Page 442 - Kayseri Ansiklopedisi Cilt 1

KAYSER‹ ANS‹KLOPED‹S‹ DER / 443

(Şe bin ka ra hi sar) ve Ku düs Şap ha ne si’n -
den te min edilir di. Kay se ri’ye şap ve ma -
z› ge tir mek ve bu nun ti ca re ti ni yap mak
için ruh sat al mak ge rek ti ğin den bu mad -
de le rin ti ca re ti ni ya pan bir tüc car s› n› f›
or ta ya ç›k m›ş t›r. Deb bağ l›k ko nu su Kay -
se ri’de ol duk ça önem li bir sa nat ola rak
kar ş› m› za ç›k sa da şe hir de ki deb bağ es -
na f› Mar sil ya deb bağ l›k usu lü ne vâ k›f ol -
ma d›k la r›n dan, ima lat la r› an cak sa r›, si -
yah ve k›r m› z› sah ti yan la boz me şin den
iba ret ol muş tur. An cak bu nun la bir lik te
Kay se ri, sah ti ya n›n, me şin ve sa r› sah ti ya -
n› n›n en iyi le ri nin üre til di ği yer ler den bi -
ri si ol muş tur. Kay se ri’de üre ti len sah ti - XX. Asrın başında deri işleyen debbağ esnafı (Müderrisoğlu, Yoksulların Zaferi)
yan, ge nel ola rak ki raz vak ti Kay se ri De -
ri si’n den, Si vas ve Arap kir de ri le rin den DER VİŞ OS MAN
ol mak üze re ken di içe ri sin de s› n›f la ra ay - Mu ta sav v›f, âlim ve şa ir (Kay se ri, ? - ‹s tan -
r›l m›ş t›r. Ga yet te miz ve gü zel sah ti yan bul, 1684). Do ğum ta ri hi bi lin miyor. Gül -
imal et mek için da ha faz la ma z› kul lan - şe nî Ta ri ka t›’n dan d›r. 1634’te Üs kü dar’da
mak ve emek sarf et mek ge rek miş tir. Ör - Aba za Şey hi Sey yid Ab dür ra him Efen -
ne ğin iyi de re ce imal edi len 75 ta ne sah ti - di’ye*, şey hi ölün ce Şeyh Ab dü la had Nû rî
yan için 11 bat man ma z› ya ih ti yaç du yul - Efen di’ye bağ lan d›. Da ha son ra il mi ye yo -
muş tur. Kay se ri’de imal edi len sah ti yan - lu nu se çe rek Bos tan za de Yah ya Efen di’nin
lar dört lü ve beş li de met ler hâ lin de pa - yar d›m c› s› ol du. Şeyh Şem sî Pa şa Tek ke -
ket len miş tir. Üre ti len sah ti ya n›n şe hir si’nde şeyh ve cu ma vai zi, ar d›n dan Ter cü -
hal k› ve ci var ka za la r› n›n ih ti ya c› d› ş›n da man Yu nus Tek ke si şey hi ola rak ta sav vu fi
ka lan la r›, sah ti yan sa hip le ri ta ra f›n dan ça l›ş ma lar yap t›. ‹lim de bel li de re ce le ri
sah ti yan tüc car la r› na sa t›l m›ş t›r. On lar da geç tik ten son ra Kay se ri’de Sa ha bi ye Med -
sa t›n al d›k la r› sah ti yan la r› baş kent te “se - re se sin de mü der ris ola rak gö rev len di ril di.
men-i mis li ve k›y met-i ad liy le”, ya ni ra - Bir müd det son ra tek rar ta sav vu fa yö ne le -
yiç be del le di ki ci es na f› na sat m›ş lar d›r. rek ‹s tan bul’a dön dü ve Üs kü dar’da Şem -
Kay se ri’den ih raç olu nan mad de le rin ba - sed din Pa şa Ca mi i’nde va iz lik ve tek ke sin -
ş›n da ko yun, ke çi, oğ lak, ku zu, man da ve de şeyh lik yap t›. Kab ri ‹s tan bul’da d›r.
s› ğ›r de ri siy le, iş len miş kürk, av de ri si, Der viş Os man, di nî şi ir le riy le şöh ret ka -
me şin, sah ti yan ve ba ğ›r sak yer al mak tay - zan d›. Za ma n›n da, şa ir li ği ve do la y› s›y la
d›. Sah ti yan tüc car la r› n›n sa t›n al d›k la r› şi ir le ri övül dü. Şi ir le ri “‹lâ hi yât-› Der vîş
sah ti yan la r› sa de ce ‹s tan bul’a ra yiç fi yat la Os mân” is miy le kay de dil di.
gön der mek zo run day d› lar. Çün kü bu ko -
nu da ç› kar t›l m›ş bir ni zam na me var d›. ‹s - Zi yâ lar vir di nû rıy la dil ü câ na se her zik ri
tan bul’a sevk edi len sah ti yan lar da ha çok Sa fâ lar bahş idüp vasl it di Süb hân’a
ayak ka b› ya p› m›n da kul la n›l m›ş ve ‹s tan - se her zik ri
bul hal k› n›n ayak ka b› te min et me ko nu -
sun da s› k›n t› çek me le ri is ten me miş tir. Se her de bül bül-i şû rî de veş ef gâ na
Do la y› s›y la sa t›ş ko nu sun da böy le bir s› - baş lat dı
n›r la ma ge ti ril me si ka ç› n›l maz ol muş tur.
Gö nül mül ki ni dön dür di gü lis tâ na
Kay nak ça: ‹h sa noğ lu (ed.), Os man l› Dev le ti, s. se her zik ri
635-636; Meh met Me tin Hü la gü, “Kay se ri’de
Sah ti yan Üre ti mi”, Er ci yes Üni ver si te si Sos yal
Bi lim ler Ens ti tü sü Der gi si, (Güz 2002), S. 13, s. İriş di bir ha ber il hâm-ı Mev lâ’dan
1-18. dil ü câ na
YAYIN KURULU Ki vâ kıf ey le di es râr-ı sul tâ na se her zik ri