ant laş ma Met ni”, Bel le ten, LXIX (2005), S
256, s. 759-780; E. Bil giç, “Ana do lu’nun ‹lk Ta -
ri hî Ça ğ› n›n Ana Hat la r› ile Re kons trük si yo nu”,
DTCFD, 6 (1948), s. 489-516; K.R. Ve en hof, As -
pects of Old Ass yri an Tra de and Its Ter mi no -
logy, Lei den 1972; K.R. Ve en hof, “The Old Ass -
yri an List of Ye ar Eponym from Ka rum Ka nish
and Its Chro no lo gi cal Imp li ca ti ons”, TTKY, VI
(An ka ra 2003), S 64; M. T. Lar sen, “Old Ass yri -
an City-Sta te and its Co lo ni es”, Me so po ta mi a 4,
Co pen ha gen 1976; T. Öz güç, Kül te pe, Ka -
niş/Neşa, ‹s tan bul 2005.
Kültepeʼde bulunmuş köle satış senedi (C. Günbattı) CAHİT GÜNBATTI