Page 28 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

30 / ADA KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹

uy gu la ma la r›n dan bel li bir k›s m›, za man -
la iş lev sel li ği ni ve öne mi ni yi tir miş bu -
lun mak ta d›r. Bu na kar ş› l›k, H› d› rel lez
kut la ma la r› na son y›l lar da ar tan il gi, Sey -
yid Bur ha ned din Tür be si ve De ve li mer -
ke zin de ki tür be le rin sü rek li zi ya ret edil -
me si bu ra la r›n öne mi ni ar t›r m›ş t›r. Özel -
lik le Sey yid Bur ha ned din Tür be si, baş ka
amaç lar la ya p› lan zi ya ret le rin d› ş›n da,
son y›l lar da ev len me ve sün net dü ğün le ri
ve si le siy le dü zen le nen me ra sim ler için
de önem li bir mer kez hâ li ne dö nüş müş -
tür. Bu nun ya n› s› ra, Mi mar si nan Ka sa -
ba s›’n da her y›l Haziran ay›n da dü zen le -
nen ‘Ev li ya lar Gü nü’ kut la ma la r› da fark -
l› çev re ler den in san la r› zi ya ret yer le ri ne
çe ke bil mek te dir. Ge nel de “Halk ‹s la m›”
Mimarsinan Kasabasıʼnda düzenlenen Evliyalar Günü
(Efkan-Sinan) ola rak da kav ra m sal laş t› r› lan ve bi rin -
cil/tö ren sel iliş ki ler için bel li öl çü de at›f
sal, ay n› za man da bir an lam kay na ğ› ve nok ta s› oluş tu ran bu çe şit din sel tec rü be,
kim lik gös ter ge si ola rak da iş lev gö rür ve bir ta raf tan ge le nek sel ‹s lam’›n de ğer ve
bu yö nüy le ki şi sel ve top lum sal gü ven lik norm la r›y la uyum lu la ş›r ken, di ğer ta raf -
alan la r› n› be lir ler. tan Kay se ri’de pek çok ör ne ği ne rast la d› -
Kay se ri, öte den be ri di nî ya şa y›ş ba k› - ğ› m›z ga zi/ve lî tip le me si nin ve bu nun
m›n dan ol duk ça zen gin ve ha re ket li bir tür be, tek ke ve kut sal me kân lar da so mut -
çev re ola rak ken di ni gös ter miş tir. Bu laş m›ş mo tif le riy le bü tün leş mek te dir. Ni -
zen gin lik ve çe şit li li ği, di nî ya şa y› ş›n te kim gü nü müz de tür be, ya t›r ve de de
önem li bir bo yu tu nu oluş tu ran zi ya ret me za r› gi bi me kân lar da ve taş, ka ya ve ya
inan c› ve uy gu la ma la r› ko nu sun da da ağaç gi bi ob je le re yö ne lik ya p› lan di lek
gör mek müm kün dür. Ge rek ta ri hî şah si - ve adak uy gu la ma la r›n da “ön ce Al lah’tan
yet ler ge rek se de kut sa l›n or ta ya ç› k›ş son ra bu ra da ki zat tan is ti yo rum” şek lin -
alan la r› n› teş kil eden ağaç, taş, ka ya ve su de ki ifa de ler le in san la r›n, hem ‹s la mi
kay nak la r› n›n zi ya re te ko nu ol ma s›, bu inanç la ra bağ l› kal ma, hem de adak ni ye -
yer le ri zi ya ret amaç la r› ve zi ya ret bi çim - tiy le ağaç ve tür be le re ça put bağ la ma; su,
le ri aç› s›n dan ol duk ça zen gin k›l mak ta - taş, ağaç kül tü gi bi es ki Türk inanç la r› na
d›r. Adak ve zi ya ret uy gu la ma s› ev ren sel ka dar uza nan ge le nek sel uy gu la ma la r› n›
bir ol gu dur. Zi ya ret gi bi bü yük öl çü de bel li öl çü ler de de vam et tir me yo lu na git -
ay n› ya p› için de yer alan adak inan c› ve tik le ri gö rül mek te dir.
dav ra n› ş› da yay g›n bir ni te lik ta ş› mak ta - Kay se ri ve çev re sin de 106 ci va r›n da tür -
d›r. Ku rak za man lar da yağ mur yağ ma s› be, tek ke, ya t›r ve de de me za r›; 40 adet
için ya p› lan tö ren ler de ço cuk lar ta ra f›n - ağaç, taş, ka ya, te pe ve kut sal sa y› lan yak -
dan top la nan yi ye cek ler le pi şi ri len ye - la ş›k 10 su kay na ğ› bu lun mak ta d›r. Bu zi -
mek (adak aş›); bir di le ğin ka bu lü ve ya ya ret me kân la r›n dan bir k›s m› bel li tür -
mey da na gel me sin den kor ku lan bir fe la - den amaç lar için zi ya ret edi lir ken, bir çok
ke tin yak laş ma s› hâ lin de Al lah r› za s› için yer de çe şit li amaç la ra yö ne lik zi ya ret le re
ke si len kur ban (adak kur ba n›); do ğum, ko nu ol mak ta d›r. Ge nel lik le Türk dün ya -
ev len me, ev, iş sa hi bi ol ma gi bi di lek le rin s›n da adak, tür be ve zi ya ret din dar l› ğ›
ger çek leş me si ha lin de şük ran ifa de si ola - ola rak bi li nen bu uy gu la ma lar, baş ta has -
rak oku tu lan mev lit (adak mev li di) gi bi ta l›k lar dan kur tul ma ve şi fa bul ma ya yö -
uy gu la ma lar dan ba z› la r›, özel lik le k›r sal ne lik ol mak üze re bir çok di lek, is tek ve
böl ge ler de ki tür be ve bu na bağ l› zi ya ret ih ti yaç lar la il gi li amaç la r› kap sa mak ta -