Page 224 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

226 / BEL KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

hiz met ler le bir lik te de ğer len dir miş ve ca, ka d› l›k ku ru mu nun şeh rin yö ne ti mi -
bir bi rin den ay›r ma ya rak bir bü tün ka bul ne iliş kin gö rev le ri ta ma men son bul du.
et miş ti. Ka d› n›n be le di ye gö rev le ri, şeh - Bu gün kü an lam da be le di ye le rin ku ru lu -
rin te miz li ği nin sağ lan ma s›, ti ca re tin sağ - şu XIX. yüz y› l›n ikin ci ya r› s› na ka dar uza -
l›k l› bir şe kil de yü rü tül me si, es na f›n kon - nan bir geç mi şe sa hip tir. Tan zi mat Dö -
tro lü, çar ş› ve pa za r›n de ne ti mi ve mal la - ne mi (1839-1876) ile gi ri len ye ni leş me
r›n fi yat la r› n›n be lir len me si nin (narh) ya - sü re ci he men her alan da ken di si ni gös te -
n› s› ra, şeh rin imar dü ze ni nin gö ze til me - rir ken be le di ye ci li ği miz de de ilk ad›m la -
si gi bi iş ler den oluş mak tay d›. Bu gö rev le - r›n at›l d› ğ› gö rü lür. Ge le nek sel Os man l›
ri ni yü rü tür ken ona su ba ş›, bö cek çi ba ş›, şe hir yö ne ti mi, XIX. yüz y› la ge lin di ğin de
çöp lük su ba ş› s›, mi mar ba ş› gi bi Ye ni çe ri ge rek şeh rin ken di iç bün ye sin de mey da -
Oca ğ›’na bağ l› kol luk kuv vet le ri ve gö rev - na ge len sos yo eko no mik ve nü fus ta ki de -
li ler yar d›m c› olur du. Ay r› ca, bü yük şe - ği şik lik ler, ge rek se d›ş dün yay la iliş ki le -
hir le rin uzak semt ve al›şve riş mer kez le - rin zor la d› ğ› ye ni şart lar ne de niy le ka buk
rin de “ayak nai bi” de ni len ve ka d› ya ve - de ğiş ti ren şe hir de ye ter siz kal dı ve ye ni -
kâ let eden gö rev li ler, ka d› ad› na narh uy - den ya p› lan ma ya olan ih ti yaç her za man -
gu la ma s›, de net le me gi bi gö rev le ri ye ri ne kin den da ha faz la ken di ni his set tir di. Hiç
ge tir mek tey di ler. kuş ku suz, be le di ye ci li ği miz bu de ği şi min
Ka d› la r›n şeh rin be le di ye iş le ri ni gö re - ge tir di ği ye ni ku rum laş ma n›n ürü nü ola -
me ye cek du ru ma gel me si üze ri ne, ön ce - rak or ta ya ç›k tı.
lik le bu iş le vi ye ri ne ge tir mek ama c›y la Bu nun la bir lik te, ilk be le di ye ör gü tü nün
1826’da ‹h ti sap Na z›r l› ğ› (be le di ye iş le ri - ku rul ma s› an cak 1854 y› l›n da ger çek le şe -
ne ba kan dai re) ve ona bağ l› ol mak üze re bildi. 1864 ta rih li Vi la yet Ni zam na me -
taş ra da da ‹h ti sap Mü dür lük le ri oluş tu - si’nin hü küm le ri ne da ya n› la rak ba z› li -
rul du. Ne var ki bu ye ni ku rum, be le di ye man şe hir le ri, önem li ula ş›m ve ti ca ret
hiz met le ri ni gör mek te fonk si yo nel ola - mer kez le rin de be le di ye mec lis le ri ku rul -
ma dı ve şe hir yö ne ti mi cid di so run lar la du. Bu ta rih ler de Os man l› ar şiv ka y›t la -
kar ş› kar ş› ya kal dı. Öte yan dan 1836 y› - r›n da, Kay se ri Be le di ye Aza s› Ha c› Ah -
l›n da ka d› n›n şeh rin yö ne ti mi ne iliş kin med Efen di ad› n›n bu lun ma s›, Kay se -
gö rev le rin den bi ri si olan va k›f la r›n de - ri’de de be le di ye mec li sin den söz edi le bi -
net len me si işi de Ev kaf Na z›r l› ğ› n›n ku - le ce ği ni gös ter mek te dir.
rul ma s›y la bir lik te bu na z›r l› ğa b› ra k› l›n - Kay se ri’de be le di ye teş ki la t› n›n olu şum

sü re ci ne bak t› ğ› m›z da, Os man l› Dev le -
ti’nde ki ye rel yö ne tim an la y› ş› n›n ge li şi -
mi ne pa ra lel ola rak tüm Os man l› ül ke -
sin de ol du ğu gi bi Kay se ri’de de bu gün kü
an lam da be le di ye teş ki la t›, 1871 ta rih li
“Vi la yet Ni zam na me si”nin be le di ye da -
ire le ri nin ve mec lis le ri nin ku ru lu şu nu,
yet ki le ri ni ve ça l›ş ma usul le ri ni dü zen le -
yen hü küm le ri ne gö re ku rul du. Böy le ce
be le di ye teş ki la t›, vi la yet ida re si için de
(Kay se ri bu ta rih te An ka ra’ya bağ l› bir
san cak du ru mun day d›), ida ri bir var l›k
ka zan m›ş ol du. Ni zam na me’nin 111. mad -
de si ne gö re: Be le di ye baş ka n›; va li, mu ta -
sar r›f ve kay ma ka m›n bu lun du ğu her şe -
hir de, mu ta sar r› f›n ta yi ni ve va li nin ona -
Be le di ye Baş ka nı Meh met Ali Efen di Dö ne min de ya pı lan ilk be le di ye bi na sı. Alt - y›y la bu gö re ve ge lip fah ri ola rak ça l› şa -
ta ec za ne ve mu aye ne ha ne, üst te ki ra ya ve ri len otel. Her ay or ta la ma 150 has - cak t›. (Uy gu la ma da bu gö re ve ço ğun luk -
ta mu aye ne edi li yor ve hastalardan ya rısı nın ila cı üc ret siz ve ri li yor du (Al büm
TBMM). la eş raf tan kim se le rin ge ti ril di ği bi lin -